Cuộc điện thoại này của một người em khiến tôi khá bất ngờ. Khi dạy lớp 12, việc tính thể tích của một vật thể được tạo ra khi quay một đường cong quanh một trục số là những bài toán tôi và học sinh thường xuyên gặp.

Với những bài toán dạng này, thầy trò chúng tôi rất dễ dàng giải khi chỉ cần biến đổi một chút rồi áp dụng công thức. Nhưng đây là bài toán thực tế, không có công thức nào để áp dụng, vậy phải làm thế nào?

Vẽ hình cái săm ô tô đã được bơm căng, suy nghĩ một chút, tôi nhận ra: Cái săm này được tạo nên bởi một hình tròn quay quanh một trục. Vậy đầu tiên cần phải biết rằng để tính được thể tích của cái săm, cần phải viết được phương trình của mặt cắt có hình là hình tròn của chiếc săm.

Để viết được phương trình mặt cắt này, cần biết bán kính của nó. Bán kính của hình tròn này (R) sẽ bằng bán kính của săm (R2) trừ đi bán kính của hình tròn trong lòng cái săm (R1): 2R = R2 – R1. Sau đó, thay vào công thức, chúng ta sẽ tính được thể tích của săm.

Tôi gọi em để lấy các số liệu như: bán kính R1, R2 của cái săm. Có số liệu cụ thể, tôi cho em kết quả. Em chia sẻ đã tham khảo một số thầy giáo dạy Toán khác nhưng chưa đưa ra kết quả.

Điều em chia sẻ hoàn toàn chính xác. Thực tế, nhiều thầy cô có chuyên môn tốt, gặp bài toán lý thuyết có thể phân tích, suy luận hoặc áp dụng công thức cho ra kết quả tuy vậy khi gặp bài toán cụ thể, cần xây dựng công thức để tính lại lúng túng. Các thầy cô khó khăn như vậy nên sẽ rất khó để mong học sinh linh hoạt khi gặp bài toán thực tế.

Nhiều năm trước, khi tranh luận với một anh đồng nghiệp về cách dạy Toán, tôi có nói là nên minh họa nhiều hơn bằng hình vẽ hay ví dụ cụ thể trong quá trình dạy học để các em học sinh có thể hiểu được bài.

Tôi lấy vài ví dụ để minh họa cho quan điểm của mình, thứ nhất bài toán về Tam thức bậc 2 – một bài toán rất có bản của phần Toán trong chương trình THPT; bài toán thứ hai là bài toán lượng giác liên quan đến góc lượng giác; bài toán cuối cùng là một bài hình học không gian. 

Theo quan điểm của tôi, khi dạy những bài này, giáo viên nên minh họa bằng hình vẽ và những hình ảnh cụ thể ở ngoài cuộc sống để các em học sinh dễ dàng hình dung. Chẳng hạn khi dạy về hai đường thẳng song song, đường thẳng vuông góc với mặt phẳng… giáo viên có thể chỉ cho học sinh thấy sàn nhà với trần nhà là hình ảnh hai mặt phẳng song song, tường nhà và sàn nhà là hình ảnh của hai mặt phẳng vuông góc…

Tôi vẫn nhớ khi dạy bài tính thể tích hình khối của một vật thể khi quay một một hình phẳng (được giới hạn bởi một đường cong) quanh một trục, tôi có dùng… một viên gạch để minh họa. Cả lớp ngạc nhiên, cười ồ lên nhưng rồi các em nhanh chóng thích thú vì bài học thú vị, dễ hiểu. Những ví dụ trực quan này sẽ giúp học sinh sẽ có thể dễ dàng hiểu và hiểu sâu được những vấn đề cơ bản này.

"Nếu như chúng ta không giải thích được một vấn đề để một đứa trẻ hiểu được nghĩa là chúng ta vẫn chưa hiểu được vấn đề đó” (Albert Einstein).

“Việc dạy học Toán là phải làm sao cho những điều trông có vẻ rối rắm, phức tạp trở thành đơn giản, đó mới là cái đẹp của Toán học. Tôi nghĩ điều đó tốt hơn là những cuộc thi đua” - GS Ngô Bảo Châu từng chia sẻ. Sơ đồ tuyến tính: “Hiểu –> thích –> say mê khám phá –> thành công/ hạnh phúc” là logic.

