Ông Rashish Pandey, Phó Chủ tịch Tiếp thị và Truyền thông, khu vực châu Á của Fortinet cho biết, khảo sát tại khu vực Đông Nam Á và Hong Kong (Trung Quốc) nằm trong báo cáo toàn cầu của Fortinet cho thấy 71% các công ty tham gia khảo sát phải đối mặt với khó khăn trong việc tuyển dụng nhân tài đáp ứng tiêu chuẩn về công nghệ trong lĩnh vực an ninh mạng, 63% đồng ý rằng thực trạng thiếu hụt kỹ năng này dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng về an ninh mạng đối với doanh nghiệp.

“Khi ngày càng có nhiều tổ chức áp dụng công nghệ như điện toán đám mây và tự động hóa thì vấn đề thiếu chuyên gia an ninh mạng càng trầm trọng hơn”, ông Rashish Pandey nói.

Báo cáo lực lượng lao động mạng năm 2021 của ISC (Cyber Workforce Report) cho thấy, châu Á - Thái Bình Dương có sự thiếu hụt về lực lượng lao động theo khu vực lớn nhất là 1,42 triệu người. Mặc dù con số đã giảm so với năm trước nhưng vẫn cần nhiều giải pháp hơn.

Thiệt hại của các vụ vi phạm ngày càng tăng so với lợi nhuận và danh tiếng của các tổ chức. Bởi vậy, an ninh mạng đang trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu của hội đồng quản trị các công ty. 

Nâng cao kỹ năng về an ninh mạng qua đào tạo và cấp chứng chỉ

Báo cáo về khoảng cách kỹ năng mạng của Fortinet cũng chỉ ra rằng đào tạo và cấp chứng chỉ chính là giải pháp mà các tổ chức đang tìm cách nhằm khắc phục tình trạng thiếu hụt kỹ năng an ninh mạng. 97% các nhà lãnh đạo trong khu vực tin rằng chứng chỉ công nghệ tác động tích cực đến vai trò và đội ngũ của họ, trong khi 86% các nhà lãnh đạo ưu tiên tuyển dụng những ứng viên có chứng chỉ về an ninh mạng.

Cùng với đó, 89% số người được hỏi chia sẻ sẵn sàng tài trợ kinh phí để nhân viên học và thi chứng chỉ an ninh mạng. Lý do là các chứng chỉ này chính là xác nhận uy tín về sự cải thiện kiến thức và nhận thức về an ninh mạng. 

Bên cạnh việc đánh giá qua chứng chỉ, 93% các tổ chức đã triển khai chương trình đào tạo để nâng cao nhận thức về không gian mạng. Tuy nhiên, 51% các nhà lãnh đạo tin rằng nhân viên vẫn thiếu kiến thức cần thiết, đặt ra nghi vấn về mức độ hiệu quả của các chương trình nâng cao nhận thức về bảo mật hiện nay.

Đào tạo và cấp chứng chỉ chính là giải pháp mà các tổ chức đang tìm cách nhằm khắc phục tình trạng thiếu hụt kỹ năng an ninh mạng. (Ảnh minh họa)

Nghiên cứu của Fortinet cũng chỉ ra rằng, thách thức lớn với các tổ chức là tìm kiếm và giữ chân những người phù hợp để đảm nhiệm các vai trò quan trọng về an ninh mạng, từ các chuyên gia về bảo mật đám mây đến chuyên gia phân tích SOC. Báo cáo cho thấy 60% các nhà lãnh đạo ở châu Á thừa nhận tổ chức của họ gặp khó khăn trong việc tuyển dụng và 57% rất vất vả để giữ chân nhân tài.

Một trong những thách thức là việc tuyển các nhân sự nữ, sinh viên mới tốt nghiệp đại học và người dân tộc thiểu số. Trong khu vực, 76% các tổ chức đánh giá việc tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp là trở ngại hàng đầu trong tuyển dụng, 75% các nhà lãnh đạo cho rằng vấn đề sau đó là việc tuyển dụng lao động nữ. Còn lại 62% nhận định rằng tuyển dụng người dân tộc thiểu số cũng rất khó khăn.

