Hơn 9 năm trồng rau sạch, khu vườn trên sân thượng của gia đình chị Thơm đã hội tụ đủ các loại rau quả như: rau muống, cải xanh, su hào, cải bắp, súp lơ, dưa chuột, bí xanh, ổi, chanh, khế,… Đặc biệt, chị đã gieo trồng thành công giống dưa hấu và dưa lưới, cho năng suất cao.

Chia sẻ nguyên nhân trồng rau củ sạch, chị Thơm cho hay: “Một lần, mình ăn rau muống mua ngoài chợ và bị ngộ độc. Khi đó, mình phải nằm viện cả tuần. Xuất viện, mình quyết định trồng rau xanh, sạch và an toàn phục vụ các bữa ăn. Hơn nữa, rau phần lớn được trồng ở mương nước bẩn hay nhiễm khuẩn, giun,… Do vậy, mình rất sợ ăn vào sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe”.

Khu vườn sân thượng rộng chừng 140m vuông, được chia thành 2 khu: tầng 3 và tầng 5. Vườn tầng 3 với diện tích 80m vuông trồng các loại rau ăn lá. Riêng, tầng 5 có độ rộng bé hơn, chị Thơm dành trồng giống cây leo.

Khu vườn sân thượng của gia đình chị Thơm có đủ các loại rau quả

Kể về khó khăn khi trồng rau quả trên vườn thượng, chị Thơm cho biết, vào những ngày hè, nhiệt độ cao cần phải tưới nước cho rau quả đủ ẩm. Việc làm đó cần nhiều thời gian, nhưng chị không thể sắp xếp được. Vì vậy, chị chăm sóc rau quả mùa hè rất vất vả, nhất là dậy sớm tưới rau để kịp giờ đi làm.

Để rau xanh tốt, cây quả sai trái, chị Thơm đã chú trọng đến giống trồng. Sau đó, chị cần phải thiết kế thùng trồng, làm đất và chăm bón. “Đối với giống cây ăn quả, mình thường chọn giống F1 để trồng. Lớn lên, cây kháng bệnh và cho nhiều quả hơn. Tiếp theo, mình làm thùng theo dạng @, đục 2 lỗ cạnh thùng và cách đáy 7-10cm. Sau đó, mình dùng các chai đã đục lỗ để thoát nước và thông khí. Nhờ vậy, đất sẽ tươi xốp, rễ cây không bị bít chặt. Thu hoạch xong, mình tiến hành cải tạo đất bằng cách trộn với trấu, vôi bột và phân gà đảo đều”, chị Thơm nói.

Đối với giống cây ăn quả, chị thường chọn giống F1 để trồng, nhanh phát triển và cho năng suất cao

Với các loại cây như đậu cove, bắp cải, su hào,…chị Thơm trồng theo cách thức khác. Rau trồng được 7-10 ngày, chị tiến hành xới đất phá váng không khí và tưới phân để cây có lực phát triển. Bên cạnh đó, chị sử dụng phân cá, nước vo gạo tưới định kỳ 10 ngày/lần.

Chị Thơm đang tưới rau trên sân thượng Chị bố trí đặt các thùng trồng rau rất đẹp mắt Phía trên, chị kê lắp thùng xốp và đặt chậu trồng su hào Mỗi chậu, chị chỉ trồng 1 cây. Do đó, chúng ra củ to tròn và xanh non Từ 1 cây su hào nhỏ đã "biến hóa" thành củ to bự Một góc dài trồng duy nhất loại bắp cải Cải bắt đầu cuốn lá tạo thành cây to Bên cạnh đó, chị trồng thêm loại cải ngọt Cải là món ăn ưa thích của gia đình chị Thơm Chị trồng rau cải xen canh với su hào trong thùng xốp Rau muống lá non, cuộng dài và nhỏ Cây leo được trồng trong bao tải Bí đao quả dài, vỏ xanh Mướp trái to và sắp thu hoạch Không ai có thể tin rằng, trái dưa hấu to tròn và bóng vỏ được trồng trên sân thượng Ổi bắt đầu cho quả

TheoKhám phá

Người dân địa phương ở đây vẫn phải tiếp xúc với chất phóng xạ trong đất, nguồn nước và các thực phẩm nuôi trồng từ đó.

