4 tuổi mồ côi bố 

Chia sẻ trong buổi bảo vệ luận án tiến sĩ, Chu Chiêm Vũ cho biết hoàn cảnh gia đình tương đối đặc biệt. Mẹ kết hôn 2 lần, ở tuổi 40 bà mới hạ sinh anh.

Khi Chu Chiêm Vũ lên 4, bố qua đời vì ung thư phổi. "Ở cái tuổi, tôi chưa hiểu chuyện trong đám tang bố vẫn chạy nhảy, nắm tay và hát cho mẹ nghe. Có lẽ, chính sự hồn nhiên của tôi là động lực để mẹ tiếp tục vượt qua khó khăn sau nỗi mất mát.  

Cùng lúc đó, mẹ tôi thất nghiệp vì công ty phá sản. Nhà tôi trong tình thế 'ngàn cân treo sợi tóc'. Sự ngây thơ của tôi lúc đó chẳng thể giúp mẹ giảm áp lực phải gồng gánh trên vai", Chu Chiêm Vũ nghẹn ngào nói. 20 năm trôi qua, nỗi đau mất bố của anh giờ vẫn chưa nguôi ngoai.

Khó khăn chồng chất khó khăn

5 tuổi, Chu Chiêm Vũ được bác sĩ chẩn đoán mắc bệnh bạch biến. Để có tiền chữa trị cho anh, mỗi ngày mẹ phải làm nhiều việc. "Năm 2000, mẹ tốn khoảng 20.000 NDT (66 triệu đồng) để chữa bệnh cho tôi. Vì vay nợ nhiều, mẹ lo lắng đến mức ngày không ăn, đêm không ngủ", anh chia sẻ.

Chu Chiêm Vũ kể, gia đình ngày xưa nghèo. Dù không có tiền, nhưng hàng ngày mẹ vẫn bắt anh ăn 1 quả trứng và uống nhiều sữa để cao lớn, khỏe mạnh.

"Hồi nhỏ, tôi thích ăn nấm, khi đó lương của mẹ khoảng 200 NDT/tháng (669.000 đồng). 1kg nấm khoảng 10 NDT (33.000 đồng), đây là món ăn xa xỉ, nhưng mẹ vẫn mua cho tôi. Còn mẹ, 10 năm nay chưa mua 1 bộ quần áo mới, cứ vá đi vá lại đồ cũ", tiến sĩ tâm sự.

"Khi được đứng tại đây, con muốn nói với mẹ: Có thể con không cao lớn như mẹ kỳ vọng. Nhưng, con đã đạt được một số thành tựu, không phải ai cũng làm được", Chu Chiêm Vũ nói. 

28 năm mang theo ước mơ của bản thân và kỳ vọng của mẹ

Trong mắt anh, mẹ là người phụ nữ toàn năng: "Đằng sau vóc dáng nhỏ bé của mẹ toát lên được nội lực mạnh mẽ và ý chí 'thép'. Bất kể thứ gì trong nhà hỏng, đều do mẹ sửa từ nối dây điện hay sửa tivi, tủ lạnh".

Mỗi lần Chu Chiêm Vũ nghĩ đến mẹ đều tự nhủ bản thân phải làm việc chăm chỉ và nghiêm túc. Trong quá trình học, anh nhận được học bổng và trợ cấp của trường. Do đó, áp lực tài chính đè lên đôi vai mẹ được giảm bớt.

"Trong 1 lần về nhà thăm mẹ, tôi nhận ra trên khuôn mặt bà xuất hiện nhiều nếp nhăn. Khi còn nhỏ, tôi đã dựa dẫm vào mẹ quá nhiều. Mẹ giống như ngọn núi lớn để tôi tựa vào. Tôi chưa bao giờ tưởng tượng, ngày nào đó mẹ sẽ già đi.

Hồi nhỏ, tôi thích chạm vào khuôn mặt mẹ khi ngủ vì có cảm giác an toàn và ấm áp. Suốt 12 năm học, dù nắng hay mưa, mẹ luôn đợi tôi trước cổng trường. Mỗi lần tôi đi học tối về, vẫn gương mặt đó mẹ đợi ở ngã ba đường. 

Giờ đây, tôi tận mắt chứng kiến sự già đi của mẹ từng ngày. Từ ​​khuôn mặt xinh đẹp ngày nào, nay tóc mẹ dần bạc trắng. Có lẽ, thứ duy nhất không thay đổi là cảm giác an toàn mẹ mang đến cho tôi. Dù đã 28 tuổi, nhưng mỗi lần nhìn mẹ, tôi thấy bình yên", Chu Chiêm Vũ trải lòng. 