Nói về tình hình tại Việt Nam, ông Nguyễn Gia Đức, Giám đốc quốc gia Fortinet Việt Nam cho biết: Trong bối cảnh những cuộc tấn công mạng đang biến đổi nhanh chóng, các kỹ năng cần phải thay đổi để thích ứng. Đầu năm nay, Fortinet đã ký biên bản ghi nhớ với Đại học Công nghệ TP.HCM để hợp tác cung cấp cho sinh viên ngành công nghệ của trường các khóa đào tạo về an ninh mạng.

“Việc thành lập cơ sở đào tạo đầu tiên tại Việt Nam thể hiện nỗ lực của Fortinet trong việc giải quyết khoảng cách về kỹ năng mạng thông qua đào tạo và giáo dục. Chúng tôi đang hướng tới mục tiêu tham gia xây dựng một lực lượng chuyên gia an ninh mạng có kiến thức và kỹ năng toàn diện cho Việt Nam”, ông Nguyễn Gia Đức chia sẻ.

Vân Anh

Đại học Công nghệ TP.HCM hợp tác cùng Fortinet đào tạo chuyên gia an ninh mạng

Hợp tác mới ký kết giữa Đại học Công nghệ TP.HCM và Fortinet nhằm cung cấp cho sinh viên ngành công nghệ của trường các khóa đào tạo đầu ngành về an ninh mạng, đồng thời cấp chứng chỉ đào tạo sau khi sinh viên tốt nghiệp khóa học.

Ô Xin vượt khó tìm hạnh phúc

Sinh ra trong gia cảnh nghèo khó, không có sự chăm sóc của bố, mẹ em đặt cho em cái tên Ô Xin với mong muốn hạnh phúc sẽ đến với cô con gái sau những sóng gió cuộc đời.

O Xin và mẹ trong bệnh viện. Ảnh: VTC

Tên đầy đủ của cô bé cùng lúc đỗ 2 trường đại học lớn này là Trần Thị Ô Xin, sinh ra và lớn lên ở huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế. Từ nhỏ em đã không nhận được sự quan tâm chăm sóc của người bố, hai mẹ con nương tựa vào nhau, sống qua ngày trong căn nhà rộng chưa đến 10m2. Cuộc sống của hai mẹ con chỉ trông chờ vào tiền công của người mẹ từ việc quét dọn, rửa bát mỗi ngày ngoài chợ.

Số phận Ô Xin còn trớ trêu hơn khi cùng lúc mang trong mình nhiều căn bệnh hiểm nghèo: sưng lách bẩm sinh, sỏi mật, thiếu máu, đau dạ dày. Ngày em kết thúc môn thi cuối vào ĐH Y dược Huế cũng là ngày em phải nhập viện điều trị. Gian nan, bất hạnh là thế nhưng suốt 12 năm liền, cô bé là học sinh giỏi toàn diện, nhiều lần đi thi học sinh giỏi cấp huyện, tỉnh. Kỳ thi tốt nghiệp THPT, em cũng đứng đầu toàn trường với số điểm 55,5.

Đỗ cùng lúc cả ĐH Bách Khoa và ĐH Y dược Huế với số điểm cao, Ô Xin chọn nghề bác sĩ với mong muốn sau này có thể chăm sóc cho bản thân tốt hơn và có cơ hội giúp những người nghèo, trẻ mồ côi không có điều kiện chữa trị.

Trước mắt, thử thách lớn nhất của hai mẹ con Ô Xin là kinh phí suốt quãng thời gian em học đại học. Thời gian tới, chị Sửa dự tính sẽ thuê một phòng trọ cho hai mẹ con, sau đó chị sẽ đi làm thêm kiếm tiền lo cho con gái ăn học và chữa bệnh.

Nữ sinh “không được phép khóc”

Ảnh: Trang Nhung

Không giống như O Xin, sinh ra đủ bố đủ mẹ nhưng cô nữ sinh giàu nghị lực xứ Thanh cũng không may mắn hơn khi mới chào đời được ít lâu thì bố em mắc bệnh tâm thần.

