Bộ TT&TT vừa đưa ra tiêu chí về yêu cầu an toàn thông tin mạng cơ bản cho camera giám sát trong bối cảnh có quá nhiều camera lưu hành không rõ nguồn gốc, lưu trữ dữ liệu người dùng Việt Nam ở nước ngoài và không có tiêu chuẩn đảm bảo an toàn thông tin cho người dùng.

Camera giám sát phải đảm bảo yếu tố bảo mật

Theo tiêu chí này, các camera giám sát phải có tài liệu hướng dẫn sử dụng sản phẩm cho người sử dụng. Để đảm bảo an toàn thông tin cho người dùng, camera giám sát phải có tính năng quản lý xác thực và phòng chống tấn công vét cạn.

Camera giám sát phải có chức năng quản trị hệ thống cho phép thay đổi thời gian khóa, số lần đăng nhập sai và khoảng thời gian đăng nhập sai liên tục; thiết lập mặc định khóa không cho đăng nhập trong vòng 5 phút, sau khi đăng nhập thất bại 5 lần liên tục trong khoảng thời gian 30 giây hoặc ngắn hơn.

Camera giám sát phải chỉ thông tin cho người sử dụng nội dung đăng nhập thành công/thất bại mà không có nội dung khác làm cơ sở thực hiện tấn công vét cạn.

Tiêu chí của Bộ TT&TT đưa ra cho camera giám sát phải quản lý mật khẩu an toàn như có chức năng yêu cầu người dùng bắt buộc thay đổi mật khẩu mặc định hoặc mật khẩu khởi tạo khi sử dụng thiết bị lần đầu tiên và có chức năng kiểm soát mật khẩu an toàn.

Mật khẩu được tạo ra phải có yêu cầu về độ phức tạp đối với mật khẩu (mật khẩu phải có độ dài tối thiểu 8 ký tự, có chữ hoa, chữ thường, chữ số, ký tự đặc biệt). Cơ chế khởi tạo mật khẩu sử dụng phương pháp sinh mã có giá trị ngẫu nhiên.  Mật khẩu lưu trữ trên camera phải được mã hóa.

Đối với tính năng quản lý lỗ hổng bảo mật, Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí yêu cầu đối với hệ thống quản lý lỗ hổng của thiết bị nhà sản xuất có hệ thống trực tuyến cho phép tiếp nhận và công bố thông tin về lỗ hổng của thiết bị tới người sử dụng, có mô tả về các phiên bản bị ảnh hưởng và có hướng dẫn cập nhật, xử lý lỗ hổng.

Đối với tính năng quản lý và thực hiện cập nhật, Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí yêu cầu đối với hệ thống quản lý cập nhật nhà sản xuất có hệ thống trực tuyến cho phép công bố thông tin về các phiên bản cập nhật, quản lý và thực hiện cập nhật đối với các thiết bị camera có chức năng kết nối Internet.  

Chức năng cập nhật phải được thực hiện qua kênh kết nối mạng an toàn có phương pháp mã hóa an toàn và có chức năng xác thực trước khi thực hiện cập nhật, có chức năng thông báo khi có phiên bản cập nhật mới khi người dùng đăng nhập, quản trị thiết bị, có chức năng kiểm tra tính nguyên vẹn của bản cập nhật có sử dụng chữ ký số của nhà sản xuất.

Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí quản lý phiên an toàn gồm quản lý phiên đăng nhập thiết bị camera, ứng dụng giao tiếp với người sử dụng có chức năng lựa chọn timeout cho phép tự động đăng xuất ứng dụng sau một khoảng thời gian.  Tạo khóa phiên an toàn cho người sử dụng khi đăng nhập thành công đáp ứng các yêu cầu như khóa phiên không có khả năng bị tấn công vét cạn, khóa phiên không được sinh cố định, có yếu tố ngẫu nhiên, khóa phiên không có khả năng bị khôi phục, có chức năng yêu cầu hủy phiên đăng nhập hoặc hủy phiên đăng nhập cũ khi người dùng đăng nhập lại.

Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí quản lý kênh giao tiếp sử dụng các phương pháp mã hóa dựa trên các tiêu chuẩn Việt Nam hiện hành hoặc tiêu chuẩn quốc tế tương đương. Phương pháp mã hóa sử dụng phiên bản không tồn tại lỗ hổng, điểm yếu an toàn thông tin mạng được công bố bởi các cơ quan, tổ chức trong nước hoặc nước ngoài.

Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí truy cập cấu hình thiết bị an toàn sử dụng kênh bảo mật an toàn trước khi thực hiện truy cập, cấu hình thiết bị, kiểm soát truy cập cấu hình thiết bị, cấp quyền truy cập tối thiểu (chỉ phục vụ việc cấu hình và quản trị thiết bị) với đối tượng xác thực thành công.

Bắt buộc camera giám sát phải bảo đảm an toàn dữ liệu người dùng

Đặc biệt, Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí bảo đảm an toàn thông tin dữ liệu người sử dụng cho camera giám sát. Cụ thể, bảo vệ dữ liệu cá nhân thiết bị camera và các dịch vụ liên kết có tối thiểu tính năng cho phép thiết lập, cấu hình địa điểm tại Việt Nam đối với việc xử lý, lưu trữ và khai thác dữ liệu (như: trên thẻ nhớ/thiết bị ngoại vi, dịch vụ điện toán đám mây đặt tại Việt Nam,...) nhằm đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Cảm biến thu thập dữ liệu tài liệu hướng dẫn sử dụng (hoặc tài liệu tương đương được công bố công khai) phải liệt kê danh mục các cảm biến được sử dụng bởi thiết bị camera và mô tả chức năng, nguyên lý hoạt động của từng cảm biến được thiết bị camera sử dụng.

Ngoài ra, thông báo liên quan đến bảo vệ dữ liệu cá nhân trong quá trình khởi tạo, thiết lập, cấu hình thiết bị, phải có giao diện thông báo cho người sử dụng về địa điểm (quốc gia) lưu trữ và xử lý dữ liệu được thu thập bởi thiết bị camera và các dịch vụ liên kết.

Camera giám sát phải có chức năng cho phép người sử dụng xóa dữ liệu được thu thập và lưu trữ trên thiết bị camera, có chức năng thông báo cho người sử dụng xóa dữ liệu thành công/thất bại trên thiết bị khi thực hiện chức năng xóa, có chức năng xác nhận người dùng đồng ý xóa dữ liệu trước khi thực hiện xóa.

Camera giám sát phải có chức năng cho phép người sử dụng xóa dữ liệu lưu trữ trên các dịch vụ liên kết; có chức năng thông báo cho người sử dụng xóa dữ liệu thành công/thất bại trên các dịch vụ liên kết khi thực hiện chức năng xóa; có chức năng cho phép người sử dụng thiết lập thời gian xóa dữ liệu tự động trên dịch vụ liên kết.

Thời gian xóa được người sử dụng thiết lập trên camera hoặc theo thời gian mặc định của nhà sản xuất. Có chức năng xác nhận người sử dụng đồng ý xóa dữ liệu trước khi thực hiện xóa.

Đối với an toàn ứng dụng thiết bị camera, Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí phải có các tính năng kiểm tra tính hợp lệ của dữ liệu đầu vào do người sử dụng nhập hoặc qua giao diện lập trình, ngăn chặn quá trình xử lý dữ liệu đầu vào vi phạm điều kiện lọc đã định nghĩa trước theo nhà sản xuất, kiểm tra tính hợp lệ của dữ liệu để ngăn chặn các dạng tấn công vào giao diện của thiết bị.

Đây là khuyến nghị của Bộ TT&TT áp dụng các yêu cầu kỹ thuật an toàn thông tin mạng cơ bản cho thiết bị camera giám sát. Đối với các yêu cầu kỹ thuật an toàn thông tin mạng ở mức cao hơn, các tổ chức, cá nhân căn cứ đặc thù, nhu cầu thực tiễn của mình để xem xét, quyết định.

Bộ TT&TT vừa đưa ra tiêu chí về yêu cầu an toàn thông tin mạng cơ bản cho camera giám sát trong bối cảnh có quá nhiều camera lưu hành không rõ nguồn gốc, lưu trữ dữ liệu người dùng Việt Nam ở nước ngoài và không có tiêu chuẩn đảm bảo an toàn thông tin cho người dùng.