Đối với anh, 'mọi thứ trên đời giống như giấc mộng và ai cũng phải trải qua giông tố'. "Mới giây trước, con vẫn tưởng tượng còn cuộn tròn trong vòng tay của mẹ. Giây tiếp theo, con đã khoác trên mình bộ lễ phục tốt nghiệp tiến sĩ. Sau hôm nay, con trở thành nhà nghiên cứu khoa học độc lập, chân chính".  

Anh chia sẻ nhà ông bà ngoại nghèo, nên mẹ học đến cấp 3 rồi nghỉ. Do đó, bà luôn muốn Chu Chiêm Vũ học càng nhiều càng tốt. "Chính sự ủng hộ của mẹ là động lực giúp con hoàn thành ước mơ. 'Thời cơ theo gió lướt sóng sẽ tới, cũng là lúc con thuyền giương buồm vượt biển ra khơi'.

28 năm qua, con mang theo ước mơ của bản thân và cả sự kỳ vọng của mẹ. Nhớ lại những ngày hồn nhiên lội bùn, dãi nắng dầm mưa từ nhà đến trường, nay con tự tin bước vào cuộc sống với niềm hy vọng về tương lai tốt đẹp phía trước", tiến sĩ 28 tuổi xúc động nói.

Chu Chiêm Vũ hoàn thành ước nguyện có bằng tiến sĩ. Hiện anh không mưu cầu gì, ngoài việc mong mẹ khoẻ mạnh để đi ngắm hoa mỗi mùa xuân.

Anh dự định mua nhà mới đón mẹ về ở cùng: "Tôi có lỗi với mẹ, bao năm để bà một mình trong căn nhà nhỏ". Chu Chiêm Vũ nói, dành thời gian này bên mẹ và đưa bà đi du lịch. 

Chu Chiêm Vũ là tiến sĩ Sinh học tốt nghiệp Đại học Lan Châu (Cam Túc). Ở tuổi 28, anh vừa bảo vệ thành công kết quả nghiên cứu luận án tiến sĩ: "Xác định các yếu tố định vị tế bào gốc và phân tích chức năng điều hòa phiên mã của chúng".

Hiện, anh làm việc tại Phòng thí nghiệm Trọng điểm quốc gia. Thời gian tới, Chu Chiêm Vũ vẫn tiến hành nghiên cứu các dự án chưa hoàn thiện tại Khoa Khoa học và Đời sống trực thuộc Đại học Lan Châu.

"Phía trước còn nhiều khó khăn và trở ngại, tôi sẽ đón nhận mọi chuyện bằng thái độ tích cực. Tôi coi việc nghiên cứu khoa học là ngọn đuốc soi sáng cuộc đời", tiến sĩ 28 tuổi nói.

Trước khi nhận bằng tiến sĩ, Chu Chiêm Vũ xuất bản nhiều bài báo trên các tạp chí khoa học như: SCI, eLife, Nature… Trong quá trình này, anh còn đăng ký tham gia thực hiện dự án nghiên cứu chiều dọc (dự án nghiên cứu cấp quốc gia).

Một số giải thưởng Chu Chiêm Vũ đạt được trong quá trình học tiến sĩ: "Nghiên cứu sinh 3 tốt" của tỉnh Cam Túc, năm 2022-2023; "Nghiên cứu sinh tiêu biểu có thành tích xuất sắc" của Đại học Lan Châu, năm 2022; "Tiến sĩ tốt nghiệp loại Xuất sắc" của Đại học Lan Châu, năm 2023.

Theo NetEase

Theo phụ huynh này, sau khi hình ảnh con trai được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng, mặc dù vẫn được cô giáo chủ nhiệm quan tâm dạy dỗ đầy đủ, tuy nhiên, để con có tâm lý thoải mái trong học tập, gia đình mong muốn cháu được chuyển lớp.

Người mẹ này cũng hứa sẽ giúp con mình nhanh chóng hòa nhập với môi trường mới để học tập thật tốt và tuân thủ đúng nội quy của lớp và nhà trường đặt ra.

Trước đề nghị chính đáng của phụ huynh, bà Nguyễn Thị Ngọc Nga, Phó hiệu trưởng Trường Tiểu học Lê Hồng Phong đã ký vào đơn, đồng ý cho nam sinh được chuyển lớp theo nguyện vọng của gia đình.