Anh bạn tôi - cũng là một giáo viên, không đồng ý với quan điểm này. Có thể do đối tượng học sinh của anh đều là những học sinh khá giỏi, có tư duy tốt, không cần minh họa nhiều trong giờ học. Rất may là những lần thay sách giáo khoa sau này, những vấn đề cơ bản đều đã được minh họa bằng những hình ảnh cụ thể, rất dễ hiểu. Những thay đổi tích cực cũng đã thay cho câu trả lời của tôi với anh bạn đồng nghiệp.

Để học sinh yêu và không sợ Toán hay các môn khác, vai trò của người giáo viên là vô cùng quan trọng.

Trong một buổi tọa đàm trực tuyến mới đây, GS Phùng Hồ Hải - nguyên Viện trưởng Viện Toán học Việt Nam, nhận định: "Việc hóa giải nỗi sợ Toán cho các học sinh phổ thông là sứ mạng của những người làm Toán. Ngoài ra, việc hóa giải nỗi sợ Toán hay bất kỳ môn học nào, để rồi sau đó tạo nên niềm say mê, yêu thích của học sinh với các môn học đó, rất cần đến những thầy cô trực tiếp".

Điều này cũng đã được nhà báo Thomas Friedman viết trong Thế giới phẳng: “Khi rời ghế nhà trường, chúng ta thường không nhớ những thầy cô đã giải giúp chúng ta những bài toán khó, chúng ta chỉ thường nhớ những người giúp chúng ta tự giải được những bài toán đó”.

Trong hội nghị Toán học vừa qua, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cũng nói: Giáo dục Toán học trong đời thường vẫn đang làm tốt nhưng phải làm tốt hơn. Làm sao để học sinh không thấy sợ, yêu thích và thấy môn Toán hữu ích, cần phải học”. 

Cuộc sống chất chứa ngồn ngộn những chất liệu để có thể từ đó tạo nên các tác phẩm hay. Toán học cũng vậy, chất liệu để giúp người giáo viên biến một giờ học Toán trở nên thú vị cũng “ngồn ngộn”, quan trọng là người giáo viên có thể tận dụng hay không. Những chất liệu, những hình ảnh thực tế của cuộc sống khi được đưa vào minh họa cho bài giảng sẽ giúp giờ học trở nên thú vị, bài toán phức tạp đôi khi trở thành đơn giản. 

Những hình ảnh minh họa, những ví dụ thực tế sẽ giúp những vấn đề, bài toán phức tạp nhưng một đứa trẻ cũng có thể hiểu được; giúp học sinh: “không thấy sợ, yêu thích và thấy môn Toánhữu ích, cần phải học”.

Phạm Xuân Anh(Giáo viên Toán, Bắc Ninh)

“Là những học sinh cùng lớp, cùng khối, các học sinh này vẫn thường chơi với nhau. Tuy nhiên, trong nhận thức đã có sự lệch lạc. Các em không ý thức được hết những hậu quả nặng nề”, ông Đỗ Công Dực, Hiệu trưởng Trường THCS Đại Đồng Dực nói.

Theo ông Dực, giữa tháng 9, Trường THCS Đại Đồng cũng đã phát hiện nhóm nam sinh này có hành vi tương tự với nam sinh K. ngay tại trường. Em K. sau đó phải điều trị sang chấn tâm lý 10 ngày, thường xuyên có biểu hiện không tập trung. Em trở lại trường vào giữa tháng 10 nhưng tinh thần không ổn định. Về phía học sinh đánh bạn, Trường THCS Đại Đồng cũng đã đưa ra hình thức kỷ luật cao nhất là cho nghỉ học 4 ngày kết hợp hình thức giáo dục khác. 

Đại diện Phòng GD-ĐT huyện Thạch Thất cho biết, UBND huyện Thạch Thất cũng đã yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm của Ban giám hiệu Trường THCS Đại Đồng, lãnh đạo UBND xã Đại Đồng trong công tác quản lý nhà trường khi để xảy ra sự việc, không tập trung giải quyết dứt điểm. 

Huyện Thạch Thất cũng yêu cầu các bên liên quan quan tâm, giúp đỡ K. và gia đình để em sớm trở lại trường học. Cùng đó, huyện ban hành văn bản chỉ đạo các trường học tăng cường công tác quản lý, giáo dục học sinh; liên hệ thường xuyên giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong quản lý, giáo dục học sinh. 

Cũng ở Hà Nội, một nữ sinh lớp 6 ở Hà Nội đã bị nhóm nữ sinh khác có hành vi đạp liên tiếp vào vùng đầu và mặt, dùng chổi quét lên đầu. Bối cảnh sự việc diễn ra trước hành lang lớp học khi nữ sinh áo phông tím ngồi giữa vòng vây của những học sinh khác. Sau khi trêu đùa nhau, một nữ sinh khác mặc áo phông trắng tiến đến dùng chân đạp thẳng vào đầu nữ sinh này.

