Nhận định, soi kèo Martinique vs El Salvador, 6h00 ngày 14/10

"Không phải gia đình, không phải người quen, không bạn bè, họ tặng tôi với mục đích gì?", anh giải thích khi ngồi trên xe về Hà Nội.

Tôi nhớ lại câu chuyện khi nghe bào chữa của nhiều bị cáo trong phiên tòa chuyến bay giải cứu, rằng các doanh nghiệp chỉ gửi tiền "cảm ơn" sau khi công việc suôn sẻ. Hành vi này diễn ra ngoài công vụ, nên "hết sức bình thường", như lời luật sư của một bị cáo. Tất nhiên, việc nhận hàng chục tỷ đồng cảm ơn là không bình thường, và lý lẽ của nhóm quan chức trên bị bác bỏ tại tòa. Luật Phòng, chống tham nhũng 2018 quy định "người có chức vụ, quyền hạn không được trực tiếp hoặc gián tiếp nhận quà tặng dưới mọi hình thức của đơn vị, cá nhân liên quan đến công việc do mình giải quyết".

Vụ án chuyến bay giải cứu là ví dụ rõ ràng của hành vi nhận tiền hối lộ. Tuy nhiên, thực tế cuộc sống có những vùng xám, khiến cho việc phân biệt đâu là cảm ơn "trong sáng", đâu là cảm ơn "không trong sáng" không hề dễ dàng. Điều này phức tạp hơn trong một nền văn hóa coi trọng mối quan hệ cá nhân như ở Việt Nam.

Trong nội bộ đơn vị, ít ai coi việc biếu cấp trên chai rượu Tây sau chuyến công tác xa hay vào dịp lễ Tết là hành vi vi phạm đạo đức hay pháp luật ghê gớm. Ngược lại, những người không làm như vậy còn có thể bị đánh giá không biết trên biết dưới hoặc ứng xử kém. Trong môi trường công chức mà lời phê của cấp trên mang quyền sinh quyền sát, không ai muốn bị cô lập chỉ vì một chai rượu.

Ở bên ngoài, các doanh nghiệp đủ khôn ngoan để biết gửi lời "cảm ơn" đúng lúc. Đó một phần là lòng thành, nhưng đa phần là nhằm tác động tích cực đến quyết định chính sách liên quan đến lợi ích của họ. Cán bộ dù muốn công tâm cũng khó tránh việc ưu tiên giải quyết hồ sơ cho những ai có thái độ "biết ơn" hơn những người khác. Với cán bộ không công tâm, như trong vụ án chuyến bay giải cứu, thái độ biết ơn đó mang yếu tố quyết định chuyện kinh doanh thành hay bại.

Nhà xã hội học Yuen Yuen Yang khái quát hóa tham nhũng thành bốn loại: tham nhũng vặt, tham nhũng lớn, tiền bôi trơn (doanh nghiệp, người dân chi tiền để công việc được xử lý nhanh hơn), và tiền quan hệ (doanh nghiệp bỏ tiền để xây dựng quan hệ với quan chức). Xóa bỏ hai hình thức đầu tiên đã khó, xử lý hai kiểu tham nhũng tiếp theo còn khó hơn. Làm sao xác định được quan hệ nhân quả giữa việc doanh nghiệp A thường xuyên thăm hỏi một cán bộ cấp cao với việc họ trúng các gói thầu lớn? Làm sao biết được món quà cảm ơn của họ xuất phát từ tình cảm thay vì vụ lợi?

Để ngăn chặn nguy cơ xung đột lợi ích ngay từ đầu, bởi thế, cần sớm bỏ văn hóa tặng quà "cảm ơn" ở cả bên trong lẫn bên ngoài bộ máy nhà nước. Điều này có thể thực hiện bằng cách áp mức "trần" giá trị quà tặng. Ở Mỹ, công chức không được nhận quà có trị giá hơn 20 USD (0,04% thu nhập trung bình hàng tháng) từ bất kỳ ai. Nếu quy đổi theo tỉ lệ thu nhập Việt Nam, mức tiền được phép nhận tương đương 24.000 đồng. Bởi thế, sẽ không có gì đáng ngạc nhiên khi nhiều người ở Mỹ và các nước khác, giữ thói quen mở gói quà để kiểm tra ngay khi được tặng.

Loại bỏ "tiền bôi trơn" và "tiền quan hệ" cần nhiều hơn các quy định lẫn hình phạt nghiêm khắc. Về hai mặt này, có lẽ Việt Nam không thua kém nước nào. Nhưng hàng chục nghìn văn bản chống tham nhũng sẽ không có ý nghĩa nếu thiếu hệ thống giám sát đủ mạnh. Hệ thống đó cần tạo điều kiện để người dân trực tiếp tham gia một cách hiệu quả. Chính trị gia ở những nước có chỉ số minh bạch cao từ chối tiền "cảm ơn" không chỉ vì sợ vào tù, mà bởi áp lực giải trình khủng khiếp từ công chúng và cử tri. Không có hệ thống quy định nào là không có kẽ hở, nhưng khi cán bộ đủ tinh ranh để thoát lưới pháp luật, họ vẫn có thể bị trừng phạt bởi các khế ước xã hội khác.

