Ngọc Tân ghi bàn phút cuối, tuyển Việt Nam hòa may mắn Philippines

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì buổi lễ. Cùng dự có nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, các Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng: Trưởng ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng cùng lãnh đạo Chính phủ, Quốc hội, lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể, cơ quan Trung ương. 

Cụ thể hóa quan điểm về đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội

Cuốn sách “Quốc hội trong tiến trình đổi mới đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam” tuyển chọn 95 bài viết, bài phát biểu và trả lời phỏng vấn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, thể hiện tư duy, tầm nhìn chiến lược sâu sắc về xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; đồng thời phản ánh sự quan tâm sâu sát trong đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội nhằm đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

Nội dung cuốn sách gồm ba phần. Phần thứ nhất - Xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, gồm 15 bài viết, bài phát biểu, trả lời phỏng vấn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; mối quan hệ giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ; đổi mới tổ chức và hoạt động của một số thiết chế trong Nhà nước pháp quyền như Chính phủ, Tòa án Nhân dân, Viện kiểm sát Nhân dân, Kiểm toán Nhà nước, chính quyền địa phương.

Phần thứ hai - Đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, gồm 80 bài viết, bài phát biểu, trả lời phỏng vấn, thư của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về chặng đường đổi mới và phát triển của Quốc hội Việt Nam, đặc biệt là trong thời gian là Chủ tịch Quốc hội, trực tiếp chỉ đạo nghiên cứu sửa đổi, ban hành Hiến pháp năm 2013 - công việc vô cùng hệ trọng đối với sự phát triển của nước ta trong giai đoạn vừa qua; về những bước phát triển mới của hoạt động ngoại giao nghị viện; đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu Quốc hội và bộ máy giúp việc của Quốc hội.

Phần thứ ba -Sự tin tưởng, ủng hộ, đồng thuận và tình cảm của cán bộ, nhân dân, bạn bè quốc tế đối với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng,tuyển chọn 57 ý kiến tiêu biểu của cán bộ, đảng viên, nhân sỹ, trí thức, đại biểu Quốc hội, cử tri cả nước và bạn bè quốc tế, thể hiện góc nhìn, suy nghĩ, cảm xúc đối với sự lãnh đạo và chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Những bài viết này thể hiện sự kính trọng, tình cảm yêu mến, đồng thuận, ủng hộ của nhân dân đối với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; sự tin tưởng, kỳ vọng vào sự nghiệp đổi mới đất nước, vào công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trong đó Quốc hội với vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, cơ quan đại biểu cao nhất đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân Việt Nam.

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, những quan điểm chỉ đạo và định hướng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa nói chung và đổi mới tổ chức, hoạt động của Quốc hội nói riêng được rút ra từ thực tiễn phong phú, thể hiện tầm nhìn, sự chỉ đạo sâu sát, quyết liệt, toàn diện, đầy sức thuyết phục của Tổng Bí thư; thể hiện sự kiên định nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, đồng thời vận dụng và phát triển sáng tạo vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của đất nước ta, của Đảng ta.

Với trí tuệ uyên bác, sự am hiểu sâu sắc về hoạt động của Quốc hội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có những phân tích, luận giải khoa học và những chỉ đạo quan trọng, đúc rút những vấn đề có tính quy luật khách quan, góp phần làm sáng rõ hơn bước phát triển tư duy lý luận của Đảng ta về Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; đồng thời có giá trị định hướng quan trọng để tiếp tục xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam thật sự của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn yêu cầu trong thời gian tới, để tuyên truyền sâu rộng nội dung cuốn sách đến đông đảo cán bộ, đảng viên, cử tri và các tầng lớp nhân dân, ngay sau lễ ra mắt cuốn sách hôm nay, Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì phối hợp với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật và các cơ quan báo chí tập trung tuyên truyền về nội dung cuốn sách đến đông đảo cán bộ, đảng viên, cử tri và nhân dân bằng nhiều hình thức phong phú, sáng tạo, thiết thực, hiệu quả.