Camera giám sát phải đảm bảo yếu tố bảo mật

Theo tiêu chí này, các camera giám sát phải có tài liệu hướng dẫn sử dụng sản phẩm cho người sử dụng. Để đảm bảo an toàn thông tin cho người dùng, camera giám sát phải có tính năng quản lý xác thực và phòng chống tấn công vét cạn.

Camera giám sát phải có chức năng quản trị hệ thống cho phép thay đổi thời gian khóa, số lần đăng nhập sai và khoảng thời gian đăng nhập sai liên tục; thiết lập mặc định khóa không cho đăng nhập trong vòng 5 phút, sau khi đăng nhập thất bại 5 lần liên tục trong khoảng thời gian 30 giây hoặc ngắn hơn.

Camera giám sát phải chỉ thông tin cho người sử dụng nội dung đăng nhập thành công/thất bại mà không có nội dung khác làm cơ sở thực hiện tấn công vét cạn.

Tiêu chí của Bộ TT&TT đưa ra cho camera giám sát phải quản lý mật khẩu an toàn như có chức năng yêu cầu người dùng bắt buộc thay đổi mật khẩu mặc định hoặc mật khẩu khởi tạo khi sử dụng thiết bị lần đầu tiên và có chức năng kiểm soát mật khẩu an toàn.

Mật khẩu được tạo ra phải có yêu cầu về độ phức tạp đối với mật khẩu (mật khẩu phải có độ dài tối thiểu 8 ký tự, có chữ hoa, chữ thường, chữ số, ký tự đặc biệt). Cơ chế khởi tạo mật khẩu sử dụng phương pháp sinh mã có giá trị ngẫu nhiên.  Mật khẩu lưu trữ trên camera phải được mã hóa.

Đối với tính năng quản lý lỗ hổng bảo mật, Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí yêu cầu đối với hệ thống quản lý lỗ hổng của thiết bị nhà sản xuất có hệ thống trực tuyến cho phép tiếp nhận và công bố thông tin về lỗ hổng của thiết bị tới người sử dụng, có mô tả về các phiên bản bị ảnh hưởng và có hướng dẫn cập nhật, xử lý lỗ hổng.

Đối với tính năng quản lý và thực hiện cập nhật, Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí yêu cầu đối với hệ thống quản lý cập nhật nhà sản xuất có hệ thống trực tuyến cho phép công bố thông tin về các phiên bản cập nhật, quản lý và thực hiện cập nhật đối với các thiết bị camera có chức năng kết nối Internet.  

Chức năng cập nhật phải được thực hiện qua kênh kết nối mạng an toàn có phương pháp mã hóa an toàn và có chức năng xác thực trước khi thực hiện cập nhật, có chức năng thông báo khi có phiên bản cập nhật mới khi người dùng đăng nhập, quản trị thiết bị, có chức năng kiểm tra tính nguyên vẹn của bản cập nhật có sử dụng chữ ký số của nhà sản xuất.

Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí quản lý phiên an toàn gồm quản lý phiên đăng nhập thiết bị camera, ứng dụng giao tiếp với người sử dụng có chức năng lựa chọn timeout cho phép tự động đăng xuất ứng dụng sau một khoảng thời gian.  Tạo khóa phiên an toàn cho người sử dụng khi đăng nhập thành công đáp ứng các yêu cầu như khóa phiên không có khả năng bị tấn công vét cạn, khóa phiên không được sinh cố định, có yếu tố ngẫu nhiên, khóa phiên không có khả năng bị khôi phục, có chức năng yêu cầu hủy phiên đăng nhập hoặc hủy phiên đăng nhập cũ khi người dùng đăng nhập lại.

Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí quản lý kênh giao tiếp sử dụng các phương pháp mã hóa dựa trên các tiêu chuẩn Việt Nam hiện hành hoặc tiêu chuẩn quốc tế tương đương. Phương pháp mã hóa sử dụng phiên bản không tồn tại lỗ hổng, điểm yếu an toàn thông tin mạng được công bố bởi các cơ quan, tổ chức trong nước hoặc nước ngoài.

Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí truy cập cấu hình thiết bị an toàn sử dụng kênh bảo mật an toàn trước khi thực hiện truy cập, cấu hình thiết bị, kiểm soát truy cập cấu hình thiết bị, cấp quyền truy cập tối thiểu (chỉ phục vụ việc cấu hình và quản trị thiết bị) với đối tượng xác thực thành công.

Bắt buộc camera giám sát phải bảo đảm an toàn dữ liệu người dùng

Đặc biệt, Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí bảo đảm an toàn thông tin dữ liệu người sử dụng cho camera giám sát. Cụ thể, bảo vệ dữ liệu cá nhân thiết bị camera và các dịch vụ liên kết có tối thiểu tính năng cho phép thiết lập, cấu hình địa điểm tại Việt Nam đối với việc xử lý, lưu trữ và khai thác dữ liệu (như: trên thẻ nhớ/thiết bị ngoại vi, dịch vụ điện toán đám mây đặt tại Việt Nam,...) nhằm đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Cảm biến thu thập dữ liệu tài liệu hướng dẫn sử dụng (hoặc tài liệu tương đương được công bố công khai) phải liệt kê danh mục các cảm biến được sử dụng bởi thiết bị camera và mô tả chức năng, nguyên lý hoạt động của từng cảm biến được thiết bị camera sử dụng.

Ngoài ra, thông báo liên quan đến bảo vệ dữ liệu cá nhân trong quá trình khởi tạo, thiết lập, cấu hình thiết bị, phải có giao diện thông báo cho người sử dụng về địa điểm (quốc gia) lưu trữ và xử lý dữ liệu được thu thập bởi thiết bị camera và các dịch vụ liên kết.

Camera giám sát phải có chức năng cho phép người sử dụng xóa dữ liệu được thu thập và lưu trữ trên thiết bị camera, có chức năng thông báo cho người sử dụng xóa dữ liệu thành công/thất bại trên thiết bị khi thực hiện chức năng xóa, có chức năng xác nhận người dùng đồng ý xóa dữ liệu trước khi thực hiện xóa.

Camera giám sát phải có chức năng cho phép người sử dụng xóa dữ liệu lưu trữ trên các dịch vụ liên kết; có chức năng thông báo cho người sử dụng xóa dữ liệu thành công/thất bại trên các dịch vụ liên kết khi thực hiện chức năng xóa; có chức năng cho phép người sử dụng thiết lập thời gian xóa dữ liệu tự động trên dịch vụ liên kết.

Thời gian xóa được người sử dụng thiết lập trên camera hoặc theo thời gian mặc định của nhà sản xuất. Có chức năng xác nhận người sử dụng đồng ý xóa dữ liệu trước khi thực hiện xóa.

Đối với an toàn ứng dụng thiết bị camera, Bộ TT&TT đưa ra tiêu chí phải có các tính năng kiểm tra tính hợp lệ của dữ liệu đầu vào do người sử dụng nhập hoặc qua giao diện lập trình, ngăn chặn quá trình xử lý dữ liệu đầu vào vi phạm điều kiện lọc đã định nghĩa trước theo nhà sản xuất, kiểm tra tính hợp lệ của dữ liệu để ngăn chặn các dạng tấn công vào giao diện của thiết bị.

Đây là khuyến nghị của Bộ TT&TT áp dụng các yêu cầu kỹ thuật an toàn thông tin mạng cơ bản cho thiết bị camera giám sát. Đối với các yêu cầu kỹ thuật an toàn thông tin mạng ở mức cao hơn, các tổ chức, cá nhân căn cứ đặc thù, nhu cầu thực tiễn của mình để xem xét, quyết định.

-Hội báo Xuân toàn quốc Ất Mùi2015 với 120 gian trưng bày của 65 cơ quan báo chí trung ương và địa phươngđã chính thức khai mạc sáng nay tại trung tâm triển lãm Giảng Võ (Hà Nội).

Trước đó, HĐND tỉnh Bắc Ninh đã thông qua Nghị quyết số 02 về việc “Quy định một số chế độ chính sách đối với Trường THPT Chuyên Bắc Ninh, 8 trường THCS trọng điểm và chế độ đãi ngộ đối với cán bộ quản lý, chuyên gia, giáo viên, học sinh tham gia bồi dưỡng, tập huấn tham dự kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh (đối với THCS), cấp quốc gia, khu vực, quốc tế”.

