Kết quả điều tra, kết luận giám định của cơ quan giám định tư pháp xác định đối với các gói thầu thuộc giai đoạn 2 của dự án, VEC đã thanh toán cho các Nhà thầu thi công các hạng mục xây dựng không đảm bảo chất lượng số tiền hơn 460 tỷ đồng.

Giai đoạn 2 dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi có chiều dài từ Km65 - Km139+204, sử dụng vốn vay Ngân hàng Thế giới - WB và do Tổ chức tư vấn CDM Smith Inc (Mỹ) thực hiện giám sát thi công. 

Các nhà thầu, gồm: Liên danh Tổng Công ty xây dựng số 1 - Tập đoàn Lotte E&C (Hàn Quốc); Tập đoàn Shandong Luquao Group., Ltd (Tập đoàn Sơn Đông, Trung Quốc); Tập đoàn Jiangsu Provincial Transportation Engineering Group Co., Ltd (Tập đoàn Giang Tô, Trung Quốc); Tập đoàn Lotte E&C (Hàn Quốc); Tập đoàn Posco E&C (Hàn Quốc), thực hiện thi công xây lắp các Gói thầu A1, A2, A3, A4 và A5.

Đối với hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến các đối tượng người nước ngoài tại các Nhà thầu, Tư vấn giám sát thi công các gói thầu thuộc giai đoạn 2 dự án, kết quả điều tra xác định: Có 27 đối tượng người nước ngoài có quốc tịch Trung Quốc, Hàn Quốc, Anh, Philippines, Úc.

Các đối tượng gồm: 22 đối tượng tại các Nhà thầu thi công là Giám đốc Ban điều hành, Giám đốc quản lý chất lượng, Kỹ sư và 5 đối tượng tại đơn vị Tư vấn giám sát các gói thầu là Giám đốc dự án, Kỹ sư thường trú, đều đã về nước trước khi khởi tố vụ án.

Cơ quan điều tra (CQĐT) đã có các văn bản ủy thác tư pháp về hình sự đến các cơ quan có thẩm quyền tại 5 nước trên đề nghị phối hợp xác minh, cung cấp nhân thân, lai lịch các đối tượng, làm căn cứ giải quyết vụ án, đến nay chưa có kết quả trả lời. 

Do thời hạn điều tra vụ án đã hết, CQĐT tách vụ án hình sự liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật của 27 đối tượng trên để xem xét xử lý sau khi có kết quả tương trợ tư pháp về hình sự.

Tranh cãi về bồi thường thiệt hại

Tại tòa, đại diện VEC cho hay: “Chúng tôi đã ký kết hợp đồng với các nhà thầu, các nhà thầu phải thực hiện xây dựng tuyến đường đảm bảo an toàn, đúng tiêu chuẩn chất lượng theo phê duyệt. Nếu các nhà thầu thực hiện không đúng, để xảy ra sai sót, gây thiệt hại thì phải bồi thường cho chủ đầu tư”.

Đại diện Tổng công ty xây dựng số 1 không đồng ý yêu cầu bồi thường thiệt hại của VEC vì cho rằng đơn vị đã làm đúng hợp đồng, lỗi nhà thầu không có. Hơn nữa, VEC đang có công nợ với nhà thầu A1 là 150 tỷ đồng khối lượng đã thi công, nhưng chưa được thanh toán.

Đại diện Posco E&C (Hàn Quốc) cũng không đồng tình với yêu cầu đòi bồi thường thiệt hại của VEC. “Đây là trường hợp duy nhất trên thế giới đánh giá chất lượng con đường sau khi đường đã đưa vào sử dung…”, lời đại diện Posco.

Trả lời thẩm vấn tại tòa, đại diện Lotte E&C (Hàn Quốc) cũng không đồng ý với yêu cầu bồi thường của VEC. Theo đại diện Lotte E&C, VEC đã thuê 1 đơn vị kiểm tra chất lượng riêng biệt. Đơn vị này cũng đã kiểm tra quy trình tương tự như bên giám định. Kết quả báo cáo là không có vấn đề gì. Sau đó, cơ quan nghiệm thu quốc gia cũng đã đánh giá đạt chất lượng theo yêu cầu và đã đưa đường vào sử dụng. 

Theo hợp đồng, Lotte E&C sẽ bảo hành 2 năm sau khi đưa vào sử dụng. Trong thời gian 2 năm đó, đơn vị không nhận được phản ánh gì về sai sót, cũng không nhận được công văn yêu cầu gì về việc sửa chữa bảo trì phát sinh trên gói thầu mà Lotte E&C đảm nhiệm.