Nhận được thông tin phản ánh, Phòng GD-ĐT huyện Đăk Tô đã chỉ đạo Trường Tiểu học Lê Hồng Phong yêu cầu cô giáo H.T.C., giáo viên chủ nhiệm lớp 1A, làm bản tường trình nội dung sự việc xảy ra tại lớp. Sau đó nhà trường tổng hợp báo cáo chính thức về phòng giáo dục.

Theo bản tường trình của cô H.T.C., Giáo viên chủ nhiệm lớp 1A, vào sáng thứ năm ngày 02/11, sau khi dạy xong phần bài mới, cô C. giao bài cho học sinh luyện viết. Có một học sinh đọc chưa tốt nên cô C. cho lên luyện đọc ngay tại bàn giáo viên rồi cô C. có việc riêng đi ra ngoài.

Lúc đó, con gái cô C. là Đ.H.T.V. đi học về không có chìa khóa vào nhà nên ghé trường tìm mẹ để lấy. Khi đến lớp, do không thấy mẹ nên Đ.H.T.V đã tự ý đi vào và ngồi lên góc bàn giáo viên, cạnh đó có một học sinh đang đọc bài do cô C. giao.

Quá trình kiểm tra nề nếp dạy học, khi đến lớp 1A không thấy cô C., bà Nguyễn Thị Ngọc Nga, Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn đã chụp lại hình ảnh này và đưa lên nhóm Zalo nhà trường để nhắc nhở chung.

“Tôi xin lỗi Ban giám hiệu nhà trường, xin rút kinh nghiệm và hứa không để tình trạng trên xảy ra. Mong các cấp lãnh đạo xem xét, giúp đỡ để tôi hoàn thành tốt nhiệm vụ”, cô C. tường trình.

Bà Lê Thị Kim Liên, Phó trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Đăk Tô cho biết, theo quy định, chỉ có những người có trách nhiệm liên quan mới được vào lớp khi tiết học đang diễn ra. Việc đưa người ngoài vào trong cơ quan, lớp học và ngồi trên ghế giáo viên trong giờ giảng dạy là không đúng quy định, tuy nhiên, có những tình huống cần xem xét một cách khách quan.

Một trường tiểu học phải trả lại hơn 100 triệu đồng cho phụ huynh

Cũng dành sự quan tâm lớn cho ngành Khoa học Sức khỏe, TSKH. Nghiêm Vũ Khải, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ nhận định nhiều cơ hội nhất sẽ là lĩnh vực y học chính xác. Theo ông, cuộc sống chính là phần thưởng quý giá nhất. 

“Bởi thế, những nghiên cứu, phát minh trong lĩnh vực y học chính xác giúp chữa các bệnh nan y như ung thư, AIDS hay các bệnh dịch tiềm ẩn… sẽ có nhiều ưu thế nhất năm nay”, vị chuyên gia nhận định.

Liên hệ đến Hội nghị COP28 tại UAE đang quy tụ đông đảo các chính trị gia và giới khoa học trên khắp thế giới, nguyên Thứ trưởng Bộ KH&CN cho rằng biến đổi khí hậu cũng là một bài toán nan giải của cả nhân loại. Thậm chí, đây còn là thời điểm then chốt cho các hành động vì khí hậu khi các hiện tượng thời tiết cực đoan đang có chiều hướng gia tăng và ngày càng khốc liệt hơn trên toàn cầu. 

“Phát triển xanh và kinh tế tuần hoàn đang được xem là vũ khí quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Bởi thế, đây cũng là một lĩnh vực giàu triển vọng”, ông Khải bổ sung.

Nhận định này nhận được nhiều sự đồng tình của các nhà khoa học quốc tế. Theo GS. Thalappil Pradeep, chủ nhân Giải Đặc biệt VinFuture 2022 cho Nhà khoa học từ các nước đang phát triển, trong thế giới hiện nay, thách thức lớn nhất mà nhân loại phải đối mặt là biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học và bất bình đẳng... 

Vị Giáo sư người Ấn Độ cho rằng, từ góc nhìn riêng, mỗi người đều thấy được những điều tốt đẹp trong các nghiên cứu. Tuy nhiên, ông tin tưởng, Hội đồng Giải thưởng VinFuture, với nhiều đại diện có nền tảng xuất sắc, sẽ nhận thấy điều gì là tốt cho thế giới và chắc chắn sẽ đưa ra quyết định đúng đắn. 