Theo đó tỉnh này sẽ hỗ trợ với giáo viên có học hàm giáo sư là 200 triệu đồng (nam), 220 triệu đồng (nữ). Nếu có học hàm phó giáo sư, giáo viên nam được hỗ trợ 140 triệu đồng, nữ là 160 triệu đồng. Nếu có học vị tiến sĩ, giáo viên nam được hỗ trợ 100 triệu đồng và nữ là 120 triệu đồng. Ngoài ra, nếu các thầy cô có học hàm giáo sư, phó giáo sư hoặc trình độ tiến sĩ ở ngoài tỉnh Bắc Ninh được tiếp nhận giảng dạy tại Trường THPT Chuyên Bắc Ninh và có cam kết lâu dài (ít nhất 10 năm) thì được hỗ trợ kinh phí nhà ở trị giá 1 tỷ đồng (tương đương giá trị 1 căn nhà ở xã hội trên địa bàn TP Bắc Ninh có diện tích khoảng 70 m2).  

Phụ huynh chờ con thi vào lớp 10 trường chuyên ĐH Sư phạm Hà Nội năm 2021. Ảnh minh họa: Thanh Hùng

TS Trần Nam Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông Năng khiếu (ĐH Quốc gia TP.HCM) nhìn nhận nếu có những người có trình độ chuyên môn cao, có tầm nhìn rộng về để định hướng chuyên môn thì sẽ tốt hơn cho các trường chuyên, tránh được cách học, cách dạy đối phó, manh mún. Nhưng nếu chỉ tập trung vào mảng bồi dưỡng học sinh giỏi theo nghĩa hẹp để có thành tích cao trong các kỳ thi học sinh giỏi thì sẽ rất lãng phí.

Còn PGS Nguyễn Kim Hồng, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, kể cách đây khoảng 20 năm ông tham gia một khoá học về giáo dục môi trường do Chương trình Phát triển của Liên Hợp Quốc tổ chức tại Việt Nam. Tại khoá học có một tiến sĩ người Anh tham gia giảng dạy nhưng một năm ông có nửa thời gian làm giáo viên của một trường tiểu học. Ở nước ngoài việc giảng viên đại học, đặc biệt giảng viên ở các trường sư phạm, các nhà nghiên cứu giáo dục về làm việc bán thời gian ở các trường phổ thông cũng như việc giáo viên phổ thông tham gia giảng dạy ở các trường, khoa sư phạm là bình thường. Việc này để góp phần làm cho trường phổ thông và trường, khoa sư phạm gắn bó với nhau hơn.

Theo PGS Nguyễn Kim Hồng, bản chất của giáo dục là sáng tạo từ bài giảng của thầy đến cách học, tiếp thu và phát triển năng lực của học sinh. Nhiều kết quả nghiên cứu khoa học, cải tiến kỹ thuật của học sinh phổ thông cho thấy học sinh phổ thông ngày nay có khả năng nghiên cứu khoa học. Các em thực sự là những người sáng tạo trong môi trường mà không phải thầy cô nào cũng là các nhà khoa học. Giáo viên có một chức năng cơ bản cơ bản là truyền cảm hứng sáng tạo, hướng dẫn học sinh tự khám phá mình và khám phá môi trường xung quanh và họ đã làm tốt công việc này.

“Tôi không phản đối việc các giảng viên đại học, các nhà khoa học tham gia làm việc tại các trường phổ thông nhưng chắc chắn rằng không thể mọi kiến thức mà các giảng viên có được trong quá trình giảng dạy và nghiên cứu khoa học họ tích lũy được sẽ được đem giảng dạy ở bậc phổ thông và điều đó là không thể vì nó không phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông”- PGS Hồng nói.

Ông Hồng cho rằng, nếu các giảng viên đại học, các nhà nghiên cứu về các trường phổ thông để truyền lửa, kích hoạt chức năng sáng tạo vốn có của học sinh thì sẽ có ý nghĩa hơn nhiều khi họ tham gia giảng dạy hoặc quản trị một nhà trường phổ thông. Học sinh có khả năng tăng cường ý chí sáng tạo không phụ thuộc vào sự có mặt của một giáo sư, hay hai giáo sư ở trường. Mặt khác về chi phí, chi hàng tỷ để kéo GS, PGS về để làm gì, bởi nếu về chỉ giảng dạy ở phổ thông, không tham gia nghiên cứu ở trường đại học thì cũng trở lại bằng không (trừ giảng viên sư phạm chủ yếu làm về phương pháp dạy học, nghiên cứu tâm lý).

