Nhớ nhạc sĩ Hoàng Vân

Do hậu quả từ lệnh cấm của Mỹ, ZTE hiện đang thiệt hại số tiền khá lớn cho hoạt động thường ngày, ước tính 15,7 triệu USD/ngày. Ngoài ra, công việc của gần 75.000 nhân viên ZTE đang rơi vào bế tắc vì lệnh cấm.

Lệnh cấm của chính phủ Mỹ không cho phép ZTE sử dụng hệ điều hành Android của Google trong 7 năm liên tiếp vì liên quan tới công nghệ của Mỹ. Điều này có nghĩa mảng smartphone của ZTE phải xóa sổ. Thực tế, ZTE đã tuyên bố khai tử mảng smartphone và cơ cấu lại toàn bộ hoạt động sau lệnh cấm này.

Nguyễn Minh (theo DigitalTrends)

Tôi là Dương Ngọc Thái, Kỹ sư an ninh mạng đang làm việc ở Mỹ. Tôi năm nay 34 tuổi, bắt đầu học và làm an ninh mạng từ năm 18 tuổi. Năm 20 tuổi tôi là Trưởng phòng an ninh mạng của một ngân hàng ở Việt Nam. Năm 2011, tôi rời Việt Nam sang Silicon Valley làm việc. Tôi là một chuyên gia nghiên cứu về an ninh phần mềm. Các phát hiện của tôi có ảnh hưởng sâu rộng đến sự an toàn của Internet, được trích dẫn trong nhiều bài báo khoa học, được đưa vào giảng dạy ở các đại học danh tiếng và đăng tải trên các tờ báo lớn trên thế giới.

Tôi giới thiệu dài dòng như vậy với mong muốn Quốc Hội hiểu rằng tôi là một chuyên gia an ninh mạng có kinh nghiệm thực tế.

Với trách nhiệm xã hội của một chuyên gia, tôi viết thư này để chia sẻ với Quốc hội góc nhìn và góp ý của một người đã dành nhiều thời gian nghiên cứu và làm việc trực tiếp về an ninh mạng. Ba câu hỏi tôi đặt ra và phân tích với Quốc hội (1) liệu dự thảo Luật có đưa ra được các giải pháp chính sách thực sự để giải quyết vấn đề an ninh mạng? (2) tác động dự thảo đến doanh nghiệp, đến phát triển kinh tế như thế nào; và (3) khuyến nghị của tôi cho Luật An ninh mạng và Chính sách an ninh mạng Việt Nam.

Đây là ý kiến của cá nhân tôi, không thể hiện quan điểm hay ý kiến của nơi tôi làm việc hay bất kỳ ai khác.

Chống nói xấu Nhà nước không đảm bảo được an ninh mạng

Đại biểu Nguyễn Thanh Hồng - Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội đã nói trên tờ VnExpress: "An ninh mạng nếu giải thích dễ hiểu nhất là không truyền bá, cổ súy, khai thác những nội dung chống phá Đảng, Nhà nước và làm sao để mỗi công dân có ý thức trong việc phòng chống tội phạm, bảo vệ bản thân và gia đình". Hiểu an ninh mạng như vậy là sai bản chất và có thể dẫn đến nguy cơ vừa mất an ninh quốc gia vừa kìm hãm sự phát triển của đất nước.

Đúng là Việt Nam đã và đang liên tục bị tấn công trên không gian mạng. Năm 2014, hệ thống máy tính của Bộ Tài nguyên & Môi trường Việt Nam bị xâm nhập. Gần đây hơn, nhiều sự cố an ninh mạng cũng liên tục xảy ra: Ngân hàng Tiên Phong Bank bị hacker xâm nhập, đánh cắp 1,1 triệu đôla Mỹ; Tháng 5.2017, hệ thống máy chủ email của Bộ Ngoại giao lại bị hacker “lạ" xâm nhập; Tháng 4/2018, kẻ tấn công đã tung lên mạng thông tin cá nhân bao gồm tên, ngày sinh, chứng minh nhân dân, số điện thoại, email và mật khẩu của gần 75 triệu tài khoản người dùng của VNG, công ty game và Internet lớn nhất Việt Nam.

Có lẽ không cần nói thêm, Quốc hội cũng hiểu rằng “chống truyền bá, cổ súy, khai thác những nội dung chống phá Đảng, Nhà nước” không thể bảo vệ Việt Nam khỏi những vụ tấn công như trên. Một cách thẳng thắn, chống nói xấu, chống thông tin ‘độc hại’ không phải là giải quyết vấn đề an ninh mạng.