Cuộc sống quá chật vật, khó khăn, mẹ em phải bỏ vào Sài Gòn kiếm sống. Sống cùng ông bà ngoại, tuổi thơ của Lan thiếu hẳn bàn tay chăm sóc của bố mẹ. Có lẽ cũng vì thế mà bản lĩnh, nghị lực của em hiếm ai có được.

Em luôn tự nhủ mình không được phép khóc, phải mạnh mẽ, không nản chí vì tương lai còn ở phía trước. Hiện tại, mẹ em đã về quê, xin làm công nhân ở gần nhà, tuy nhiên cuộc sống của mẹ con em vẫn vô cùng khó khăn khi phải chật vật với số tiền lương 3 triệu ít ỏi trong khi vẫn phải chăm lo cho người cha tâm thần.

Dự định của em trong thời gian tới là đi làm thêm từ năm thứ nhất để lấy tiền trang trải cuộc sống và nếu có thể, em sẽ học thêm một văn bằng nữa để tận dụng thời gian.

Bán ruộng lấy tiền đi thi

Thủ khoa Học viện Quân y - Nguyễn Thị Như Quỳnh. Ảnh: Văn Chung

Thủ khoa Học viện Quân y năm nay là một nữ sinh nhỏ nhắn, sinh ra và lớn lên ở một vùng quê cách trung tâm Hà Nội không xa. Thế nhưng, ít ai nghĩ rằng gia đình nằm trên đất thủ đô này vẫn phải bán ruộng mới đủ tiền cho con gái đi thi.

Đạt 29 điểm (cả điểm cộng ưu tiên là 30 điểm), Nguyễn Thị Như Quỳnh trở thành thủ khoa Học viện Quân y. Kinh tế gia đình càng trở nên khó khăn hơn sau khi bố em qua đời vì tai biến mạch máu não, một mình mẹ nuôi 3 chị em ăn học.

Cuộc sống của cả nhà trông chờ vào mấy sào ruộng và công việc làm mây tre đan xuất khẩu mẹ em nhận thêm. Đã thế, người mẹ còn đau ốm liên miên khiến không ít lần Quỳnh muốn bỏ học, ở nhà giúp mẹ. Nhà cách trường gần 10km, em phải ở lại trường ăn trưa. Những bữa cơm của em thường chỉ có muối lạc và mấy cọng rau luộc. Quần áo, sách vở của mấy chị em đều dùng lại của nhau hoặc được mọi người cho.

Thương mẹ đau ốm liên miên, em thi vào trường y với hi vọng chăm sóc tốt hơn cho mẹ sau này.

Thủ khoa áo rách

Dương Thị Hạnh (ngoài cùng bên trái) - thủ khoa ĐH Y Hà Nội

Cách nhà thủ khoa Học viện Quân y không xa là nhà của thủ khoa ĐH Y Hà Nội. Em Dương Thị Hạnh với 29,5 điểm, là thủ khoa của ĐH Y năm nay và là bạn học cùng lớp với Quỳnh.

Chật vật với 7 miệng ăn, bố em phải ra Hà Nội làm mộc, mẹ ở nhà ngoài làm ruộng còn bán rau ở chợ trong làng kiếm thêm thu nhập. Nhà nghèo nhưng quyết tâm không để các con thất học, anh chị phải nai lưng làm thêm nghề phụ. Chị cả trong 5 chị em hiện đang học năm cuối Học viện Ngân hàng, các em dưới Hạnh còn đang học tiểu học, trung học.

Nghèo khó nhưng năm nào Hạnh cũng đạt học sinh giỏi, lớp 12 em đạt giải Nhất HSG cấp thành phố, thành tích học tập luôn đứng đầu trong lớp. Sắp tới, ra Hà Nội, Hạnh muốn đi gia sư kiếm thêm tiền để bố mẹ bớt vất vả.

• Nguyễn Thảo(tổng hợp)

Ngay sau tai nạn, bé M.K được người nhà đưa vào bệnh viện địa phương sơ cứu, rồi chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương, chẩn đoán bỏng ma sát độ III và có dấu hiệu nhiễm trùng, tổn thương chuyển nặng và sâu hơn.  