Nữ sinh áo tím sau đó ôm đầu khóc. Không dừng lại ở đó, nữ sinh áo trắng tiếp tục tiến đến đạp liên tiếp 6-7 lần vào đầu nữ sinh này. Khi nữ sinh này khóc to hơn, nữ sinh kia tiếp tục túm áo kéo lê bạn. Nữ sinh đánh bạn còn có hành vi gây phẫn nộ khi lấy chổi quét lên đầu bạn.

Cũng theo clip ghi lại, sự việc có nhiều học sinh khác chứng kiến. Tuy nhiên, không em nào có động thái can ngăn. Một số học sinh còn cười đùa, cổ súy và dùng điện thoại quay lại cảnh này. Sự việc được cho diễn ra tại Trường THCS Tân Minh (huyện Thường Tín, Hà Nội). 

Tại TP.HCM, một đoạn clip dài khoảng 15 giây ghi lại cảnh một nam sinh vừa chửi thề vừa đánh tới tấp vào mặt, vào đầu một nam sinh khác ngay trong lớp học. Clip cũng ghi cảnh nhiều học sinh chứng kiến nhưng chỉ một nữ sinh lên tiếng can ngăn. Sự việc được xác định là học sinh Trường THCS Đống Đa, Bình Thạnh...

Đây là hai học sinh của cùng một lớp. Trước đó, nam sinh bị đánh có nhặt được tiền và nam sinh đánh bạn cho rằng đó là tiền của mình. Nam sinh đánh bạn đã hỏi nhiều lần nhưng em kia không trả lại với lý do đó là tiền nhặt được. Từ đó giữa các em xảy ra mâu thuẫn".

Theo ông Minh, trách nhiệm xử lý thuộc về Trường THCS Đống Đa và Phòng GD-ĐT quận Bình Thạnh và Sở đang chờ báo cáo cụ thể.

"Tôi được biết nhà trường đã mời phụ huynh và học sinh liên quan lên làm việc. Các bước xử lý tiếp theo đang được nhà trường thực hiện".

Hàng chục vụ bạo lực học đường xảy ra khắp nơi trên cả nước cảnh báo nghiêm trọng về văn hoá ứng xử trong trường học hiện nay.

Bên lề kỳ họp Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh chia sẻ ý kiến về tình trạng bạo lực học đường. Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục nhận định từ trước đến nay, tình trạng bạo lực học đường vẫn xảy ra nhưng gần đây, một số vụ việc mức độ bạo lực và cách hành xử rất đáng lo ngại.

“Không chỉ động chân động tay, các em còn xúc phạm nhân phẩm của nhau. Nhiều học sinh chưa có thái độ rõ ràng, chưa chủ động tích cực tham gia ngăn cản bạo lực. Đây là vấn đề rất đáng lo ngại”.

Theo ông, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó, một phần do tác động của phim ảnh, mạng xã hội không lành mạnh. 

Ông Nguyễn Đắc Vinh cho rằng, để giải quyết vấn nạn này cần phải xây dựng văn hóa học đường. Ngoài thời gian ở nhà, nhận sự giáo dục của gia đình, phần lớn trẻ nhận sự giáo dục của nhà trường, nên việc hình thành văn hóa học đường là giải pháp quan trọng

Tuy nhiên, ông Vinh cũng nhận định việc này cần làm lâu dài chứ không thể “một sớm một chiều” có thể nhìn thấy kết quả ngay.

“Hoàn cảnh gia đình mỗi trẻ khác nhau nên rất cần giáo dục gia đình. Trong xã hội hiện đại, giáo dục trong gia đình chưa đủ thì vai trò của giáo dục trong nhà trường rất quan trọng”, ông Vinh nhận định.

Cụ thể, giáo viên phải thật sự gương mẫu, mối quan hệ thầy với thầy, trò với trò phải dựa trên tinh thần yêu thương. Ông Vinh dẫn chứng: “Ngay cả mối quan hệ giữa học sinh với người bảo vệ cũng phải giáo dục để học sinh khi gặp thì lễ phép chào hỏi. Những việc nhỏ như vậy được cải thiện, mọi việc sẽ tốt hơn”.