Đảm bảo an ninh mạng không có nghĩa là phải hy sinh phát triển kinh tế và tự do của người dân

Một vệ sĩ giỏi là người biết lùi lại phía sau, âm thầm quan sát, đảm bảo an toàn cho yếu nhân mà không gây cản trở công việc của họ. Một Kỹ sư an ninh mạng lành nghề là người hiểu mục tiêu kinh doanh của công ty, từ đó sáng tạo các giải pháp có sự cân bằng giữa an ninh, chi phí và tiện dụng để sản phẩm làm ra đáp ứng nhu cầu khách hàng, giúp công ty kinh doanh thuận lợi, với những rủi ro chấp nhận được. Trách nhiệm của tôi là phục vụ họ, giúp họ đảm bảo an toàn thông tin mà vẫn có thể tự do sáng tạo, vẫn tiết kiệm được thời gian, công sức, chứ tôi không thể bắt họ phục tùng. Tôi hay nói với đồng nghiệp công việc của chúng tôi không phải là đảm bảo an ninh, mà là đảm bảo an ninh để công ty vẫn có thể sáng tạo và phát triển.

Trước khi đặt chân tới Moscow mùa World Cup chắc hẳn nhiều cổ động viên đã nghe đến các tuyến tàu điện ngầm (Metro) trứ danh ở đây. Đó là hình thức di chuyển nhanh nhất và tiết kiệm nhất của người dân Thủ đô Moscow. Và trong kỳ World Cup khai mạc hôm nay, đó sẽ là phương tiện di chuyển chính của các cổ động viên đến Moscow.

Tuy nhiên, để làm quen với hình thức giao thông công cộng này cũng không phải trải nghiệm dễ dàng. Hệ thống Metro ở Moscow có 206 ga và 12 tuyến đường chạy đan chéo nhau dưới lòng thành phố, mới đây năm 2016 còn được bổ sung thêm tuyến tàu điện bao quanh vành đai (MCC). Và thử thách đầu tiên cho du khách lần đầu đi Metro mà phóng viên báo điện tử Infonet muốn đề cập đến chính là chọn tuyến và đổi tuyến.

Mặc dù loa thông báo trên các chuyến tàu điện ngầm đều có song ngữ tiếng Nga bản địa và tiếng Anh, song các biển chỉ dẫn thì đều chỉ có tiếng bản địa. Vì vậy, nếu du khách mua vé vào nhà ga đi thì cũng khó có thể nhận biết mình nên lên tàu hướng nào, hoặc khi chuyển tuyến thì cũng không biết đi đường nào, nếu như không có chút kỹ năng nào phiên từ hệ thống chữ cái Nga sang Latin.

Hay như nếu du khách chuyển nhà ga từ Metro sang MCC và ngược lại thì thực tế phải đi qua 1-2 tuyến phố, chứ không gần cạnh nhau như trong ứng dụng Yandex Metro hiển thị (dù Yandex Metro là app cho điện thoại rất hữu ích để dò tuyến Metro).

Yandex Metro là app cho điện thoại rất hữu ích để dò tuyến Metro ở Moscow.

Nhưng nếu du khách chuyển từ nhà ga Metro sang MCC thì thực tế có thể phải đi qua 1-2 tuyến phố. Ảnh minh họa: ga Metro Botanichesky Sad.

Và đúng như nhiều "khuyến cáo" trước đó của những người có kinh nghiệm đi Nga, người Nga không hay biết tiếng Anh để chúng ta có thể hỏi đường khi cần thiết, kể cả đối với hầu hết nhân viên nhà ga Metro.

Vì thế du khách sẽ không được giao tiếp tiếng Anh thuận lợi như khi đi từ sân bay về bằng tàu Aeroexpress, cũng như khi sử dụng các dịch vụ khác ở sân bay, khách sạn, nhà trọ...

Mặc dù vậy sau một thời gian đi Metro ở Moscow, chúng tôi cũng hình dung ra được sơ đồ chung nhất của các ga Metro. Thường nhà ga Metro sẽ khá dài với 2 đường sắt của cùng một tuyến chạy ngược nhau, và du khách nếu có lỡ một ga cũng hoàn toàn có thể nhảy lên tàu hướng ngược lại.

