Ảnh: AP

Theo giáo sư  Furman, Trung Quốc ngày nay đang hội nhập nhiều hơn với phần còn lại của thế giới, trong khi Mỹ lại cô lập hơn. Ông cho rằng, để đấu một cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc, Mỹ phải thay đổi cách tiếp cận, tranh thủ các đồng minh cùng các thể chế quốc tế để thúc đẩy các yêu cầu trọng tâm hơn.

Giáo sư Furman chỉ ra rằng, thuế quan đánh vào hàng hóa Trung Quốc đã gây thiệt hại rõ ràng cho nền kinh tế Mỹ về ngắn hạn. Trong quý 2 năm nay, chúng đã góp phần làm suy giảm đầu tư kinh doanh cố định, và nhiều khả năng sẽ xén đi nửa điểm phần trăm của mức tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội năm 2019.

Đây không nhất thiết là một bản cáo trạng chính sách của ông Trump. Khi người lao động đình công, họ làm như vậy dù biết mình sẽ mất lương về ngắn hạn, vì hy vọng sẽ thu lại những gì đã mất nhờ được tăng lương dài hạn hơn.

Tuy nhiên, thị trường chứng khoán thể hiện rõ rằng các nhà đầu tư không trông mong Trung Quốc sẽ nhượng bộ để có thể bù đắp cho những thiệt hại ngắn hạn như thế. Suy giảm sau khi Tổng thống thông báo đợt áp thuế mới ngày 1/8 cho thấy ở giá trị hiện tại thì chiến lược là vô hiệu.

Tăng trưởng của Trung Quốc cũng chậm dần, nhưng phần lớn thực tế này khó có thể ghi nhận là do các hành động thương mại của Mỹ. Thay vào đó, nó chủ yếu phản ánh những hạn chế trong ý định của Bắc Kinh muốn thúc đẩy tăng trường thông qua đầu tư ngắn hạn và các doanh nghiệp nhà nước, kể cả khi tăng trưởng năng suất chậm lại.

Các diễn biến thị trường cũng góp phần làm giảm một số tác động có thể từ thuế quan, rút bớt đòn bẩy của Mỹ trong thương chiến. Đồng Nhân dân tệ yếu đi, bù đắp cho thuế khi khiến hàng xuất khẩu Trung Quốc rẻ hơn. Đây là kết quả không thể tránh khỏi từ chính sách đồng đôla mạnh của Tổng thống Trump, vốn là do thâm hụt ngân sách lớn hơn làm tăng nhu cầu nước ngoài đối với đồng đôla Mỹ, và do thuế đánh vào Trung Quốc làm giảm nhu cầu của Mỹ đối với đồng Nhân dân tệ.

Trước vòng áp thuế mới nhất, Trung Quốc đã giúp mang lại cho ông Trump đồng đôla yếu như mong đợi bằng cách can thiệp vào thị trường tiền tệ để duy trì sức mạnh cho Nhân dân tệ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh để cho thị trường dễ thở hơn thì chính quyền Trump lại dán nhãn "thao túng tiền tệ" cho Trung Quốc.

Vào tháng 1/2018, Trung Quốc áp mức thuế quan trung bình 8% đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ và phần còn lại của thế giới. Để đáp trả hành động của Washington, Bắc Kinh tăng thuế quan trung bình đối với hàng hóa Mỹ lên 20,7% vào tháng 6 vừa qua, trong khi giảm xuống 6,7% với hàng hóa từ phần còn lại của thế giới, theo Chad Bown tại Viện Kinh tế quốc tế Peterson.

Trung Quốc giảm nhập khẩu từ Mỹ nhưng lại tăng nhập khẩu từ nơi khác. Xuất khẩu của nước này ra phần còn lại của thế giới cũng tăng lên. Như vậy, Trung Quốc không cần vội đưa ra các nhượng bộ mà ông Trump đòi hỏi, mà thậm chí còn chưa rõ những nhượng bộ nào sẽ khiến Mỹ giải quyết.

Một loạt yêu sách mà chính quyền Trump đưa ra tựa như "danh sách mua sắm", đòi Trung Quốc mua thêm các sản phẩm của Mỹ như đậu tương và máy bay Boeing. Một loạt yêu sách khác là Trung Quốc phải thay đổi mô hình kinh tế, bớt dựa vào các doanh nghiệp nhà nước, mở cửa hơn nữa cho đầu tư trực tiếp nước ngoài, và tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ.

Chuỗi yêu sách thứ 3, xét về phương diện đe dọa an ninh quốc gia từ những công ty như Huawei, được đưa vào và ra khỏi các cuộc đàm phán khi chính quyền tìm cách ngăn cấm công nghệ Trung Quốc.

Giáo sư Furman cho rằng, chính quyền Trump cần phải thay đổi triệt để chiến lược của mình.