Đồng thời xây dựng tài liệu học tập, nghiên cứu, quán triệt, tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về nhận thức trong hệ thống chính trị và toàn xã hội về vị trí, vai trò, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và đổi mới tổ chức, hoạt động của Quốc hội trong giai đoạn mới.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Đảng đoàn Quốc hội lãnh đạo, chỉ đạo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong bộ máy giúp việc của Quốc hội tổ chức nghiên cứu sâu sắc các quan điểm chỉ đạo của Đảng và của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng để quán triệt, triển khai trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội cũng như trong hoạt động tham mưu, phục vụ Quốc hội, nhằm góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội.

"Tiếp tục đẩy mạnh việc nghiên cứu đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội theo đúng định hướng của Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đề ra. Chú trọng đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động, phát huy dân chủ, pháp quyền, tăng tính chuyên nghiệp trong tổ chức và hoạt động của Quốc hội trong thực hiện chức năng lập pháp, giám sát tối cao và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước", Chủ tịch Quốc hội cho biết.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu tiếp tục thể chế, cụ thể hóa sâu sắc hơn nữa các quan điểm, chủ trương của Đảng, quan điểm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, về đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, nâng cao chất lượng, hiệu quả của việc xây dựng, thực hiện chương trình, kế hoạch công tác của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội. 

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng sớm tổ chức cho cán bộ, đảng viên nghiên cứu, quán triệt sâu sắc nội dung cuốn sách; đưa việc nghiên cứu, quán triệt, triển khai thực hiện các quan điểm chỉ đạo của Đảng và của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vào nội dung sinh hoạt chi bộ; giúp cán bộ, đảng viên và cử tri, nhân dân cả nước nhận thức sâu sắc hơn những tư tưởng, quan điểm và định hướng quan trọng của Đảng về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam và tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội.

Cấp ủy, tổ chức đảng, các cấp, các ngành, địa phương cần vận dụng đúng đắn, sáng tạo tinh thần của cuốn sách phù hợp với yêu cầu thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết số 27 của Hội nghị Trung ương 6 khoá XIII và các nghị quyết của Hội nghị Trung ương khoá XIII.

Liên hệ với thực tiễn của cơ quan, địa phương, đơn vị, xây dựng chương trình, kế hoạch, đặc biệt là các giải pháp cụ thể trong triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội đảng bộ các cấp; xây dựng văn kiện Đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tin tưởng rằng, những nội dung cốt lõi, ý nghĩa, giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc của cuốn sách Quốc hội trong tiến trình đổi mới đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ góp phần quan trọng hoàn thiện hệ thống lý luận và cơ sở thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của nước ta.

Qua đó giúp các cấp ủy, tổ chức Đảng, toàn thể cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân, các cơ quan của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội nắm vững hơn nữa quan điểm chỉ đạo của Đảng về xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cũng như về tổ chức, hoạt động của Quốc hội, từ đó có những đóng góp tích cực hơn nữa cho công cuộc đổi mới của đất nước, góp phần thực hiện thành công mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Cuốn sách đúc kết lý luận, tổng kết sâu sắc thực tiễn

PGS.TS Nguyễn Đức Minh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam khẳng định, cuốn sách thu hút sự đón nhận của các nhà nghiên cứu.

Theo ông, cuốn sách này là sự đúc kết lý luận, tổng kết sâu sắc thực tiễn xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam qua kết quả nghiên cứu dày công, tâm huyết, trách nhiệm của người lãnh đạo hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc.

"Cuốn sách là tài liệu rất quý, rất giá trị cả về mặt lý luận và thực tiễn. Đọc cuốn sách giúp cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, nhân dân hiểu rõ hơn quan điểm, định hướng, nhiệm vụ và quyết tâm xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta", PGS.TS Nguyễn Đức Minh nói.