Bác sĩ Sáng cho biết máy chạy bộ tiềm ẩn nguy cơ gây ra tổn thương cho trẻ như trầy xước, bỏng, tổn thương lột da, dập nát gân cơ, gãy xương… Vì trẻ nhỏ với bản tính hiếu động, thích tò mò và chưa có kiến thức, kỹ năng phòng tránh nên rất dễ gặp tai nạn.

Bác sĩ khuyến cáo, khi dùng máy chạy bộ, các gia đình nên:

- Đặt máy ở nơi an toàn để hạn chế trẻ em đến gần, đặc biệt với trẻ nhỏ.

- Luôn đảm bảo không để trẻ em tự đến gần máy chạy bộ khi hoạt động, nhất là trẻ dưới 10 tuổi.

Ngoài ra, để phòng tránh bỏng cho trẻ em trong một số trường hợp khác, cha mẹ cũng nên lưu ý:

- Không cho trẻ chơi, nô đùa ở nơi đang nấu ăn hoặc các nơi gần nguồn điện, dây dẫn điện, ổ cắm điện…

- Tránh để dụng cụ đựng nước nóng trong tầm tay với của trẻ em như nồi canh, phích nước, vòi nước nóng, bàn là đang nóng, ống xả xe máy, hơi nồi cơm điện…

- Khi di chuyển nước nóng, thức ăn mới nấu,… cần tránh xa trẻ để trẻ không va đụng.

- Luôn luôn kiểm tra nhiệt độ của thức ăn, đồ uống trước khi cho trẻ ăn, uống.

- Cất giữ các chất dễ gây cháy bỏng vào tủ có khóa hoặc để ở những nơi ngoài tầm tay với của trẻ em.

- Không được để trẻ nhỏ tiếp xúc với diêm quẹt, bật lửa, lửa, nước sôi, thức ăn nóng, bếp lửa đang đun nấu, cồn, xăng, hóa chất…

- Không nên để trẻ tự tắm với vòi nước nóng lạnh, luôn luôn kiểm tra nhiệt độ nước trước khi trẻ tắm rửa.

- Luôn trông chừng trẻ đúng cách, cần thường xuyên để ý đến trẻ, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ.

Những thí sinh có nguyện vọng phúc khảo bài thi sẽ nộp đơn từ 27/8 đến 4/9. Thí sinh có thể phúc khảo cả bài thi hoặc từng phần trắc nghiệm hoặc tự luận. Kết quả sẽ được công bố ngay sau khi công tác phúc khảo kết thúc vào ngày 10/9.

PGS.TS Huỳnh Quyết Thắng, Phó Hiệu trưởng nhà trường phụ trách về công tác tuyển sinh cho biết, chỉ tiêu dự kiến ban đầu của nhà trường khi tuyển sinh theo phương thức này là 30-35% tổng chỉ tiêu năm 2020. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 và theo chỉ thị của Bộ GD-ĐT, trường sẽ điều chỉnh tỷ lệ này cho phù hợp với thực tế và công bố trước ngày 3/9.

Đây là năm đầu tiên Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội triển khai xét tuyển kết hợp giữa điểm thi tốt nghiệp THPT và kết quả bài kiểm tra tư duy. Theo đó, cách tính điểm là tổ hợp A19 (Toán và Lý) hoặc tổ hợp A20 (Toán và Hóa) cộng điểm bài kiểm tra tư duy nhân đôi (quy về thang điểm 30), có tính điểm ưu tiên.

Hơn 5.000 thí sinh đã tham dự bài kiểm tra tư duy kéo dài 120 phút, bao gồm 4 bài đọc hiểu với 35 câu hỏi chiếm 2,5 điểm; 25 câu Toán trắc nghiệm chiếm 5 điểm và phần Toán tự luận chiếm 2,5 điểm.

Theo PGS Thắng, bài kiểm tra này được thiết kế để đánh giá năng lực cốt lõi của các thí sinh và khả năng theo học các ngành học ở bậc đại học, đặc biệt những khối ngành khoa học, kỹ thuật. 