Thêm vào đó, xây dựng bộ máy nhà nước vận hành hiệu quả, phi cá nhân, và không thiên vị trước hết cần bắt đầu từ việc đảm bảo mức thu nhập thỏa đáng cho cán bộ. Sẽ ít ai chấp nhận rủi ro mất việc khi nhận chút quà cảm ơn, nếu họ được đảm bảo cuộc sống bởi công việc hiện tại.

Với công chức, lời cảm ơn chỉ chân thành khi không mang sức nặng vật chất.

Nguyễn Khắc Giang

Ngày 2/10/1934, chiếc xe được bàn giao cho chủ nhân đầu tiên tại La Haye, Hà Lan. Sau Thế chiến thứ 2, thân xe mang số khung 105179 đã không còn nguyên vẹn. Sau đó, chiếc xe được bảo quản và trưng bày tại Bảo tàng Aalholm Automobil hơn 50 năm trước khi bán lại cho một người chủ khác.

Tại thời điểm đó, người chủ mới đã cho phục hồi chiếc Mercedes quý hiếm. Thời gian sửa chữa và phục hồi xe kéo dài 7 năm dưới bàn tay tài hoa của chuyên gia Jim Friswold. Vị kỹ sư này đã thiết kế và chế tạo một thân xe hoàn toàn mới để thay thế và thân xe bị hỏng, đồng thời, nâng cấp khối động cơ mạnh mẽ hơn cho chiếc xe.

Vật liệu thân xe làm bằng thép với các chi tiết được ốp bằng gỗ bạch dương màu đỏ tía. Cửa mở ra phía sau, lưới tản nhiệt hình chữ V, đèn pha Bosch, kính chắn gió được thiết kế chia đôi cho ghế lái và ghế phụ.

Xe sử dụng động cơ M24 8 xi-lanh có khả năng đạt công suất tối đa khoảng 160 mã lực.  

Hiện tại, đồng hồ công tơ mét trên xe cho thấy xe đi được 73.964 km. Tuy nhiên, con số tổng quãng đường xe đã đi thực tế vẫn chưa được xác định chính xác.

Dự kiến, giá bán thực tế của chiếc xe cổ 90 năm tuổi này sẽ cao hơn 1 triệu USD và có thể lập kỷ lục mới khi thời gian đấu giá còn kéo dài 1 tuần nữa. Trước đây, ngày 19/8/2012, một chiếc Mercedes-Benz 540K sản xuất năm 1936, đã được bán với giá 11,77 triệu USD tại Gooding & Company’s Pebble Beach Auction.

(Theo HotCars)

Các bệnh hô hấp

Trẻ em có hệ hô hấp chưa hoàn thiện, dung tích phổi nhỏ nên dễ bị tổn thương. Với kích thước nhỏ, bụi mịn dễ dàng vượt qua hàng rào bảo vệ tự nhiên của mũi, cổ họng, đi sâu vào các phế nang trong phổi, nơi diễn ra quá trình trao đổi khí. Tại đây, các hạt này gây tổn thương lớp biểu mô phế nang, kích thích phản ứng viêm, làm giảm chức năng hô hấp, gây viêm phế quản, viêm phổi, hen suyễn.

Tác động lên hệ miễn dịch

Khi tiếp xúc lâu dài, không khí ô nhiễm có thể gây viêm mạn tính và làm suy yếu khả năng tự bảo vệ cơ thể của trẻ trước bệnh tật. Khi bụi mịn PM2.5 đi vào phổi, hệ thống miễn dịch nhận diện các hạt bụi này là tác nhân gây hại. Các đại thực bào trong phổi cố gắng "tiêu diệt" chúng bằng cách giải phóng cytokine, một chất gây viêm mạnh. Phản ứng viêm kéo dài có thể gây nên bệnh lý mạn tính ở trẻ.

Ảnh hưởng đến phát triển não

Hít thở không khí chứa nhiều chất ô nhiễm có thể làm tổn thương các tế bào thần kinh trong não, ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ. Bác sĩ Thảo cho biết bụi PM2.5 có thể vượt qua hàng rào máu - não, kích thích phản ứng viêm tại não, làm suy giảm chức năng tế bào thần kinh, khả năng nhận thức, giảm trí nhớ, tăng nguy cơ rối loạn phát triển thần kinh, bao gồm tăng động giảm chú ý (ADHD) ở trẻ.