- Cô giáo Phùng Thị Hà (Trường THPT Yên Lãng, huyện Mê Linh, Hà Nội) cho rằng nếu bản thân giáo viên tâm huyết và sáng tạo trong dạy học thì khoảng cách môn chính - môn phụ không còn là vấn đề, và môn học nào cũng có thể hút sự quan tâm của học sinh.  

Sáng tạo từ những điều gần gũi

Cô giáo Phùng Thị Hà hút sự chú ý khi là giáo viên môn Công nghệ - môn học vốn được coi là phụ - nhưng vượt qua nhiều giáo viên bộ môn khác lọt danh sách 50 cá nhân tiêu biểu nhận giải thưởng “Nhà giáo Hà Nội tâm huyết, sáng tạo” năm học 2016-2017.

Cô giáo Phùng Thị Hà hướng dẫn và trực tiếp tham gia cùng học sinh tạo nên những sản phẩm giá trị hơn, tận dụng từ nguồn lực có sẵn từ địa phương.

Điểm nhấn lớn nhất trong sáng tạo của cô giáo Hà là là ứng dụng kiến thức bộ môn vào thực tế.

“Bộ môn Công nghệ có 3 phần Trồng trọt, Chăn nuôi và Tạo lập doanh nghiệp. Tôi tìm cách xâu chuỗi các phần của bộ môn lại với nhau để ứng dụng vào thực tế, giúp học sinh định hướng phương án kinh doanh cho gia đình từ việc tận dụng những phụ phẩm nông nghiệp đến tất cả những gì địa phương hiện có để xây dựng nên quy trình chuẩn chế biến sản phẩm. Các em tập làm quen với kinh doanh sau khi được hướng dẫn cách bán hàng hiệu quả, mang lại thu nhập cho gia đình”- cô Hà kể về cách làm của mình.

Nghe thì có vẻ... mơ hồ, nhưng sự dẫn dắt học sinh của cô giáo sinh năm 1983 đi từ những điều thiết thực, gần gũi với cuộc sống hàng ngày ở địa phương.

Trong môn học, cô Hà luôn định hướng học sinh biết cách thực hiện các kế hoạch trồng trọt, chăn nuôi phù hợp với gia đình; chế biến những sản phẩm mà gia đình các em nuôi trồng được như: cốm, sữa chua túi, khoai lang lắc và khoai lang kén...

Cô giáo Phùng Thị Hà (áo đỏ) đang hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức môn Công nghệ vào thực tiễn cuộc sống

Trường THPT Yên Lãng nằm ở ngoại thành Hà Nội, đa số học sinh xuất thân từ gia đình làm nông nghiệp. Thấy người dân vẫn theo thói quen cũ đốt rơm rạ khắp nơi mỗi khi vào vụ gặt mới, gây khói bụi, ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến an toàn giao thông và cuộc sống... cô Hà trăn trở: “Làm thế nào để ngăn chặn tình trạng đốt rơm rạ? Làm thế nào để vận dụng kiến thức bộ môn vào thực tế?”.

Sau nhiều ngày đau đáu, cô Hà nghĩ ra một số phương án hữu ích trong việc tái sử dụng rơm rạ để phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường.

Rồi sau đó, trong quá trình giảng dạy, cô Hà định hướng, cùng học sinh đưa ra và thực hiện các giải pháp như: dùng rơm làm thức ăn cho bò, làm phân bón, làm chổi, làm chất độn…, đặc biệt là làm nấm rơm. Những giải pháp này không những xử lí được vấn đề rơm rạ mà còn tạo được sản phẩm, tăng thu nhập, bảo vệ môi trường…

Không chỉ dừng lại ở lời nói, cô Hà còn trực tiếp thực hiện, hướng dẫn học sinh từ làm nấm đến kẹo lạc, kẹo vừng…

“Địa phương tôi có nhiều nhà làm kẹo, nên tôi định hướng các em phát triển các sản phẩm đó lên. Đơn giản như nổ bỏng ngô, không chỉ dừng lại ở nổ bỏng đơn thuần mà có thể cho thêm gừng và đường… sẽ cho ra những sản phẩm độc đáo, lạ vị và thu hút người mua hơn”.