Ngoài ra, chúng ta cần xây dựng “sức đề kháng” cho các em, có định hướng về cách tiếp cận thông tin giúp các em tự nhận biết cái nào tốt, cái nào xấu. Từ chủ trương thành hành động đòi hỏi rất kiên trì bởi thay đổi nhận thức và hành vi con người là việc cần làm thường xuyên, liên tục, lâu dài.

Ông cũng nói về tính nêu gương của người lớn, gia đình có vai trò quan trọng với trẻ. Bởi người lớn đã có nhận thức đầy đủ và trẻ thường học, làm theo người lớn. Khi có mặt con trẻ, chúng ta phải hành xử mẫu mực, kiềm chế, đừng để các em tiếp xúc với những hành vi tiêu cực của người lớn.

Cũng có ý kiến cho rằng khi còn nhỏ, các em có ý thức cao nhưng lớn hơn sẽ giảm dần độ tự giác, ông Vinh nhấn mạnh ngoài yếu tố giáo dục, cần quản lý xã hội nghiêm minh, đề cao tinh thần thượng tôn pháp luật, “có xây, có chống” giúp hành vi nhận thức tốt hơn.

Việc nhiều gia đình lấy lý do công việc bận rộn không có thời gian cho con trẻ, Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh khẳng định “không phải là bận hay không bận” mà là do ý thức của từng người, từng lúc, từng nơi, từng chỗ, chứ không phải đến giờ mới giảng dạy cho con trẻ.

“Chương trình học kỳ quân đội chỉ 3 tuần nhưng học sinh sau tham gia có những biểu hiện rất tốt như ngủ dậy tự gấp chăn màn, bày tỏ sự yêu thương với bố mẹ. Trong khi trường học là nơi các em được giáo dục 12 năm. Môi trường giáo dục phải làm sao để các em bước vào cảm thấy là nơi tốt đẹp, tác động tích cực đến các em”, ông nhận định.

Ông Vinh cũng đánh giá về nội hàm của môn học đóng vai trò quan trọng trong giáo dục trẻ. Văn hóa học đường nằm trong nội dung mỗi môn học. Nếu các môn học được thiết kế có tính giáo dục, văn hóa cao sẽ ảnh hưởng rất tốt đến học sinh.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục tin khi học sinh được đưa vào một môi trường giáo dục như vậy sẽ trở thành những con người chuẩn mực.

Theo thống kê sơ bộ của Sở GD-ĐT, trong số 30 nạn nhân có 29 học sinh và 1 giáo viên. Trong số 29 học sinh, có 10 em tử vong, 3 em mất tích (chưa tìm thấy, chưa thể liên lạc được), 5 em đang nằm viện, 11 em sức khoẻ đã ổn định.

Sở GD-ĐT chỉ đạo Phòng GD-ĐT Thanh Xuân tiếp tục rà soát các trường hợp là cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh liên quan đến vụ cháy này, đồng thời có phương án hỗ trợ kịp thời những học sinh đang điều trị tại bệnh viện. Với trường hợp học sinh tử vong, Sở GD-ĐT giao Công đoàn ngành và các đơn vị có liên quan thăm hỏi, lo hậu sự cùng gia đình.

Chiều 13/9, Công an Hà Nội đã có thông tin chính thức về vụ cháy. Vào khoảng 23h20 ngày 12/9, Tổng đài 114 - Trung tâm thông tin chỉ huy công an TP nhận được tin báo cháy tại số 37 ngõ 29/70, phố Khương Hạ.

Đến 23h29 cùng ngày, các đơn vị đã tiếp cận đám cháy, triển khai chữa cháy, ngăn cháy lan cùng các mũi trinh sát tìm kiếm, cứu người bị nạn.

Địa điểm xảy ra cháy nằm trong ngõ sâu (khoảng 400m), xe chữa cháy không thể tiếp cận. Lực lượng chức năng đã cứu được hơn 70 người mắc kẹt trong đám cháy, đưa người bị thương đi cấp cứu tại các bệnh viện. 

Sau 45 phút xảy ra hỏa hoạn, đám cháy cơ bản được khống chế, không để cháy lan các nhà dân xung quanh.

Tính đến 18h40 ngày 13/9, cơ quan chức năng đã xác định được 56 người tử vong và 37 người bị thương (trong đó đã xác định được danh tính của 39/56 người tử vong) trong vụ hỏa hoạn.

Sở GD-ĐT Hà Nội bỏ văn nghệ hội nghị, quyên góp cho nạn nhân vụ cháy Khương Hạ

Nam sinh 13 tuổi tử vong trong bể bơi, nhà trường báo cáo gì?