Bắc Ninh hỗ trợ 1 tỷ đồng mua nhà nếu giáo sư về trường chuyên dạy 10 năm (Ảnh minh hoạ)

“Học sinh các trường chuyên khác với các trường phổ thông khác là mặt tố chất, trí tuệ đã giỏi. Có thể nói thẳng những học sinh trường chuyên không có GS, PGS dạy thì các em vẫn giỏi. Do vậy nếu GS, PGS về chỉ có khả năng hỗ trợ học trò nghiên cứu, còn dạy ở phổ thông không cần kiến thức khoa học của một ông giáo sư”- PGS Nguyễn Kim Hồng nhấn mạnh.  

Một giáo sư đứng đầu trường ĐH ở TP.HCM, cho rằng để mời được các GS, PGS về trường chuyên mà cụ thể là bậc phổ thông dạy là điều khó xảy và có thể đây là chiêu “khua môi múa mép” bởi liên quan đến các luật định, chế độ, ưu đãi…

Ông phân tích, theo luật định, Thông tư số 20/2020/TT-BGDĐT ngày 27/07/2020 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT quy định chế độ làm việc của giảng viên cơ sở giáo dục đại học. Tại Điều 2 nêu rõ nhiệm vụ của giảng viên giảng dạy trong các cơ sở giáo dục đại học, trong đó 5 nhiệm vụ của GS và PGS, không có nhiệm vụ nào là “giảng dạy THPT”. Vì thế muốn có GS hay PGS về giảng dạy tại các trường THPT thì trước tiên các địa phương sẽ phải đề xuất Bộ GD-ĐT, đề xuất Chính phủ quy định lại (hoặc thêm) nhiệm vụ của giảng viên (không phải giáo viên).

Thứ hai khi các trường THPT có GS hoặc PGS về giảng dạy thì chế độ (thu nhập) có đảm bảo bằng hay cao hơn các trường đại học không? Nếu không đảm bảo cao hơn, ưu đãi tốt hơn thì không nên “kêu gọi”. Và nếu có thu nhập bằng trường đại học (khoảng 40-50 triệu/tháng) thì sẽ mất cân bằng thu nhập đối với các giáo viên khác cùng giảng dạy trong trường THPT (có thể sẽ bị chia rẽ mất đoàn kết). Còn nếu trả thu nhập cho GS, PGS chỉ bằng 150% mức lương cơ sở thì chắc chắn chẳng có ai về.

Thứ ba, GS, PGS gắn liền với công tác nghiên cứu, vậy khi giảng dạy tại trường THPT, các trường THPT có đầu tư đầy đủ các trang thiết bị phục vụ cho việc nghiên cứu không? Hay khi GS, PGS có công bố khoa học quốc tế thì có đủ kinh phí để khen thưởng không. Hiện nay các trường đại học đang thưởng từ 75-150 triệu đồng/bài báo Q2 hoặc Q1. Việc này hiệu trưởng các trường THPT có thể không quyết được và Sở GD-ĐT có đảm bảo nguồn kinh phí này không.

Lê Huyền

TS Toán học nói cách để có giáo viên giỏi cho trường chuyên

Theo các nhà giáo dục, để thu hút giáo viên giỏi về trường chuyên tiền là một lẽ, nhưng nếu chỉ bỏ tiền thì sẽ không bao nhiêu cho đủ.

Theo dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh Hòa Bình quy định một số chính sách đặc thù đối với trường THPT chuyên: giáo viên có chức danh giáo sư, phó giáo sư về công tác tại trường chuyên, cam kết giảng dạy từ 10 năm trở lên sẽ được hỗ trợ mức 1 tỷ đồng/người. Giáo viên có trình độ tiến sĩ về công tác tại trường chuyên, có cam kết giảng dạy từ 10 năm trở lên sẽ được hỗ trợ tiền 300 triệu đồng/người.