Với sự hướng dẫn của cô giáo, học sinh Trường THPT Yên Lãng có thể tự tạo nên các sản phẩm giá trị hơn

Với phần “Kinh doanh”, không chỉ là dạy lại kiến thức lý thuyết, cô Hà còn giúp học sinh biết cách tiêu thụ những sản phẩm làm ra.

“Các em cùng trải nghiệm và thu về có thể chỉ 300-400 nghìn cho mỗi đợt bán hàng nhỏ, nhưng cái được là kiến thức, tư duy kinh doanh. Ở một số lớp, tôi định hướng cho các em thành lập “Hội kinh doanh nhỏ”, số tiền lãi thu được sẽ đưa vào quỹ lớp để giúp đỡ các bạn có hoàn cảnh khó khăn. Việc này được các em hưởng ứng rất nhiệt tình vì vừa để gây quỹ vừa để thực hành kiến thức có hiệu quả” - cô Hà kể.

Ngoài ra, qua đó cô Hà cũng định hướng nghề nghiệp cho học sinh theo nhóm, giúp các em phát huy khả năng của bản thân và có thể tự tin lập nghiệp ngay khi học xong THPT.

Nếu tâm huyết, môn nào cũng là chính

Chính sự nhiệt tình của cô đã truyền cảm hứng khiến học sinh yêu thích và vận dụng kiến thức bộ môn vào thực tiễn. 

“Các em sẽ là những tuyên truyền viên hữu ích nhất, giúp lan tỏa nhanh nhất đến người thân. Tôi tin rằng nếu người thầy đem tâm huyết thực sự vào bộ môn, thì Công nghệ tuy “phụ” nhưng sẽ không hề “phụ” chút nào. Bởi thành quả tuyệt vời nhất của giáo dục là các em biết cách ứng dụng kiến thức, từ đó cải tạo và làm chủ cuộc sống, chứ không đơn thuần chỉ nói lý thuyết”.

Các học sinh gần gũi hơn với cô giáo sau những giờ học là những trải nghiệm thực tế.

“Mỗi môn học đều có những thế mạnh, khía cạnh riêng và cần phải giáo dục cho các học sinh một cách toàn diện. Kể cả các môn vốn được coi là phụ vẫn có thể sáng tạo được, thậm chí là sáng tạo rất nhiều.

Khi tôi làm những điều này, học sinh thực sự rất tập trung chứ không hề có tâm lý coi là môn phụ. Tôi nghĩ, nếu các giáo viên nỗ lực thì cũng chẳng có giới hạn là môn phụ - môn chính nữa” - cô Hà chia sẻ quan niệm về công việc của mình.

Cũng vì thế, cô Hà mong muốn ở các bộ môn khác ngoài kiến thức sách vở thì giáo viên cũng cần trang bị cho học sinh cách giải quyết các vấn đề thực tiễn.

Khi tôi hỏiđiều chị trăn trở trước yêu cầu đổi mới giáo dục, câu trả lời là: “Tôi nghĩ dù có đổi mới ra sao đi chăng nữa cũng không đáng ngại, nếu mình đam mê và nhiệt tình trong công việc rồi cũng sẽ làm được”.

Tuy nhiên, cô Hà cũng nhìn nhận cần có chế độ hỗ trợ để giáo viên có thể thực hiện hóa được những ý tưởng đổi mới, sáng tạo chớm nở trong đầu. “Bởi nghĩ ra các ý tưởng là một chuyện, việc thực hiện sẽ mất thời gian, và để đến thành công hẳn cũng phải trải qua đôi ba lần thất bại, thử nghiệm”.