Trong khi đó, TS. Van Schepler-Luu tại Viện Nghiên cứu Lúa quốc tế ở Phillippines (IRRI) dự đoán các nghiên cứu đột phá trong lĩnh vực Trí tuệ nhân tạo, chỉnh sửa gen hoặc các dự án giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu sẽ được chú ý và có khả năng đoạt giải năm nay. 

“Đây là các lĩnh vực nổi bật và cấp thiết hiện nay, đặc biệt khi chúng ta đối mặt với những thách thức to lớn về môi trường và sức khỏe, cũng như cần sự phát triển của công nghệ thông minh để giải quyết các vấn đề xã hội”, “nhà lúa học” gốc Việt phân tích. 

Chủ đề mùa giải mang tầm nhìn toàn cầu, ý nghĩa nhân văn và thời đại

“Chung sức toàn cầu” cũng chính là chủ đề của Giải thưởng VinFuture năm nay. Với thông điệp đó, VinFuture mùa 3 đã nhận được 1.389 hồ sơ đề cử từ hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ - tăng gấp 3 lần so với mùa giải đầu tiên. 

TSKH. Nghiêm Vũ Khải cho biết ông đặc biệt ấn tượng với sự trưởng thành nhanh chóng của giải thưởng KHCN toàn cầu đầu tiên do người Việt khởi xướng. Tuy mới bước sang mùa giải thứ 3 nhưng VinFuture đã trở thành một trong những giải thưởng uy tín tầm cỡ thế giới về KHCN và đổi mới sáng tạo.

Theo ông, “Chung sức toàn cầu” là một chủ đề mang tính nhân văn và thời đại và cũng là một đòi hỏi cấp bách của nhân loại.   

“Chủ đề thể hiện tầm nhìn lớn lao và bao quát của Giải thưởng khi không chỉ gắn kết các nhà khoa học với nhau mà còn gắn kết cả nhà hoạch định chính sách, nhà kinh tế, người dân, doanh nghiệp, các tổ chức khu vực và quốc tế… cùng chung tay giải quyết những bài toán lớn mà nhân loại đang phải đối mặt”, ông Khải phân tích.  

Theo vị chuyên gia, nhiều vấn đề mới phát sinh hiện nay, như biến đổi khí hậu, đại dịch… đã vượt qua biên giới quốc gia và trở thành những thách thức toàn cầu. Nếu chỉ dùng những nguồn lực đơn lẻ, riêng biệt thì không thể giải quyết được. Ngược lại, “chung sức toàn cầu” còn giúp ngày càng nhiều người dân trên thế giới được thụ hưởng những thành quả mà KHCN mang lại. 

Chủ đề này cũng được GS. David Neil Payne, đồng chủ nhân Giải thưởng Chính VinFuture 2022, đánh giá rất cao. 

“Sự đoàn kết nhân loại nhằm giải quyết các vấn đề chung có ý nghĩa lớn và những giải thưởng như VinFuture sẽ là nhân tố đặc biệt quan trọng để làm bền chặt hơn sợi dây liên kết ấy”, GS. Payne nhìn nhận. 

Trong khi đó, GS. Pieter Cullis cho rằng nội hàm “chung sức toàn cầu” trên thực tế đã được thể hiện xuyên suốt trong 2 mùa giải vừa qua. Những công trình đạt Giải thưởng Chính của mùa 1 và 2 đều là tổ hợp của các nghiên cứu trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Theo GS. Cullis, có những công trình nghiên cứu riêng lẻ mãi mãi không đi đến đích nhưng khi “chung sức” thì lại có thể tạo ra những giá trị đột phá.

“Việc đề cao tính liên ngành chính là một tiêu chí rất khác biệt của VìnFuture so với các giải thưởng quốc tế khác. Nó cho thấy tầm nhìn cũng như tầm vóc toàn cầu của một giải thưởng với sứ mệnh phụng sự nhân loại”, nhà khoa học người Canada nhận định. 

Chủ nhân của các giải thưởng VinFuture với tổng trị giá 4,5 triệu USD sẽ lộ diện trong Lễ trao giải diễn ra vào tối ngày 20/12 tới tại Hà Nội. Đây sẽ là thời khắc quan trọng, vinh danh những nhà phát minh của những công trình đột phá, “chung sức toàn cầu” góp phần kiến tạo môi trường sống bền vững và một cuộc sống tốt đẹp hơn cho các thế hệ tương lai. 

Thanh Hà