Hiện nay, do xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt phát triển mạnh nên số lượng ví điện tử, trung gian thanh toán cũng tăng lên nhanh chóng. Một số thương hiệu có thể kể đến như: VNPay, MoMo,ZaloPay, ViettelPay, ShopeePay, VTC Pay, Payoo, BankPlus…

Những năm gần đây, lợi dụng sự phát triển ngày càng vượt trội của công nghệ thông tin lẫn số lượng ví điện tử và trung gian thanh toán tại Việt Nam…, tội phạm đánh bạc công nghệ cao đang có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp, trở thành vấn nạn nan giải của xã hội. 

Các nền tảng thanh toán, như ví điện tử, các cổng thanh toán đều có thể bị và đang bị lợi dụng cho việc phổ biến hình thức cờ bạc chẵn lẻ/tài xỉu dựa trên mã giao dịch chuyển tiền. Trong đó, các đối tượng có xu hướng lựa chọn MoMo bởi đây là siêu ứng dụng phổ biến, sở hữu lượng người dùng lớn, hệ thống máy chủ vận hành ổn định, tốc độ thực hiện một giao dịch nhanh và vượt trội.

Ông Nguyễn Bá Diệp, đồng sáng lập MoMo cho biết, trong năm 2022, MoMo cũng đã phối hợp với 318 cơ quan, đơn vị công an trung ương và địa phương, cung cấp thông tin trong hơn 1.500 vụ việc điều tra, được các cơ quan, đơn vị nêu trên đánh giá cao. 

Đáng chú ý, trong thời gian gần đây, báo chí có đưa tin về việc Công an Bắc Giang hoàn tất điều tra và đề nghị truy tố một số bị can trong đường dây cờ bạc sử dụng mã giao dịch của MoMo. Đây là vụ việc đã được Công an Bắc Giang triệt phá từ tháng 12/2022.

Trong vụ việc này, MoMo đã tích cực phối hợp, hỗ trợ Cơ quan Công an tỉnh Bắc Giang rà soát, cung cấp thông tin về các giao dịch có dấu hiệu vi phạm, giúp cơ quan công an kịp thời phát hiện, truy bắt tội phạm. 

Để góp phần ngăn chặn vấn nạn cờ bạc online, ông Diệp cho biết, MoMo đã đầu tư nghiên cứu nhiều giải pháp công nghệ, cùng với hơn 100 chuyên gia và kỹ sư, với chi phí rất lớn lên đến hàng chục tỷ đồng trong hơn 1 năm từ tháng 12/2021 đến tháng 02/2023.

Đây là một vấn đề rất thách thức vì các đối tượng tội phạm dựa vào mã giao dịch chuyển tiền của ví điện tử để đánh bạc, nếu hủy bỏ thì không thể phân biệt các loại giao dịch, không thể thực hiện tra soát giao dịch trên toàn bộ hệ thống.  

Ngày 18/2/2023, MoMo đã thay đổi quy trình nghiệp vụ, nâng cấp ứng dụng MoMo lên version 4.0.16. Trong bản nâng cấp này, ứng dụng sẽ hiển thị mã giao dịch cho người gửi trước khi họ thực hiện giao dịch, thay vì hiển thị sau như trước đây.

Đồng thời, chúng tôi đã mua bản quyền và tích hợp công nghệ v-key vào hệ thống để ngăn chặn các đối tượng cờ bạc sử dụng thiết bị giả lập để truy cập vào ứng dụng và quét mã giao dịch tự động nhằm mục đích cá cược.

“Sau khi triển khai các biện pháp nêu trên, đặc biệt là việc nâng cấp hệ thống và hiển thị trước mã giao dịch trên ứng dụng, thông qua rà soát mạng xã hội và các trang web có liên quan, chúng tôi ghi nhận hầu hết các hoạt động cờ bạc theo hình thức cá cược chẵn lẻ quy mô lớn về cơ bản đã bị ngăn chặn, loại trừ. Đồng thời, MoMo cũng không nhận được bất kỳ phản ánh hay thông tin nào từ các cơ quan công an về hoạt động cá cược chẵn lẻ sử dụng mã giao dịch của công ty”, ông Diệp nói.

Thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng trở nên phổ biến và dễ dàng. Bên cạnh việc tạo thuận lợi cho người dùng, thanh toán không dùng tiền mặt cũng bị các đối tượng xấu lợi dụng.

Khi xã hội dịch chuyển lên nền kinh tế số, chúng ta cần phải đối mặt với việc tội phạm trên môi trường số sẽ tăng lên. Các đối tượng phạm tội có kiến thức, trình độ công nghệ cao, sử dụng phương thức, thủ đoạn tinh vi để tổ chức hoạt động cờ bạc, đồng thời các hình thức cờ bạc mới liên tục xuất hiện.

Thời gian gần đây còn xuất hiện tình trạng người dân cho đối tượng vi phạm thuê, mượn danh tính, giấy tờ để mở tài khoản ngân hàng, ví điện tử…, gây khó khăn cho công tác kiểm tra, xác thực khách hàng.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Bá Diệp cho biết, các doanh nghiệp không có thẩm quyền và chuyên môn trong việc xác minh, phòng chống tội phạm. Việc phải liên tục chạy đua với các đối tượng phạm tội khiến doanh nghiệp phải đầu tư các giải pháp kỹ thuật tốn kém, đồng thời đòi hỏi nhiều nhân lực cũng như thời gian triển khai, gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh cũng như trải nghiệm của người dùng.

Việc tội phạm lợi dụng dịch vụ trung gian thanh toán và các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt để thực hiện hành vi vi phạm sẽ dẫn đến suy giảm niềm tin của người dân, ảnh hưởng đến việc thực hiện chủ trương thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt của Đảng và Nhà nước.

“Để xử lý các kẽ hở trong việc đăng ký khách hàng, ngay từ năm 2021, MoMo đã thực hiện rà soát và thực hiện định danh, xác thực tài khoản ví điện tử theo quy định pháp luật. Khách hàng phải cung cấp thông tin định danh và liên kết ví điện tử với tài khoản ngân hàng chính chủ. Đồng thời chỉ được sử dụng ví điện tử khi MoMo được ngân hàng xác nhận thông tin đăng ký ví điện tử trùng với thông tin khách hàng đăng ký tại ngân hàng. Công ty cũng đang triển khai thử nghiệm nhiều công nghệ mới như nhận diện khuôn mặt, phát hiện gian dối thông qua AI, Big Data để nâng cao hiệu quả trong công tác định danh, xác thực khách hàng”, đồng sáng lập MoMo nói.

Tuy nhiên, các đối tượng xấu vẫn có nhiều biện pháp lợi dụng ví điện tử để thực hiện hành vi trái quy định pháp luật như sử dụng danh tính, giấy tờ và tài khoản ngân hàng thuê, mượn của người dân tạo lập nhiều tài khoản ví điện tử, gây khó khăn cho việc xác minh vi phạm.

MoMo cũng đã kiến nghị với các cơ quan quản lý cho phép các doanh nghiệp trung gian thanh toán, ví điện tử kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư do Bộ Công an quản lý để giúp cho việc định danh điện tử, xác thực thông tin người dùng nhanh chóng và chính xác, góp phần rà soát và ngăn chặn được các tài khoản và giao dịch đáng ngờ, tăng tính hiệu quả trong việc phòng, chống tội phạm công nghệ.

“MoMo khẳng định cam kết của doanh nghiệp trong việc cung cấp, vận hành dịch vụ trung gian thanh toán an toàn, lành mạnh theo đúng chỉ đạo, hướng dẫn của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Bên cạnh đó, để đảm bảo quyền lợi cao nhất cho người dùng, MoMo luôn tuân thủ các quy trình, thủ tục hiện hành trong việc cung cấp thông tin phục vụ cho mục đích điều tra, đảm bảo sự riêng tư và quyền lợi chính đáng của người dùng khi sử dụng dịch vụ hợp pháp”, ông Diệp nói.