Theo Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Trần Thị Hoa Ry, đọc toàn bộ cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thấy rõ tư tưởng chỉ đạo của Tổng Bí thư về tiến trình đổi mới của Quốc hội và xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong những năm qua được thể hiện rất rõ nét và có hệ thống.

Cuốn sách chính là kim chỉ nam để các đại biểu Quốc hội thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ của mình, đóng góp nhiều hơn nữa công sức, trí tuệ, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội.

Link: https://vov.vn/chinh-tri/ra-mat-cuon-sach-cua-tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-ve-quoc-hoi-post1108236.vov

Tổng Thư ký Quốc hội cũng bố trí thời gian của 2 đợt. Theo đó, đợt 1 Quốc hội làm việc trong 15 ngày (21/10 - 8/11) chủ yếu bố trí thảo luận các nội dung trình Quốc hội biểu quyết thông qua tại Kỳ họp và thảo luận ở Tổ một số dự án luật trình Quốc hội cho ý kiến; chất vấn và trả lời chất vấn.

Đợt 2 là 9 ngày (18/11 - 28/11) chủ yếu bố trí Quốc hội biểu quyết thông qua các luật, nghị quyết và thảo luận ở Tổ về một số dự án luật và thảo luận ở hội trường về các dự án luật trình Quốc hội cho ý kiến.

Ông Bùi Văn Cường cho hay, trường hợp có các dự án luật, nghị quyết được bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV thì thời gian tiến hành Kỳ họp sẽ tăng thêm 1 - 2 ngày, dự kiến bế mạc muộn nhất vào ngày 30/11.

Về nội dung của Kỳ họp thứ 8, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường thông tin, dự kiến kỳ họp sẽ xem xét, thông qua 11 dự án luật, cho ý kiến 12 dự án luật. 

"Trong trường hợp dự án Luật Điện lực (sửa đổi) được chuẩn bị tốt, đủ điều kiện thông qua theo quy trình tại một kỳ họp thì tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 12 dự án luật, cho ý kiến 11 dự án luật", ông Bùi Văn Cường nói.

Bên cạnh các dự án luật đã có trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, trường hợp có dự án luật, dự thảo nghị quyết quy phạm pháp luật khác được bổ sung vào chương trình, Tổng Thư ký Quốc hội sẽ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội để điều chỉnh nội dung Kỳ họp phù hợp.

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV cũng sẽ dành 2,5 ngày để tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn.

Những điều khoản ký kết của Hiệp định Geneve chưa phản ánh đầy đủ, tương xứng với những thắng lợi chúng ta giành được trên chiến trường. Nhưng trong bối cảnh đó, từ thế bị động, lẻ loi, đơn độc, chúng ta đã vững vàng, kiên định đấu tranh và đạt được những kết quả có ý nghĩa chiến lược, mở đường cho dân tộc đi đến hoà bình trọn vẹn.

Kỷ niệm 70 năm Ngày Hiệp định Geneve được ký kết (21/7/1954 – 21/7/2024), phóng viên VOV phỏng vấn Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Dương Huân, nguyên Giám đốc Học viện Ngoại giao. 

- Trong bối cảnh Hội nghị Geneve là cuộc chơi của các nước lớn, do các nước lớn triệu tập, Việt Nam chỉ là 1 trong 9 bên tham gia hội nghị, trong khi các nước đến với hội nghị đều có những toan tính lợi ích riêng của họ. Trong bối cảnh mà chúng ta giành được hoà bình trên một nửa đất nước. Đó có được coi là một trong những thành công lớn nhất mà chúng ta đạt được trên bàn đàm phán Geneve, thưa Giáo sư?

Tôi cho rằng, cái chính là chấm dứt chiến tranh xâm lược, buộc Pháp phải rút quân, tôn trọng các quyền dân tộc cơ bản của Việt Nam, Lào, Campuchia thì đó là những vấn đề cốt lõi và đặc biệt, chúng ta giành được hoà bình ở một nửa đất nước.