“Trong giai đoạn tiếp theo, nhà trường sẽ tiếp tục hoàn thiện phương thức thi này để mở rộng phạm vi áp dụng. Theo lộ trình đổi mới xét tuyển đại học, Bách Khoa Hà Nội sẽ cải tiến các hình thức xét tuyển với mục đích chọn lựa được những học sinh có năng lực, phẩm chất và tư duy phù hợp với các ngành khoa học kỹ thuật, công nghệ”, ông Thắng thông tin.

Thúy Nga

Đề kiểm tra tư duy của Trường ĐH Bách khoa Hà Nội

Bài kiểm tra tư duy của Trường ĐH Bách khoa Hà Nội diễn ra trong thời gian 120 phút với hai phần Toán và Đọc hiểu. Trong đó, phần Toán có thời lượng 90 phút, chiếm 75% tổng số điểm của bài thi và phần Đọc hiểu có thời lượng 30 phút.

Tiền lệ từ nhiều năm 

Chị Nguyễn Thị N. có con đang học lớp 1C Trường Tiểu học Thạch Quý (phường Thạch Qúy, TP Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh) cho biết: Đầu tháng 8, chị đưa con đến nhập học. Tại đây, chị được các cô giáo hướng dẫn qua văn phòng nhà trường để làm các thủ tục và đóng 1.000.000 đồng cho kế toán của trường. Tuy nhiên, sau khi đóng tiền không có phiếu tạm thu và không được các cô thông báo số tiền đó thu dùng vào mục đích gì.

Số tiền mà học sinh khối 1 trường Tiểu học Thạch Quý phải đóng góp "tự nguyện" để hỗ trợ, tu sửa cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị là 1,250.000 đồng/ học sinh. Các em đã bị tạm thu 1.000.000 ngay khi mới nhập học.

Một phụ huynh khác nói thêm: “Đây không phải là lần đầu tiên học sinh chưa vào học nhà trường đã tạm thu tiền. Các năm trước, cha mẹ đến trường nhập học cho con đều được các cô thông báo tạm thu 1.000.000 đồng. Sau khi học sinh vào học mới họp phụ huynh để thông báo chi tiết các khoản cần thu trong năm”.

Theo chia sẻ các phụ huynh, không những tạm thu khi chưa có quy định được thu mà năm nào phụ huynh Trường Tiểu học Thạch Quý cũng phải đóng góp một khoản tiền để tu sửa cơ sở vất chất. Thế nhưng, những lớp học ở tầng trên của dãy nhà hai tầng vào mùa mưa vẫn thường xuyên bị dột nước.

Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thạch Qúy, bà Trần Thị Loan, thừa nhận nhà trường có tạm thu 1.000.000 đồng từ phụ huynh lớp 1.

Bà Loan lý giải cho việc tạm thu tiền là do năm nay học sinh khối 1 tăng thêm một lớp nên cần 40 bộ bàn nghế mới, nhà trường dùng số tiền tạm thu để đặt cọc mua bàn nghế cho học sinh ngồi học. Còn các năm trước, nhà trường có tạm thu là để mua quần áo, sách vở cho học sinh.

“Nhà trường biết tạm thu là sai quy trình, nhưng vì đầu năm học chưa có nguồn kinh phí nào khác nên vẫn phải thu để trả tiền bàn nghế. Còn chờ làm theo quy trình như văn bản 1702 (Hướng dẫn liên ngành về việc tổ chức vận động đóng góp tự nguyện của cha mẹ học sinh trong các cơ sở giáo dục và đào tạo do liên Sở Tài chính và Sở GD-ĐT Hà Tĩnh ban hành tháng 8/2012 - PV) thì còn lâu. Mái che ở dãy nhà hai tầng của nhà trường đã xuống cấp từ lâu, vì chờ theo quy trình nên làm từ đầu tháng 8 đến bây giờ vẫn chưa xong” - bà Loan cho biết.

Nộp tiền trước họp phụ huynh sau

Việc nhà trường tự tạm thu tiền của phụ huynh khi con em họ chưa vào năm học xảy ra không chỉ tại Trường Tiểu học Thạch Quý mà còn ở Trường Tiểu học Thạch Linh (Phường Thạch Linh, TP Hà Tĩnh). Trong hai ngày 27,28/7, phụ huynh đi nhập học cho con đã được nhà trường thông báo phải nộp 970.000 đồng cho cô giáo chủ nhiệm ở các lớp.