Trong khi đó 2 đầu nhà ga thường là đường ra để lên mặt đất, còn nếu muốn chuyển tuyến thì sẽ có đường thang lên hai bên sân ga ở khoảng đoạn giữa. Việc nắm bắt được sơ đồ chung này cộng với một chút bổ túc tiếng Nga (trước hết là bảng chữ cái) sẽ giúp du khách có chuyến trải nghiệm Metro thuận lợi hơn.

Hay như khi di chuyển từ Metro sang MCC và ngược lại, nếu dùng kết hợp giữa app Metro với những app bản đồ khác như Google Maps hay Yandex Maps thì du khách sẽ dễ dàng tìm đường đi thực tế giữa các nhà ga. Google Maps hiển thị khá đầy đủ các ga Metro ở Moscow trên bản đồ của mình.

Nếu đã giải quyết được những thử thách cơ bản trên thì hệ thống tàu điện ở Moscow sẽ mở ra cho du khách một cách thức để di chuyển thoải mái tự do trong thành phố. Giá vé cho một chuyến đi Metro là 55 rúp (khoảng 20.000 VNĐ), một lần quẹt vé vào nhà ga du khách có thể di chuyển tự do  giữa các tuyến đường cho đến khi đến nơi cần đến.

Việc chuyển từ Metro sang MCC, xe buýt, và xe điện, và ngược lại, cũng hoàn toàn miễn phí trong 90 phút đầu của chuyến đi. Lưu ý một vé mua ở ga Metro bất kỳ có thể dùng được cho cả MCC, xe buýt, xe điện..., nhìn chung là tất cả các phương tiện công cộng trên mặt đất, tất nhiên nếu du khách mua vé kỳ hạn dài.

Nếu mua vé Metro hạn mức 20 chuyến, du khách sẽ chỉ phải trả 747 rúp (khoảng 272.000 VNĐ), tương đương khoảng 37-38 rúp cho một chuyến. Mức giá còn giảm nữa với vé hạn mức cao hơn. Trong khi đó Metro cũng có vé để du khách thoải mái di chuyển trong 1 ngày, giá 218 rúp (khoảng 80.000 VNĐ) và mức giá cũng rẻ hơn cho vé hạn mức ngày cao hơn.

Bản thân tôi khi trải nghiệm hệ thống giao thông công cộng ở Nga trong dịp diễn ra World Cup này thỉnh thoảng cũng thích chuyển đi từ Metro sang xe buýt, xe điện. Đơn giản vì khi đi xe buýt, xe điện, du khách có thể ngắm nhìn thành phố Moscow nơi có rất nhiều công trình đẹp mà một lần đi không thể thăm quan hết.

Tất nhiên khi đi bằng xe buýt, du khách có khả năng bị tắc đường vào giờ cao điểm, nhất là trong mùa World Cup này.

Một kinh nghiệm thú vị nữa là ở các nhà ga Metro hoặc bến xe buýt, hoặc ngay trên tàu vành đai MCC thường có chỗ cắm sạc điện thoại nếu chúng ta để ý. Điều này là rất cần thiết với du khách đi trải nghiệm hệ thống giao thông công cộng ở đây khi chiếc điện thoại là không thể thiếu để dò đường...

Ở các bến xe buýt thường có chỗ cắm sạc điện thoại.

Trên tàu MCC cũng có chỗ cắm sạc điện thoại.

Theo thống kê của Google tại Việt Nam, trong ngày 13/6, trong top 10 các từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất thì có tới 4 từ khóa liên quan đến World Cup là “Lịch World Cup 2018” (đứng thứ 1), “World Cup 2018” (đứng thứ 2), “Lịch thi đấu World Cup” (thứ 5) và “Lịch World Cup” (đứng thứ 7).

Ngoài ra, từ khóa được tìm kiếm nhiều thứ 3 bên cạnh chủ đề “nóng” World Cup đó là “Tra cứu điểm thi lớp 10”.

Sang đến ngày 14/6, ngày World Cup 2018 chính thức khai mạc, trong top 5 từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất có “Keo World Cup 2018” (thường dùng vào mục đích cá độ - PV) và “Linh vật World Cup 2018”.

Từ hôm nay, ngày 14/6, World Cup 2018 (tổ chức tại Nga từ ngày 14/6-15/7) sẽ bắt đầu khởi tranh. 64 trận đấu tại vòng chung kết cũng sẽ được truyền hình trực tiếp đến người hâm mộ.