Bước đầu tiên nên là hợp tác thay vì quay lưng lại các đồng minh. Điều đó có nghĩa là tạm gác các cuộc thương chiến như ông Trump đe dọa nhằm vào các đối tác thân cận. Mỹ cũng nên thắt chặt quan hệ với đối tác, sử dụng các tổ chức đa phương và các quy định quốc tế, kiện Trung Quốc lên Tổ chức thương mại Thế giới (WTO), nơi các chính quyền trước của Mỹ đã làm với tỷ lệ thành công cao.

Một bước tích cực nữa là từ bỏ "danh sách mua sắm". Yêu cầu Trung Quốc mua máy bay Boeing không phải là cách lôi kéo châu Âu về phía mình trong cuộc thương chiến hiện tại. Những yêu cầu như vậy thậm chí càng thúc đẩy mô hình kinh tế thống kê của Trung Quốc trong khi giúp ích rất ít cho nền kinh tế Mỹ về trung và dài hạn.

Sự thay đổi cuối cùng sẽ là áp dụng một giao thức nhất quán để đối phó với các mối đe dọa an ninh quốc gia của Bắc Kinh. Nếu gián điệp được nhà nước chỉ đạo thông qua thiết bị viễn thông là nguy cơ thực sự thì Mỹ nên giải quyết vấn đề này và không phát tín hiệu sẵn sàng đổi an ninh lấy việc mua thêm hàng hóa Mỹ. Quan điểm cho rằng an ninh quốc gia là một đòn mặc cả thương mại khác cho thấy chính quyền Trump đang đàm phán với ý đồ xấu, một lần nữa càng khó giành được sự ủng hộ của đồng minh.

Cả ba thay đổi này sẽ cho phép Mỹ tập trung đấu với Trung Quốc về sự chuyển giao công nghệ cưỡng bức, về luật sở hữu trí tuệ lỏng lẻo, về đối xử thiên kiến với các công ty nước ngoài, ưu đãi các công ty trong nước thông qua các doanh nghiệp nhà nước, cùng nhiều hành xử khác mà Mỹ đang phơi bày.

Một cách tiếp cận như vậy mới có thể giành được sự ủng hộ của những người cải cách ở bên trong Trung Quốc, vì họ hiểu rằng hầu hết những hành xử mà Mỹ muốn chấm dứt hiện nay cũng chính là rào cản đối với khả năng của Trung Quốc chuyển sang một giai đoạn mới của tăng trưởng nhờ sáng tạo.

Nhưng sự tiếp cận ấy liệu có thuyết phục được ông Trump?

XEM VIDEO TỰ TẠO CỦA BÀI:

Thanh Hảo

Sau dịch Covid-19, nhiều quốc gia bắt đầu tăng cường các chính sách hỗ trợ du học sinh như học bổng, cơ hội việc làm, chính sách định cư… nhằm thu hút sinh viên quốc tế.

Tại Mỹ, năm 2022 có khoảng 950.000 sinh viên quốc tế đến du học, tăng 4% so với những năm trước. Việt Nam xếp thứ 5 về số lượng sinh viên quốc tế đang theo học tại Mỹ.

Tại một Hội thảo du học diễn ra mới đây ở Hà Nội, Bà Lê Lam Anh, đại diện đơn vị hỗ trợ liên kết sinh viên quốc tế với các tổ chức giáo dục ĐH, cho hay hiện Mỹ có chính sách hỗ trợ định cư cho du học sinh theo học ngành STEM.

Cụ thể, chương trình OPT (giấy phép ở lại làm việc sau khi ra trường)đã được kéo dài tới 36 tháng. Trong thời gian hoàn thành chương trình, du học sinh có thể tìm hiểu và nộp hồ sơ xin visa định cư theo diện EB1, EB2, EB3.

“Đây là cơ hội rất thuận lợi và cũng là lý do ngành STEM tại Mỹ đang được nhiều học sinh lựa chọn trong những năm gần đây”, bà Lam Anh nói.

Trong khi đó, để thu hút du học sinh, Canada hiện sử dụng hệ thống xét điểm định cư dựa trên trình độ học vấn, khả năng ngôn ngữ, tuổi tác của ứng viên. Các ứng viên có điểm cao nhất sẽ được Chính phủ gửi thư mời nộp hồ sơ xin được định cư vĩnh viễn.

Tại Australia, sau dịch Covid-19, các trường đại học cởi mở hơn trong việc tuyển sinh. Yếu tố đầu vào cũng “dễ thở” hơn ở một số trường.

Bà Phan Thu Thủy, đại diện tuyển sinh của ĐH Tasmania (Australia), cho hay quốc gia này đang có nhiều chính sách hỗ trợ sinh viên quốc tế. Bởi sau dịch Covid-19, Australia đang thiếu hụt nhân lực trầm trọng ở một số ngành.