Liên quan đến vụ án, giống như Tập đoàn Lotte E&C (Hàn Quốc) và Tập đoàn Posco E&C (Hàn Quốc), Tập đoàn Shandong Luquao Group., Ltd (Tập đoàn Sơn Đông, Trung Quốc) cùng Tập đoàn Jiangsu Provincial Transportation Engineering Group Co., Ltd (Tập đoàn Giang Tô, Trung Quốc) được triệu tập đến tòa với tư cách bị đơn dân sự.

Hai đơn vị trên ủy quyền cho đại diện tham gia phiên tòa nhưng giấy ủy quyền chưa được hợp pháp hóa lãnh sự nên chưa được tòa công nhận.

Trả lời thẩm vấn tại tòa, giám định viên cho hay đã giám định theo đúng quy định, quy trình, quy chuẩn. “Chúng tôi làm việc rất căng thẳng, quan trên trông xuống, ở dưới người dân trông vào”, lời vị giám định viên.

Theo giám định viên, không phải hư hỏng mới sai, mà thi công sai thì là sai, căn cứ đưa ra của Lotte E&C (Hàn Quốc) và Posco E&C đều không có căn cứ...

Hình thức thanh toán không dùng tiền mặt không chỉ phổ biến ở các trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng kinh doanh mà tại chợ truyền thống các tiểu thương và người tiêu dùng cũng bắt đầu thích ứng với xu thế mới. Việc thanh toán không dùng tiền mặt không chỉ giúp người kinh doanh tiết kiệm thời gian, chi phí quản lý các giao dịch tiền mặt, hạn chế rủi ro mà còn tạo điều kiện để người tiêu dùng thanh toán thuận tiện, an toàn, chính xác.

Nhằm đẩy mạnh hình thức thanh toán không dùng tiền mặt trong hoạt động thương mại, dịch vụ, các trung tâm thương mại, siêu thị, chợ truyền thống và cơ sở phân phối, bán lẻ hiện đại tại nhiều địa phương đã chủ động liên kết với các tổ chức tín dụng, đơn vị trung gian thanh toán, ví điện tử để đa dạng các hình thức thanh toán cho khách hàng, đồng thời tận dụng được chương trình khuyến mãi, giảm giá trực tiếp vào giá trị giao dịch thanh toán để kích cầu tiêu dùng.

Năm 2022, các dịch vụ thanh toán trong thông qua thẻ, tài khoản ngân hàng, mã phản hồi nhanh (QR Code), ví điện tử, Mobile Money... góp phần đa dạng hóa các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt cũng như thúc đẩy sự tăng trưởng nhanh chóng của hoạt động thanh toán điện tử tại Việt Nam.

Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành các thông tư, hướng dẫn, mở tài khoản định danh khách hàng điện tử. Từ năm 2015, Ngân hàng Nhà nước đã chấp thuận cho một số đơn vị phát triển hình thức thanh toán không dùng tiền mặt tại nông thôn, bằng hình thức hợp tác giữa ngân hàng thương mại với một số tổ chức khác.

Đối với dịch vụ Mobile Money, cuối tháng 9/2022, có 2,34 triệu tài khoản khách hàng thí điểm, trong đó có 1,62 triệu tài khoản mở ở khu vực nông thôn, hải đảo, chiếm 69,23%. Hiện nay có đến hơn 14.500 đơn vị chấp nhận thẻ, đây là lợi thế rất tốt phục vụ việc thanh toán không dùng tiền mặt.

Tuy nhiên, đại diện Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) vẫn cho rằng quá trình triển khai thanh toán không dùng tiền mặt gặp không ít khó khăn. Chẳng hạn như thói quen, tâm lý sử dụng tiền mặt; tâm lý e ngại khi tiếp nhận công nghệ mới, e ngại về an toàn an ninh khi sử dụng thanh toán trực tuyến. Mạng lưới chi nhánh và cơ sở hạ tầng thanh toán của các tổ chức cung ứng dịch vụ đa phần tập trung ở đô thị. Một số sản phẩm dịch vụ thanh toán không bằng tiền mặt chưa được thiết kế hướng tới khách hàng, phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng khu vực nông thôn.

Đặc biệt là việc tội phạm công nghệ cao hoành hành dẫn đến tâm lý e ngại sử dụng dịch vụ, đặc biệt đối với những người dân ở vùng sâu vùng xa do kiến thức công nghệ thông tin còn hạn chế.

Nhằm thúc đẩy các hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, Ngân hàng Nhà nước đang xây dựng một số nội dung. Theo đó, tập trung triển khai nhiều giải pháp để đa dạng các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt, cụ thể là phát triển các đại lý thanh toán tại vùng sâu, vùng xa...

Phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trên nền tảng công nghệ hiện đại gắn liền với đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động thanh toán trong nền kinh tế; thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động ngân hàng góp phần phát triển thanh toán điện tử