Trước đó, HĐND tỉnh Bắc Ninh đã thông qua Nghị quyết số 02 về việc “Quy định một số chế độ chính sách đối với Trường THPT Chuyên Bắc Ninh, 8 trường THCS trọng điểm và chế độ đãi ngộ đối với cán bộ quản lý, chuyên gia, giáo viên, học sinh tham gia bồi dưỡng, tập huấn tham dự kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh (đối với THCS), cấp quốc gia, khu vực, quốc tế”.

Theo đó tỉnh này sẽ hỗ trợ với giáo viên có học hàm giáo sư là 200 triệu đồng (nam), 220 triệu đồng (nữ). Nếu có học hàm phó giáo sư, giáo viên nam được hỗ trợ 140 triệu đồng, nữ là 160 triệu đồng. Nếu có học vị tiến sĩ, giáo viên nam được hỗ trợ 100 triệu đồng và nữ là 120 triệu đồng. Ngoài ra, nếu các thầy cô có học hàm giáo sư, phó giáo sư hoặc trình độ tiến sĩ ở ngoài tỉnh Bắc Ninh được tiếp nhận giảng dạy tại Trường THPT Chuyên Bắc Ninh và có cam kết lâu dài (ít nhất 10 năm) thì được hỗ trợ kinh phí nhà ở trị giá 1 tỷ đồng (tương đương giá trị 1 căn nhà ở xã hội trên địa bàn TP Bắc Ninh có diện tích khoảng 70 m2).  

Phụ huynh chờ con thi vào lớp 10 trường chuyên ĐH Sư phạm Hà Nội năm 2021. Ảnh minh họa: Thanh Hùng

TS Trần Nam Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông Năng khiếu (ĐH Quốc gia TP.HCM) nhìn nhận nếu có những người có trình độ chuyên môn cao, có tầm nhìn rộng về để định hướng chuyên môn thì sẽ tốt hơn cho các trường chuyên, tránh được cách học, cách dạy đối phó, manh mún. Nhưng nếu chỉ tập trung vào mảng bồi dưỡng học sinh giỏi theo nghĩa hẹp để có thành tích cao trong các kỳ thi học sinh giỏi thì sẽ rất lãng phí.

Còn PGS Nguyễn Kim Hồng, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, kể cách đây khoảng 20 năm ông tham gia một khoá học về giáo dục môi trường do Chương trình Phát triển của Liên Hợp Quốc tổ chức tại Việt Nam. Tại khoá học có một tiến sĩ người Anh tham gia giảng dạy nhưng một năm ông có nửa thời gian làm giáo viên của một trường tiểu học. Ở nước ngoài việc giảng viên đại học, đặc biệt giảng viên ở các trường sư phạm, các nhà nghiên cứu giáo dục về làm việc bán thời gian ở các trường phổ thông cũng như việc giáo viên phổ thông tham gia giảng dạy ở các trường, khoa sư phạm là bình thường. Việc này để góp phần làm cho trường phổ thông và trường, khoa sư phạm gắn bó với nhau hơn.

Theo PGS Nguyễn Kim Hồng, bản chất của giáo dục là sáng tạo từ bài giảng của thầy đến cách học, tiếp thu và phát triển năng lực của học sinh. Nhiều kết quả nghiên cứu khoa học, cải tiến kỹ thuật của học sinh phổ thông cho thấy học sinh phổ thông ngày nay có khả năng nghiên cứu khoa học. Các em thực sự là những người sáng tạo trong môi trường mà không phải thầy cô nào cũng là các nhà khoa học. Giáo viên có một chức năng cơ bản cơ bản là truyền cảm hứng sáng tạo, hướng dẫn học sinh tự khám phá mình và khám phá môi trường xung quanh và họ đã làm tốt công việc này.

“Tôi không phản đối việc các giảng viên đại học, các nhà khoa học tham gia làm việc tại các trường phổ thông nhưng chắc chắn rằng không thể mọi kiến thức mà các giảng viên có được trong quá trình giảng dạy và nghiên cứu khoa học họ tích lũy được sẽ được đem giảng dạy ở bậc phổ thông và điều đó là không thể vì nó không phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông”- PGS Hồng nói.