Nhớ lại hội nghị đàm phán Hiệp định Sơ bộ năm 1946, một vấn đề đặt ra là vấn đề độc lập, tự chủ. Mình đòi độc lập, tự chủ nhưng người Pháp kiên quyết không chấp nhận vì nếu trao trả độc lập, tự chủ cho Việt Nam thì những thuộc địa Pháp sẽ như thế nào. Cuối cùng, Chủ tịch Hồ Chí Minh mới kiến nghị đưa ra cái gọi là tự do.

Từ “tự do” rất hay của Bác đưa ra và gỡ được quan điểm của hai bên, đưa quan điểm hai bên gần nhau hơn. Nhưng tự do lại có chính phủ, có quân đội, có tài chính riêng nằm trong Liên bang Đông Dương. Nghĩa là có những thành tố của độc lập.

Bác Hồ rất tài giỏi và khôn khéo như thế, để cho quan điểm gần nhau mới ký được Hiệp định Sơ bộ. Như vậy, từ Hiệp định Sơ bộ đến Geneve chúng ta mới tiến lên một bước xa hơn. Từ chỗ Pháp chỉ công nhận Việt Nam là quốc gia tự do, bây giờ công nhận độc lập, tự chủ, toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, không chỉ của Việt Nam mà còn của Lào, Campuchia nữa. Đó là thắng lợi rất lớn, thắng lợi cực kỳ quan trọng, liên quan đến độc lập, chủ quyền, lãnh thổ.

- Mặc dù chúng ta mới chỉ giành được hoà bình trên một nửa đất nước nhưng đó là một thắng lợi to lớn và có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong tiến trình của sự nghiệp cách mạng. Ông có thể cho biết, vấn đề về đình chỉ chiến tranh, xác định giới tuyến quân sự tạm thời đã được thảo luận như thế nào ở Hội nghị Geneve?

Trong đàm phán hội nghị Geneve về Đông Dương có nhiều vấn đề đặt ra. Liên quan đến chiến tranh thì phải chấm dứt chiến tranh, phải ra một thỏa thuận về hòa bình. Một trong những nội dung đàm phán cực kỳ cam go mà các bên đều quan tâm chính là phân vùng giới tuyến quân sự tạm thời. Trong đàm phán có vấn đề đặt ra là: Nếu hòa hoãn thì lực lượng chiến đấu hai bên phải sắp xếp lại như thế nào? Đó là một vấn đề phức tạp đặt ra.

Lúc đầu có phương án là ai ở đâu thì đóng ở đó, tức là đình chiến tại chỗ. Có nhiều phương án đặt ra, chúng ta cũng suy nghĩ phương án đó. Nhưng theo đề xuất của các nước lớn, đặc biệt là của Trung Quốc là nên có những vùng tương đối rộng, hai là mô hình chấm dứt chiến tranh như Triều Tiên, lấy vĩ tuyến 38 làm ranh giới. Điều đó cũng ảnh hưởng đến Hội nghị. Cuối cùng thỏa thuận là chia ngang để hình thành những khu tập kết lớn, để tập trung quân của hai bên cho thuận tiện.

- Vì sao chúng ta không phát huy được hết khả năng thắng lợi về quân sự trên bàn đàm phán tại Hội nghị Geneve?

Cái chính là đàm phán không phải hai bên giữa Việt Nam và Pháp. Đáng nhẽ cuộc đàm phán giữa chúng ta và Pháp thì sẽ phát huy được thế mạnh của mình nhưng đây là đàm phán đa bên. Đàm phán đa bên là với các nước lớn, do các nước lớn triệu tập, do các nước lớn chủ trì. Anh nào đi đàm phán cũng vì lợi ích của dân tộc của họ, coi trọng lợi ích của họ, làm sao coi trọng đến các nước nhỏ bé được.

Vì đàm phán đa bên và cái đó mới thấy rằng ngoại giao Pháp đã suy tính chuyện này. Nhờ đàm phán giữa các nước lớn cho nên Pháp giành được nhiều lợi ích hơn, không phải đàm phán trực tiếp với Việt Nam. Nếu đàm phán trực tiếp Việt Nam thì chắc chắn chúng ta sẽ ở thế thượng phong.