Cô giáo Phùng Thị Hà nhận giải thưởng tại cuộc thi đồ dùng dạy học tự làm

Mười ba năm đứng trên bục giảng trên cương vị giáo viên giảng dạy và chủ nhiệm lớp, bằng sự cảm thông chia sẻ, gần gũi, cô giáo Hà còn giúp học sinh cởi mở và thân thiện hơn.

Cô Hà luôn tâm niệm thước đo công sức, tâm huyết, sáng tạo của người thầy chính là sự trưởng thành của các học sinh. Trong tiết sinh hoạt lớp, cô hạn chế thấp nhất việc kiểm điểm, phê bình học sinh, thay vào đó là thường xuyên biểu dương khen thưởng kịp thời các em dù là những tiến bộ nhỏ nhất, thành lập các nhóm học sinh giúp đỡ nhau…, từ đó tạo động lực để các em chăm ngoan hơn.

Hẳn vì thế mà các lớp cô Hà giảng dạy luôn trong top đầu của trường, có nhiều học sinh đạt danh hiệu học sinh giỏi, đạt giải cao trong các kì thi Olympic cấp cụm trường…

Với nỗ lực không mệt mỏi, cô Hà đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ như: giải Nhất giáo viên dạy giỏi, giải Nhì đồ dùng dạy học tự làm, giải Khuyến khích giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp Thành phố và nhiều năm liền đạt danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp cơ sở.

Thanh Hùng

Trí tuệ tổng hợp nhân tạo (AGI) được xem là AI thông minh bằng hoặc hơn con người. CEO Tesla Elon Musk dự đoán AGI sẽ đạt được vào năm 2026. CEO OpenAI Sam Altman tin rằng AGI sẽ xuất hiện trong tương lai gần. Trong khi đó, Robin Li, CEO Baidu – một trong các hãng công nghệ lớn nhất Trung Quốc – lại không lạc quan như vậy.

“AGI vẫn còn cách xa nhiều năm. Ngày nay, nhiều người nói về AGI và họ nói có lẽ chỉ 2 năm, 5 năm nữa thôi. Còn tôi, tôi nghĩ phải hơn 10 năm", Li nói tại sự kiện VivaTech tổ chức tại Paris, Pháp. “Để định nghĩa, AGI là một máy tính hay AI có thể thông minh như con người, đúng không? Hoặc đôi lúc thông minh hơn... Các mô hình mạnh mẽ nhất ngày nay chưa đạt đến điều đó. Làm thế nào để đạt đến mức độ thông minh ấy? Chúng ta không biết được”.

Ông lo ngại AI chưa tiến bộ đủ nhanh và kêu gọi phát triển AI tốc độ nhanh hơn. “Mọi người đều sốc vì công nghệ phát triển nhanh thế nào trong vài năm qua. Nhưng với tôi, nó vẫn chưa đủ nhanh. Nó quá chậm”,ông chia sẻ.

Năm 2023, Baidu ra mắt chatbot tương tự ChatGPT có tên Ernie. Các công ty Trung Quốc như Baidu, Alibaba, Tencent đang đầu tư mạnh mẽ vào các mô hình AI riêng, giống với các đối thủ từ Mỹ.

Li nhận xét có sự khác biệt lớn trong phát triển công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc. Tại Mỹ và châu Âu, các doanh nghiệp tập trung vào “mô hình nền tảng hiện đại nhất, mạnh nhất”,còn tại Trung Quốc, họ tập trung vào các ứng dụng của công nghệ.

Bất chấp điều đó, CEO Baidu cho biết vẫn chưa có “ứng dụng hủy diệt” nào dành cho AI. “Ngày nay, trong kỷ nguyên di động, bạn có các ứng dụng như Instagram, YouTube, TikTok. Người dùng tích cực hằng ngày khoảng từ vài trăm triệu đến 1 tỷ. Với các ứng dụng gốc AI, chúng tôi chưa thấy điều đó, dù ở Mỹ hay Trung Quốc, châu Âu... Hình thức phù hợp cho các ứng dụng gốc AI là gì? Loại ứng dụng AI nào sẽ có thể đạt mốc 100 triệu người dùng”,Li đặt câu hỏi.