Ông Hồng cho rằng, nếu các giảng viên đại học, các nhà nghiên cứu về các trường phổ thông để truyền lửa, kích hoạt chức năng sáng tạo vốn có của học sinh thì sẽ có ý nghĩa hơn nhiều khi họ tham gia giảng dạy hoặc quản trị một nhà trường phổ thông. Học sinh có khả năng tăng cường ý chí sáng tạo không phụ thuộc vào sự có mặt của một giáo sư, hay hai giáo sư ở trường. Mặt khác về chi phí, chi hàng tỷ để kéo GS, PGS về để làm gì, bởi nếu về chỉ giảng dạy ở phổ thông, không tham gia nghiên cứu ở trường đại học thì cũng trở lại bằng không (trừ giảng viên sư phạm chủ yếu làm về phương pháp dạy học, nghiên cứu tâm lý).

Bắc Ninh hỗ trợ 1 tỷ đồng mua nhà nếu giáo sư về trường chuyên dạy 10 năm (Ảnh minh hoạ)

“Học sinh các trường chuyên khác với các trường phổ thông khác là mặt tố chất, trí tuệ đã giỏi. Có thể nói thẳng những học sinh trường chuyên không có GS, PGS dạy thì các em vẫn giỏi. Do vậy nếu GS, PGS về chỉ có khả năng hỗ trợ học trò nghiên cứu, còn dạy ở phổ thông không cần kiến thức khoa học của một ông giáo sư”- PGS Nguyễn Kim Hồng nhấn mạnh.  

Một giáo sư đứng đầu trường ĐH ở TP.HCM, cho rằng để mời được các GS, PGS về trường chuyên mà cụ thể là bậc phổ thông dạy là điều khó xảy và có thể đây là chiêu “khua môi múa mép” bởi liên quan đến các luật định, chế độ, ưu đãi…

Ông phân tích, theo luật định, Thông tư số 20/2020/TT-BGDĐT ngày 27/07/2020 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT quy định chế độ làm việc của giảng viên cơ sở giáo dục đại học. Tại Điều 2 nêu rõ nhiệm vụ của giảng viên giảng dạy trong các cơ sở giáo dục đại học, trong đó 5 nhiệm vụ của GS và PGS, không có nhiệm vụ nào là “giảng dạy THPT”. Vì thế muốn có GS hay PGS về giảng dạy tại các trường THPT thì trước tiên các địa phương sẽ phải đề xuất Bộ GD-ĐT, đề xuất Chính phủ quy định lại (hoặc thêm) nhiệm vụ của giảng viên (không phải giáo viên).

Thứ hai khi các trường THPT có GS hoặc PGS về giảng dạy thì chế độ (thu nhập) có đảm bảo bằng hay cao hơn các trường đại học không? Nếu không đảm bảo cao hơn, ưu đãi tốt hơn thì không nên “kêu gọi”. Và nếu có thu nhập bằng trường đại học (khoảng 40-50 triệu/tháng) thì sẽ mất cân bằng thu nhập đối với các giáo viên khác cùng giảng dạy trong trường THPT (có thể sẽ bị chia rẽ mất đoàn kết). Còn nếu trả thu nhập cho GS, PGS chỉ bằng 150% mức lương cơ sở thì chắc chắn chẳng có ai về.

Thứ ba, GS, PGS gắn liền với công tác nghiên cứu, vậy khi giảng dạy tại trường THPT, các trường THPT có đầu tư đầy đủ các trang thiết bị phục vụ cho việc nghiên cứu không? Hay khi GS, PGS có công bố khoa học quốc tế thì có đủ kinh phí để khen thưởng không. Hiện nay các trường đại học đang thưởng từ 75-150 triệu đồng/bài báo Q2 hoặc Q1. Việc này hiệu trưởng các trường THPT có thể không quyết được và Sở GD-ĐT có đảm bảo nguồn kinh phí này không.

Lê Huyền

TS Toán học nói cách để có giáo viên giỏi cho trường chuyên

Theo các nhà giáo dục, để thu hút giáo viên giỏi về trường chuyên tiền là một lẽ, nhưng nếu chỉ bỏ tiền thì sẽ không bao nhiêu cho đủ.