Nhiều vụ xâm hại trẻ em trên mạng bắt đầu từ lộ lọt thông tin cá nhân

Cảm xúc của nhiều trẻ bị bắt nạt trên mạng là sợ hãi,ềuvụxâmhạitrẻemtrênmạngbắtđầutừlộlọtthôngtincánhâgiá vàng sjc hôm nay bất lực

Bảo vệ dữ liệu cá nhân của trẻ em là một nội dung được các chuyên gia thảo luận tại tọa đàm “Bảo vệ dữ liệu cá nhân và phòng chống thông tin độc hại đối với trẻ em trên mạng: Từ nhận thức đến chính sách và công nghệ”, được Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam – VNISA tổ chức ngày 25/5.

Phó Chủ tịch VNISA Ngô Tuấn Anh cho hay, theo một nghiên cứu, độ tuổi trung bình trẻ em Việt Nam sở hữu điện thoại là 9 tuổi, sớm hơn thế giới 4 năm, trong khi độ tuổi trung bình trẻ có hiểu biết ban đầu về an toàn thông tin mạng là 13 tuổi.

“Hầu hết các em chưa được trang bị các kiến thức để bảo vệ thông tin cá nhân cũng như an toàn của bản thân khi tham gia môi trường mạng và vô hình chung, dữ liệu của các trẻ em cũng trở thành những miếng mồi của những kẻ xấu”, ông Ngô Tuấn Anh lưu ý.

Nhận định tình trạng lộ lọt, đánh cắp dữ liệu cá nhân, trong đó có dữ liệu của trẻ em khá phổ biến, bà Đinh Như Hoa, Trưởng phòng Kiểm định, Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam (VNCERT/CC), Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT cho biết, có một số nguyên nhân chính dẫn đến thông tin, dữ liệu của trẻ em bị lộ lọt.

Nguyên nhân đầu tiên là do các hệ thống thông tin thu thập, lưu trữ dữ liệu người dùng nhưng chưa phê duyệt cấp độ và chưa được triển khai đầy đủ các phương án bảo đảm an toàn thông tin theo cấp độ tương ứng dẫn đến dễ bị tấn công, khai thác.

Bên cạnh đó, thông tin của trẻ còn bị lộ lọt do nhận thức của người dùng chưa tốt, bất cẩn, cung cấp thông tin dễ dàng trên mạng. Ví dụ, dịp cuối năm học rất dễ nhìn thấy các bố mẹ vô tư khoe thành tích năm học của con trên mạng xã hội bằng những hình ảnh có đầy đủ thông tin về trường lớp....

Ngoài ra, các quan, tổ chức, doanh nghiệp thu thập nhiều dữ liệu nhưng không bảo vệ an toàn; chia sẻ trái phép cho bên thứ ba; lộ lọt từ nhân viên quản lý dữ liệu. Cùng với đó, lừa đảo trực tuyến gia tăng, nhiều website được lập ra để thu thập thông tin cá nhân.

Ở góc độ của tổ chức tham gia nhiều hoạt động bảo vệ trẻ em, chuyên gia Bùi Duy Thành, đại diện World Vision Việt Nam cho rằng, khi đề cập đến tác động, ảnh hưởng của mất an toàn thông tin với trẻ em, chúng ta cần hiểu rằng hành vi đánh cắp thông tin cá nhân trẻ chỉ là bước đầu tiên, sau đó những kẻ xấu/ kẻ phạm tội sẽ lợi dụng những thông tin đánh cắp được để tiếp tục xâm hại trẻ em, dẫn đến các hệ quả khác.

“Nghiên cứu được Disrupting Harm thực hiện tại Việt Nam cũng như các nước khác trong khu vực đã chỉ ra rằng, rất nhiều vụ xâm hại bóc lột tình dục trẻ em trên mạng, bắt nạt trên mạng bắt đầu từ việc trẻ bị đánh cắp thông tin cá nhân như tên tuổi, địa chỉ, hình ảnh cá nhân, các bí mật đời tư”, ông Bùi Duy Thành thông tin.

Cũng theo đại diện World Vision Việt Nam, báo cáo hàng năm của kênh báo cáo quốc tế Cyber Tipline đã phần nào cho mức độ nghiệm trọng của tình trạng mất an toàn thông tin và xâm hại trẻ em trên mạng tại Việt Nam. “Đặc biệt, để nói về tác động, ảnh hưởng tiêu cực với trẻ em, tôi nghĩ rằng không có chia sẻ nào thật hơn chia sẻ đến từ chính các nạn nhân. Những cảm xúc được thể hiện thường xuyên và lặp đi lặp lại trong những câu chuyện mà các nạn nhân trẻ chia sẻ trong báo cáo của Disrupting Harm là: sợ hãi, bất lực, ghê tởm, xấu hổ, nhục nhã, bị bỏ rơi và cô đơn…”, ông Bùi Duy Thành nói.

Phòng ngừa vẫn là việc quan trọng nhất

Đại diện Cục Trẻ em, Phó Cục trưởng Nguyễn Thị Nga cũng cho rằng, tổn thương mà trẻ phải đổi mặt khi thông tin cá nhân bị chia sẻ lên mạng, bị kẻ xấu lợi dụng là rất lớn. Ảnh hưởng đầu tiên là gây khó chịu với trẻ, nguy hại hơn là liên quan đến lừa đảo, lạm dụng. Từ việc lộ lọt thông tin cá nhân, còn có thể đưa đến việc trẻ bị bắt nạn, lạm dụng trên mạng.

“Chúng tôi cho rằng, công tác phòng ngừa vẫn là quan trọng nhất. Rất cần sự quan tâm thực sự của cha mẹ cùng trẻ em trên môi trường mạng. Nếu trẻ bị lừa gạt thông qua việc lộ lọt các thông tin trên mạng, cha mẹ và thầy cô cần phải luôn bên cạnh để đồng hành cùng con”, bà Nga nêu quan điểm.

Trao đổi tại tọa đàm, ông Trần Quang Đạt, quyền Vụ trưởng Vụ Giáo dục chính trị và công tác học sinh, sinh viên, Bộ GD&ĐT cho biết, chương trình giáo dục phổ thông đã quy định Tin học là môn bắt buộc. Tuy nhiên, chương trình học, thời lượng giới hạn và chỉ đào tạo các kiến thức cơ bản nên việc phòng ngừa thông tin xấu mới chỉ mang tính lồng ghép. Bộ GD&ĐT chủ trương sẽ triển khai tổ chức các diễn đàn để đào tạo kỹ năng cho học sinh nhằm xử lý các vấn đề gây nguy hại trên mạng.

Theo Thượng tá Chu Đại Thông, Phó trưởng Phòng 7, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao - Bộ Công an, thời gian tới, Bộ Công an sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để tiến hành kiểm tra việc thi hành Nghị định về bảo vệ thông tin cá nhân nhằm bảo vệ thông tin của người dùng nói chung và thông tin về trẻ em nói riêng. Qua đó, sẽ hạn chế các thông tin cá nhân, các thông tin trẻ em được rao bán và sử dụng bất hợp pháp trên mạng.

Tìm kiếm các giải pháp tốt giúp bảo vệ trẻ em trên mạng

Từ nay đến ngày 10/6, Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT sẽ tiếp nhận hồ sơ đăng ký tham gia đánh giá sản phẩm, dịch vụ bảo vệ, hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh trên môi trường mạng.