Do vậy, một số chính sách được quốc gia này đưa ra như tăng thời gian ở lại sau khi tốt nghiệp đối với những ngành đang thiếu hụt nhân lực có chuyên môn cao, tăng số giờ làm thêm...

Cụ thể, những sinh viên đang theo học bậc cử nhân có tiêu chuẩn ở lại Australia sau khi tốt nghiệp là 2 năm, thạc sĩ là 3 năm.

Tuy nhiên, từ ngày 1/7 tới, sinh viên học ở một số ngành đang thiếu hụt nhân lực sẽ được ở lại thêm 2 năm. Một số sinh viên theo học ở những vùng xa như Tasmania, thậm chí có thể ở lại thêm từ 1 – 2 năm nữa.

“Như vậy, du học sinh sau khi tốt nghiệp ở Australia có thể ở lại tối đa từ 6 - 7 năm. Khoảng thời gian đó đủ dài để du học sinh tìm kiếm cơ hội làm việc trong môi trường quốc tế”, bà Thủy nói.

Trong khi đó tại Anh, theo ông Phan Trung Dũng, đại diện tuyển sinh của ĐH London South Bank, trước đây sinh viên thường tìm đến Anh để theo học bậc sau đại học nhiều hơn bậc ĐH. Hiện tại, số lượng sinh viên tìm đến chương trình cử nhân đang tăng lên.

Lý do là hệ thống giáo dục ở Anh hiện tại đối với bậc cử nhân chỉ gói gọn trong 3 năm - ngắn hơn so với các nước khác trên thế giới. Đối với chương trình thạc sĩ cũng gói gọn trong 1 năm.

“Đây là sự lựa chọn phù hợp cho những sinh viên có mong muốn trải nghiệm học tập ở Anh trong thời gian ngắn hạn, sau đó trở lại Việt Nam tìm kiếm công việc”, ông Dũng nói.

Dù vậy, hiện một số trường top ở Anh vẫn yêu cầu sinh viên phải có 1 năm học dự bị. Do đó, nếu học sinh không theo học tại các trường có đào tạo chương trình A-level hay IB, thời gian học vẫn kéo dài 4 năm.

Chi phí đi du học tại các nước

Ông Dũng cho biết: "Nhiều người thường nghĩ đi du học Anh sẽ có chi phí đắt đỏ. Tuy nhiên thời gian qua, có một số thay đổi khiến đồng bảng Anh mất giá. Đây là thời điểm vàng đi du học Anh tiết kiệm chi phí”.

Mặc dù ở mỗi thành phố và mỗi trường ĐH sẽ có mức chi phí sinh hoạt và học phí khác nhau, tuy nhiên ông Dũng nói thêm mức chi phí trung bình cho chương trình cử nhân hoặc sau đại học ở Anh hiện dao động khoảng 18.000 – 20.000 bảng/năm, cùng chi phí sinh hoạt khoảng 1.200 – 1.500 bảng/tháng.

Chương trình học bổng ở các trường tại Anh cũng khá đa dạng. Nước này hiện có học bổng dành riêng cho từng quốc gia hoặc từng khu vực, ví dụ như học bổng dành cho khu vực Đông Nam Á.

Ngoài ra, những học bổng có giá trị cao hơn (khoảng 50% – 80%) sẽ là những học bổng được đánh giá dựa trên các yếu tố về kết quả học thuật, năng lực tiếng Anh, hoạt động ngoại khóa, bài luận cá nhân và phỏng vấn.

Trong khi tại Mỹ, mức học phí trung bình dao động khoảng 20.000 – 30.000 USD/năm. Tại một số trường tư, mức học phí có thể lên tới 60.000 USD/ năm. Chi phí sinh hoạt tại đây dao động khoảng 15.000 – 20.000 USD/năm.

Còn tại Australia, mức phổ biến cho chương trình ĐH dao động khoảng 27.000 – 50.000 đô Australia/năm. Chi phí sinh hoạt khoảng 17.000 – 21.000 đô Australia/năm tùy từng vùng.

Australia cũng cấp nhiều mức học bổng cho sinh viên, trong đó mức phổ biến chỉ cần xét duyệt dựa trên học lực ở bậc học gần nhất là 20-30%. Ngoài ra, quốc gia này cũng cấp mức học bổng 50% và 100% dựa trên học lực của học sinh, bài luận, hoạt động ngoại khóa và vòng phỏng vấn.

Một số kỹ năng được các trường đại học tại Australia đánh giá cao bao gồm kỹ năng lãnh đạo, tổ chức, làm việc nhóm, kết nối.

Các chuyên gia cho biết, mức chi phí trung bình khi đi học ở những nước này nếu không có học bổng khoảng 1 tỷ đồng/năm.

10X giành học bổng tiến sĩ của 4 trường Mỹ khi chưa tốt nghiệp đại học