Trường Tiểu học Thạch Linh thu tiền hỗ trợ cơ sở vật chất và trang thiết bị từ khi chưa vào năm học mới

Tới ngày 10/8, nhà trường mới dán giấy thông báo ở bảng tin về số tiền phải nộp trong năm học đối khối lớp 1. Theo đó, khoản đóng góp tự nguyện hỗ trợ, xây dựng, tu sửa nhỏ về cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị là 970.000 đồng.

Sau khi phụ huynh nộp tiền cho giáo viên chủ nhiệm và yêu cầu phiếu thu thì được các cô trả lời là hiện tại nhà trường chưa lấy hóa đơn về.

Nhiều phụ huynh tỏ ra bất bình khi khoản thu tự nguyện được nhà trường và giáo viên chủ nhiệm thông báo thu trước, sau đó mới tiến hành họp phụ huynh vào ngày 12/8 để lấy ý kiến.

“Có một khoản không hợp lý nữa được nhà trường tự đề ra yêu cầu phụ huynh phải nộp. Đó là mỗi phụ huynh phải đóng 100.000 đồng cho cho hội trưởng hội phụ huynh các lớp, sau đó nộp lên cho tổ trưởng khối 1. Số tiền đó dùng để bồi dưỡng cho các cô dạy hai tuần cho các cháu mới vào lớp 1” - một hội trưởng hội phụ huynh lớp 1 cho biết.

Nói về việc này, bà Trần Thị Thủy, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thạch Linh khẳng định: “Nếu các giáo viên thu tiền trước ngày 13/8 thì tôi sẽ xử lý nghiêm. Còn từ ngày 13/8 khi có thông báo được thu cho đến ngày 21/8, việc thu tiền hoàn toàn đúng với quy trình”.

Đến ngày 11/9, trao đổi lại về vấn đề tạm thu ở Trường Tiểu học Thạch Linh, ông Trần Xuân Quang, Phó Chủ tịch phường Thạch Linh cho biết: "Phường chưa nắm được việc tạm thu ở khối 1, chúng tôi sẽ kiểm tra lại thông tin này".

Nói về vấn đề các trường tiểu học trên địa bàn thành phố tự ý tạm thu tiền khi học sinh chưa vào học, ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Trưởng Phòng GD-ĐT TP Hà Tĩnh, cho biết hàng năm Phòng đã quán triệt các trường phải làm đúng quy trình theo văn bản 1702 đề ra về các khoản đóng góp từ xã hội hóa.

Nghiên cứu của anh được đánh giá là một trong 20 sự kiện nổi bật của Trường Đại học Arizona năm 2013.

Tìm câu trả lời trong ba năm

- Khi biết anh nghiên cứu về bệnh tôm chết hàng loạt, tôi cứ nghĩ chắc bạn sinh ra ở nông thôn, tuổi thơ gắn với những đầm tôm, cá?

Tìm hiểu về tôm, cá là đam mê của Trần Hữu Lộc. Ảnh: Thanh Tâm.

Cũng nhiều người suy nghĩ như bạn, nhưng thực tế tôi là dân Sài Gòn chính gốc, sinh ra và lớn lên ở Thủ Đức (TPHCM). Tôi tốt nghiệp Đại học Nông lâm TPHCM chuyên ngành thủy sản và được nhận sang Mỹ học thẳng lên Tiến sỹ tại Đại học Arizona chuyên ngành vi sinh và bệnh học trên tôm từ năm 2010. Tôi thích tìm hiểu về thế giới thủy sinh, vương quốc của tôm, cá.

Khi 10 tuổi, tôi đã đọc ngấu nghiến quyển sách “Biển-Cái nôi của sự sống”, từ đó, tôi có đam mê với ngành thủy sản. Tôi thích đi câu cá, không phải để kiếm thực phẩm mà để nghiền ngẫm, hiểu loài cá và thế giới của chúng.