- Mặc dù là đàm phán đa bên nhưng chúng ta vẫn có thể lấy thắng lợi quân sự là chiến thắng Điện Biên Phủ để có thể buộc các nước tham gia hội nghị phải lắng nghe và tôn trọng ý kiến của chúng ta?

Mình là thiểu số, là 1 trong 9 đoàn. Cộng cả hai nước xã hội chủ nghĩa là Liên Xô, Trung Quốc thì cũng chỉ 3/9. Nghĩa là trong hội nghị đôi khi bỏ phiếu theo đa số. Như thế thì rõ ràng mình là 3/9 và thậm chí là 1/9 cho nên rất hạn chế.

Nhiều vấn đề lợi ích của Việt Nam, quan điểm Việt Nam, mặc dù Liên Xô trong thâm tâm thì ủng hộ nhưng cuối cùng lại vì phương Tây và cũng vì lợi ích của họ. Cho nên Liên Xô, Trung Quốc cũng không ủng hộ mình như mình mong muốn. Thí dụ vấn đề Campuchia, hội nghị trù bị thì đồng ý nhưng ra hội nghị chính thức lại không đồng ý.

- Rất tiếc là đại diện lực lượng kháng chiến Lào và Campuchia lại không được tham gia hội nghị. Phải chăng cũng vì thế mà chúng ta gần như đơn thương độc mã, độc lập tác chiến trên bàn đàm phán Geneve?

Lào, Campuchia rõ ràng là một bên tham gia cuộc chiến. Lực lượng kháng chiến Lào, Campuchia cũng có đóng góp lớn, thế nhưng họ không được mời tham gia hội nghị. Họ không được mời tham gia hội nghị là điều cực kỳ hạn chế cho chúng ta và cho các bạn Lào, Campuchia.

Cuối cùng, họ quyết định trong đoàn Việt Nam có một thành viên của Lào và 1 thành viên của Campuchia, trong khi phải là đoàn độc lập mới có tiếng nói, có vị trí, vị thế ủng hộ chúng ta. Nhưng cuối cùng là hai lực lượng này không được tham gia hội nghị.

Mình đấu tranh nhiều phiên, trước khi vào họp hội nghị mình đấu tranh cho lực lượng kháng chiến Lào, Campuchia tham gia hội nghị. Trong hội nghị mình cũng đấu tranh rất nhiều lần, nhưng mình là đơn thương độc mã cho nên không làm gì được.

- So với Hội nghị Geneve là 9 bên thì đến Hội nghị Paris thực chất chỉ có 2 bên là Việt Nam và Mỹ. Chúng ta đã đàm phán trực tiếp với Mỹ mà không phải thông qua một khâu trung gian nào. Đây có được coi là một bài học mà chúng ta rút ra được từ Hội nghị Geneve không?

Từ những bài học sau này, chúng ta rút kinh nghiệm rất sâu sắc và rất giá trị cho đàm phán ở Paris. Đàm phán ở Paris, chúng ta không đàm phán đa bên mà đàm phán trực tiếp với Mỹ, cho nên không ai can thiệp vào cuộc đàm phán đó.

- Như vậy là chúng ta đã hoàn toàn độc lập, tự chủ và tự quyết các vấn đề liên quan đến vận mệnh quốc gia dân tộc, không để các nước lớn chi phối, thưa ông?

Trước hết, đường lối đối ngoại của chúng ta là phải độc lập, tự chủ. Nếu không có độc lập, tự chủ thì sẽ bị người khác chèo kéo, bị o ép, bị gây áp lực, phải thay đổi lập trường… điều đó cực kỳ nguy hiểm.

Cho nên, bài học lớn nhất rút ra được là bài học về độc lập, tự chủ. Độc lập, tự chủ thì mới quyết định được chiến lược, sách lược đàm phán của mình; độc lập, tự chủ thì mới sắp xếp được lực lượng của mình. Sức mạnh của ngoại giao chính là sức mạnh tổng hợp của trong nước.