(Theo CNBC)

Mới đây, tin tặc tấn công mạng vào hệ thống đăng ký Giấy nhận diện phương tiện có QR Code “luồng xanh” cụ thể là hệ thống Server lưu trữ dữ liệu tại địa chỉ tên miền luongxanh.drvn.gov.vn. Viettel đã hỗ trợ Tổng cục Đường bộ và Công ty An vui khắc phục sự cố. Theo ông, mức độ nguy hiểm của những đợt tấn công này như thế nào?

Ngày 26/7, khi hệ thống đăng ký Giấy nhận diện phương tiện có QR Code “luồng xanh” bị tấn công thì Tổng cục Đường bộ đề nghị Viettel hỗ trợ. Việc tấn công đã ảnh hưởng đến hệ thống cấp thẻ luồng xanh, trong lúc chống dịch Covid cần hệ thống này để đảm bảo chuỗi cung ứng dịch vụ thiết yếu không bị đứt gẫy.

Hệ thống đăng ký Giấy nhận diện phương tiện có QR Code “luồng xanh” do phải xây dựng gấp rút phục vụ chống dịch nên việc phòng ngừa tấn công mạng, ngăn chặn các cuộc tấn công chưa được đảm bảo tối đa. Hình thức tấn công mạng lần này là tấn công từ chối dịch vụ làm cho hệ thống bị nghẽn.

Khi Viettel nhận được yêu cầu hỗ trợ thì khoảng 10 tiếng sau hệ thống được khắc phục hoàn toàn và đưa vào vận hành đảm bảo đăng ký Giấy nhận diện phương tiện có QR Code “luồng xanh”. Cho đến thời điểm này, chúng tôi vẫn hỗ trợ hệ thống vận hành an toàn.

Theo ông, những đích ngắm của tội phạm mạng với các hệ thống triển khai quy mô lớn của Việt Nam có thực sự là vấn đề cần quan tâm đặc biệt hay không?

Năm 2021, Viettel ghi nhận sự gia tăng tấn công an ninh mạng vào các tổ chức tài chính, ngân hàng và chính phủ Việt Nam với kịch bản và mức độ phức tạp của các vụ tấn công ngày càng gia tăng.

Các cuộc tấn công mạng cho thấy những hệ thống lớn, đặc biệt là hệ thống của cơ quan nhà nước có tên miền .gov luôn là đích ngắm của tội phạm mạng. Các đối tượng nhắm đến hệ thống có tên miền .gov bởi chúng cho rằng những trang này chứa dữ liệu quan trọng.

Thực tế, thống kê của Viettel cho thấy các hệ thống của nhà nước luôn bị tội phạm mạng tấn công nhiều nhất. Thậm chí, khi các cơ quan, đơn vị bấm nút kích hoạt hệ thống thì tội phạm mạng đã rà quét để thực hiện hành vi tấn công. Trong 6 tháng đầu năm 2021, Công ty An ninh mạng Viettel đã ngăn chặn hơn 12 nghìn cuộc tấn công vào hệ thống của các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp lớn.

Với kinh nghiệm của ông, khi triển khai những hệ thống lớn như "luồng xanh” thì vấn đề bảo mật được đặt ra như thế nào? Ông có khuyến nghị gì với các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp khi triển khai hệ thống như vậy?

Việc đảm bảo an toàn thông tin của Việt Nam vẫn chưa thực sự được quan tâm đầu tư nhiều, trừ những đơn vị mà an toàn thông tin là vấn đề sống còn với họ như ngân hàng, doanh nghiệp CNTT lớn... Thế nhưng, hệ lụy của mất an toàn thông tin lại vô cùng lớn.