Bệnh tôm chết sớm xuất hiện ở Việt Nam từ năm 2010 đã làm nhiều người nông dân điêu đứng, thất thoát hàng ngàn tỷ đồng. Anh đã biết đến căn bệnh này và nghiên cứu nó như thế nào?

Năm 2010, khi tôi sang Mỹ cũng là lúc ở Việt Nam xuất hiện một bệnh trên tôm gọi là “Hội chứng tôm chết sớm-hay còn gọi là Hội chứng hoại tử gan tủy cấp trên tôm nuôi EMS/AHPNS”. Bệnh này chưa được ghi nhận trong lịch sử khoa học bệnh tôm của thế giới, gây thiệt hại lớn cho nghề nuôi tôm ở Việt Nam và các nước Đông Nam Á khác.

Đề tài này được đánh giá là khó khăn nhất trong lịch sử khoa học bệnh tôm. Sau 3 năm nghiên cứu, tôi đã xác định được nguyên nhân của bệnh EMS/AHPNS là những dòng đặc biệt của một loài vi khuẩn rất phổ biến trong môi trường nước lợ/mặn có tên Vibrio parahaemolyticus.

Tôi đã đăng các nghiên cứu này trên các tạp chí khoa học hàng đầu thế giới về bệnh thủy sản và được cộng đồng khoa học thế giới công nhận. Nghiên cứu của tôi được Trường Đại học Arizona chọn là 1 trong 20 sự kiện của trường năm 2013. Việc hoàn thành nghiên cứu này giúp tôi hoàn thành chương trình Tiến Sỹ sau 3 năm học.

- Trong khi khoa học thế giới gần như bó tay với dịch bệnh lạ này anh lại lao vào nghiên cứu, chắc hẳn có rất nhiều khó khăn, rủi ro?

Đúng là thế giới gần như bất lực sau vài năm nghiên cứu nguyên nhân của dịch bệnh lạ này. Một nỗ lực mang tính quốc tế rất lớn với sự tham gia của nhiều tổ chức nhưng vẫn chưa có câu trả lời cho nguyên nhân dịch bệnh.

Tôi đã phải trải qua nhiều khó khăn. Có khi 5 giờ sáng tôi đã phải đi làm, đến các trại thực nghiệm hoàn thành công việc nghiên cứu một cách chuẩn xác rồi lại về trường học khi quần áo vẫn còn ướt. Học xong, tôi lại vào phòng thí nghiệm nghiên cứu tiếp, chiều đến hai trại thực nghiệm rồi lại quay lại trường làm việc tới khuya. Có ngày tôi làm việc đến 18 tiếng hoặc hơn là bình thường. Dù bận rộn, tôi vẫn sắp xếp thời gian để về Việt Nam lấy mẫu nghiên cứu.

Gặp khó khăn, phải đánh đổi nhiều thứ, nhưng tôi có được nhiều bài học xương máu, có kinh nghiệm và sự tự tin. Nếu trong tương lai ngành tôm của ta đối mặt với một vấn đề tương tự, tôi có thể biết mình nên làm gì.

Cùng với nghiên cứu, tôi viết đề cương xin tài trợ. May mắn là nhiều đối tác đã đồng ý tài trợ cho nghiên cứu như World Bank, Global Aquaculture Alliance, FAO, các tập đoàn thủy sản trong và ngoài nước. Bà con nông dân đã hết sức hỗ trợ tôi.

Bỏ tiền túi mời Giáo sư Mỹ về Việt Nam

- Làm việc nhiều với người nông dân, anh học hỏi được gì từ họ?

Trần Hữu Lộc (bên trái) trao đổi với các chuyên gia bệnh học của trường Đại học Cornell (Mỹ). Ảnh: Tâm Trần.

Một đức tính rất quý của người nông dân Việt Nam là tinh thần luôn học hỏi và tìm kiếm giải pháp để tiến lên phía trước, có chí cầu tiến cao. Tôi có đi các nước Đông Nam Á để hỗ trợ kỹ thuật và dạy nông dân họ các vấn đề về thủy sản và nhận thấy nông dân của các nước lân cận Việt Nam có suy nghĩ không quyết liệt như nông dân của ta. Điều này dạy cho tôi một bài học rằng phải luôn luôn nỗ lực làm việc tốt, tiến về phía trước và làm được những việc có ích cho bà con.