Cho nên, để có được độc lập, tự chủ, để đàm phán thành công thì cái lớn nhất chính là phải củng cố sức mạnh tổng hợp quốc gia. Đây là vấn đề cực kỳ quan trọng. Và bây giờ Việt Nam muốn có độc lập, tự chủ, giữ được độc lập, tự chủ, rồi thực hiện chính sách cân bằng nước lớn thì mình phải có sức mạnh. Chứ anh có độc lập, tự chủ nhưng anh không có sức mạnh thì cũng sẽ bị lôi kéo, gây sức ép.

- Tại Hội nghị Geneve, lần đầu tiên nền ngoại giao non trẻ Việt Nam tham gia một diễn đàn đàm phán đa phương phức tạp, chịu sự chi phối của các nước lớn và nằm trong sự tính toán về lợi ích giữa các nước. Vậy theo Giáo sư, trong đối ngoại hiện nay, đâu là nguyên tắc tối thượng để chúng ta không bị cuốn theo những tính toán của các nước lớn?

Muốn đàm phán thì phải có nhân nhượng. Hai bên phải nhân nhượng với nhau thì đàm phán mới tiến lên. Anh cứ giữ quan điểm lập trường của anh mà không đáp ứng quan điểm lập trường của bên đối tác, đối tượng thì không bao giờ đàm phán tiến lên.

Phải nhân nhượng nhưng chính Bác Hồ nói là nhân nhượng phải có nguyên tắc, chứ không phải bằng mọi giá, bằng mọi cách. Thế nào là nguyên tắc, tôi cho rằng, nguyên tắc lớn nhất, to nhất chính là lợi ích quốc gia dân tộc.

- Xin cảm ơn ông!

Tháng 1/1954, ngoại trưởng 4 nước Liên Xô, Mỹ, Anh và Pháp họp tại Berlin (Đức) và quyết định sẽ triệu tập hội nghị quốc tế ở Geneva, Thuỵ Sỹ để giải quyết hai vấn đề là chiến tranh ở Triều Tiên và lập lại hòa bình ở Đông Dương.

Ngày 26/4/1954, khi Quân đội nhân dân Việt Nam kết thúc tấn công đợt 2 của Chiến dịch Điện Biên Biên Phủ thì Hội nghị Geneva bắt đầu khai mạc. Tham dự hội nghị có đại diện của 9 bên: Việt Nam, Liên Xô, Trung Quốc, Anh, Pháp, Mỹ, chính quyền Bảo Đại, Campuchia và Lào. Ban đầu, Hội nghị chỉ bàn về vấn đề chiến tranh Triều Tiên.

Ngày 7/5/1954, Chiến dịch Điện Biên Phủ của ta toàn thắng. Từ Việt Nam, tin tức nhanh chóng đến được Hội nghị. Ngay hôm sau, vấn đề Đông Dương đã được đưa lên bàn nghị sự. Phái đoàn Việt Nam lúc đó do Phó Thủ tướng Phạm Văn Đồng làm trưởng đoàn đến dự hội nghị với tư thế của một dân tộc chiến thắng. Lập trường cơ bản của Việt Nam là hòa bình, độc lập, thống nhất, dân chủ và toàn vẹn lãnh thổ. Nước Pháp phải công nhận chủ quyền độc lập của Việt Nam và của Lào, Campuchia.

Trải qua 75 ngày đàm phán với 31 phiên họp, trong đó có 8 phiên họp toàn thể, 21 phiên họp cấp trưởng đoàn cùng nhiều cuộc tiếp xúc song phương và đa phương, Hiệp định Geneva được ký kết. Theo Hiệp định đã ký kết, nước Việt Nam bị tạm thời chia cắt thành hai miền qua vĩ tuyến 17, nhưng sự chia cắt đó chỉ là tạm thời. Hai miền phải thống nhất trước tháng 7/1956 bằng tổng tuyển cử.