Với những hệ thống lớn, đặc biệt là hệ thống của cơ quan nhà nước cung cấp các dịch vụ công, ngay khi thiết kế đã phải tính đến công tác bảo mật, chống tấn công từ chối dịch vụ, đánh cắp dữ liệu, chiếm quyền điều khiển... Bên cạnh đó, những hệ thống lớn của nhà nước được thiết kế phục vụ số lượng người dùng lớn, thậm chí cả người nước ngoài khi đến Việt Nam như hệ thống khai báo y tế điện tử, nên phải tính đến năng lực xử lý khi lưu lượng người truy cập tăng cao.

Khi Viettel được giao thiết kế một số hệ thống có quy mô lớn, ví dụ như Nền tảng Quản lý tiêm chủng Covid-19, đã tính đến yếu tố này. Viettel cũng có kinh nghiệm để thiết kế, đảm bảo an toàn hệ thống viễn thông phục vụ cho hàng chục triệu khách hàng. Mặt khác, khi xây dựng những hệ thống lớn có số lượng người sử dụng đông trong thời gian thực thì vấn đề tối ưu khi lập trình cần có đội ngũ nhân sự đủ năng lực và kinh nghiệm.

Khi các cơ quan, đơn vị triển khai những hệ thống phục vụ số lượng người dùng lớn thì đảm bảo an toàn thông tin là vấn đề cốt tử. Do đó, để tránh rủi ro, phải chọn lựa những doanh nghiệp cung cấp dịch vụ an toàn thông tin có kinh nghiệm và năng lực triển khai các hệ thống lớn, thậm chí có thể tính đến năng lực giải quyết các bài toán phân tích dữ liệu.   

Khi xảy ra những sự cố bảo mật lớn như của Vietnam Airline hay hệ thống “luồng xanh” thì Viettel đã tham gia xử lý ứng cứu. Vì sao các đơn vị này chọn Viettel mà không phải là công ty bảo mật khác?

Khi một cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp bị sự cố an toàn thông tin họ cần đơn vị ứng cứu, xử lý sự cố có năng lực và đáng tin cậy bởi những đơn vị này sẽ phải tiếp xúc với dữ liệu, đi sâu vào hệ thống của họ. Tôi cho rằng, Viettel đã có kinh nghiệm triển khai, vận hành nhiều hệ thống lớn, lại là một tập đoàn chủ lực của quốc gia nên các cơ quan, doanh nghiệp tin tưởng, yên tâm hơn khi đề nghị chúng tôi vào ứng cứu.

Các ông có cơ chế hỗ trợ khẩn cấp cho những tổ chức và doanh nghiệp khi gặp sự cố tấn công mạng hay không?

Ở Viettel, chúng tôi làm theo tinh thần người lính. Đó là, cứ có sự cố, nguy cơ là sẵn sàng vào cuộc. Thời gian qua, khi các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp bị tấn công mạng ở quy mô lớn, Viettel đều ứng cứu, xử lý nhanh chóng. Chúng tôi cũng có cơ chế hỗ trợ các doanh nghiệp, tổ chức bị tấn công mạng với mục tiêu khắc phục sự cố nhanh nhất chứ chưa tính đến yếu tố kinh tế.

Tuy vậy, chúng tôi vẫn khuyến nghị các tổ chức và doanh nghiệp cần quan tâm đến vấn đề an toàn, an ninh mạng ngay từ khi bắt đầu thiết kế, thiết lập hệ thống, nền tảng cung cấp dịch vụ số và trong suốt quá trình vận hành. Với năng lực hiện tại của mình, chúng tôi sẵn sàng tư vấn cho các tổ chức, doanh nghiệp những giải pháp CNTT toàn diện, đảm bảo an toàn thông tin và triển khai ở quy mô lớn.

Cảm ơn ông!

Thái Khang (Thực hiện)