- Được biết anh thường xuyên về Việt Nam để tổ chức các hội thảo khoa học về thủy sản, bỏ tiền túi mời các Giáo sư đầu ngành ở Mỹ tham gia hội thảo tại Việt Nam?

Tôi đã tổ chức hàng chục lượt hội thảo khoa học trong đó tôi và các giáo sư hàng đầu thủy sản ở nước ngoài là diễn giả. Các hội thảo thu hút đông đảo sinh viên, nhà khoa học, các đơn vị kinh doanh, nuôi trồng thủy sản tham gia. Tôi rất vui khi các chủ đề thông tin về dịch bệnh, biện pháp giảm rủi ro, tăng tính bền vững trong sản xuất thủy sản được bà con quan tâm và áp dụng. Tôi cũng sẵn sàng cung cấp email, số điện thoại để bà con gọi khi cần tư vấn.

Còn chuyện bỏ tiền túi mời giáo sư thì cũng không hẳn, có nhiều khi tôi bỏ tiền mua vé máy bay, thuê khách sạn cho các giáo sư, nhưng phần lớn tôi mời các giáo sư sang Việt Nam khi biết họ có lịch làm việc ở các nước Đông Nam Á. Họ cũng rất vui vẻ nhận lời vì muốn làm việc tốt cho cộng đồng. Thù lao cho họ thường chỉ là một buổi nói chuyện vui vẻ với vài cốc bia lạnh và các món ăn dân dã của Việt Nam.

Tôi cũng sẵn sàng nhận lời sang các nước bạn để hỗ trợ kỹ thuật như ở Indonesia, Thái Lan, Malaysia, các nước Ả Rập, Nam Á và sắp tới là các nước Mỹ Latinh theo yêu cầu của FAO.

Mong nông dân không phải cầm sổ đỏ vì tôm

- Mục tiêu lớn của anh là giúp người nông dân đứng vững được với việc nuôi trồng thủy sản, làm lợi kinh tế, và mục tiêu xa hơn nữa là gì?

Trần Hữu Lộc.

Tôi mong bà con nông dân nuôi thủy sản sẽ giữ được cái sổ đất và nhà của mình. Ước mơ nghe có vẻ buồn cười, nhưng thực tế nghề này nhiều rủi ro, có khi nông dân trắng tay vì dịch bệnh hoặc biến động giá cả khiến họ thua lỗ phải cầm cố tài sản nhà cửa, đất đai. Tôi mong một ngày không xa, Việt Nam sẽ là nước xuất khẩu tôm số một thế giới, người dân nuôi tôm sẽ có cuộc sống sung túc với nghề nuôi tôm.

Tôi nghĩ việc làm chủ khoa học về bệnh tôm là một trong các chìa khoá quan trọng. Tôi và nhiều người có tâm huyết với nghề tôm đang xúc tiến xây dựng một cơ sở nghiên cứu chuyên sâu về bệnh tôm. Tôi muốn sẽ tiếp tục có kết nối với các chuyên gia về bệnh tôm để dần dần Việt Nam sẽ tự làm chủ được ngành khoa học này và khoa học sẽ đến được với bà con nông dân một cách hiệu quả nhất.

- Chuyện anh được bạn bè gọi là giáo sư bệnh tôm thẻ, đại sứ thương hiệu dép tổ ong tại Arizona tại Mỹ là thế nào?

Tôi hay đi phượt cùng bạn bè mỗi khi về Việt Nam và thấy bạn bè hay đi dép tổ ong. Tôi thấy hay và được bạn bè tặng mấy đôi mang sang Mỹ. Chất liệu dép tổ ong rất bền, lại nhẹ và đi êm chân. Khi đi máy bay, lái xe đường dài ở Mỹ, đi dép tổ ong, tôi cảm thấy thoải mái và cũng đỡ nhớ nhà. Bạn bè ở Mỹ thấy hay có nhờ tôi mua cho vài đôi nên bạn bè phong cho tôi danh hiệu “đại sứ dép tổ ong”.

- Cảm ơn bạn.