Năm 2018, các nhà khoa học đã phát hiện sữa ở các ngôi làng Ukraine nhiễm Caesium ở mức cao gấp 5 lần giới hạn an toàn cho người lớn, và gấp 12 lần giới hạn an toàn cho trẻ em.

Là nạn nhân thế hệ thứ hai của thảm họa Chernobyl, trẻ em lớn lên gần khu vực bị ảnh hưởng đã gặp các vấn đề về sức khỏe kể từ khi sinh ra, ví dụ như bệnh phì đại tuyến giáp, ung thư và các vấn đề đường hô hấp.

Một số nhà hoạt động môi trường và bác sĩ nhi khoa nghi ngờ chính thực phẩm và đồ uống tồn dư phóng xạ là nguyên nhân của những căn bệnh này.

Năm 1991, một tình nguyện viên ở khu vực Chernobyl có tên là Adi Roche đã nhận được một bản fax từ các bác sĩ Belarus và Ukraine. Họ nói rằng những đứa trẻ sống trong khu vực bị ô nhiễm phóng xạ cần được sơ tán khỏi khu vực, ít nhất là trong một khoảng thời gian để cơ thể chúng có thể tự chữa lành và phục hồi những tổn hại do phóng xạ gây ra.

Bản fax đã truyền cảm hứng cho Roche thành lập Tổ chức Trẻ em quốc tế Chernobyl, đơn vị khởi sướng các kỳ nghỉ hè ở Ireland dành cho trẻ em sống trong khu vực bị ảnh hưởng từ Chernobyl.

Tính đến nay, nhóm của Roche đã tổ chức được những kỳ nghỉ lưu trú dài ngày cho khoảng 25.000 trẻ em, mặc dù ước tính hiện còn khoảng 1 triệu trẻ sống trong các khu vực bị ô nhiễm bởi phóng xạ.

Roche và tổ chức của cô đã trở thành một ngọn cờ đi đầu. Kể từ khi được thành lập, Tổ chức Trẻ em quốc tế Chernobyl cũng đã thúc đẩy nhiều tổ chức thiện nguyện khác tham gia thực hiện các kỳ nghỉ tương tự.

Năm 2008, một chương trình có tên "Mùa hè xanh" đã bắt đầu tổ chức các kỳ nghỉ hè tại Bồ Đào Nha cho trẻ em Ukraine. Để mô hình bền vững và có tính lan tỏa, nhóm đã tài trợ tiền đi lại và bảo hiểm y tế cho các em, trong khi vận động một nhóm gồm nhiều gia đình chủ nhà địa phương cung cấp chỗ ăn ở và sinh hoạt phí.

Ở Raleigh, Bắc Carolina, một tổ chức từ thiện có tên là Overflowing Hands cũng đã tổ chức những kỳ nghỉ hè kéo dài một tháng rưỡi cho cho trẻ em từ 6 đến 16 tuổi sinh ra trong vùng thảm họa Chernobyl. Họ cũng sẵn sàng trả tiền cho hoạt động chăm sóc y tế bao gồm các buổi khám răng và nhi khoa.

Tại Vương quốc Anh, nhiều tổ chức - bao gồm Dự án Trẻ em Chernobyl, Những người bạn của Trẻ em Chernobyl và Đường đời Trẻ em Chernobyl – cũng sẵn sàng chào đón những đứa trẻ tham gia vào kỳ nghỉ "phục hồi".

Những đứa trẻ này, một số đã bị mắc ung thư trong khi số khác không có dấu hiệu ảnh hưởng sức khỏe. Nhưng có một điều chắc chắn, tất cả đều sẽ được hưởng lợi ích.

Trong kỳ nghỉ, những đứa trẻ có thể phát triển một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh hơn, và giảm mức độ phóng xạ bên trong cơ thể chúng xuống, chủ tịch của tổ chức Đường đời Trẻ em Chernobyl cho biết. Sau giai đoạn phục hồi kéo dài 3 tuần ở Scotland, "phải mất tới 2 năm phóng xạ mới tác động được trở lại những đứa trẻ".

Ngoài ra, việc để các em sống trong khu vực bị ô nhiễm bởi Chernobyl cũng gây ra những hậu quả về mặt tâm lý mà ít người để ý. Một báo cáo của Liên Hợp Quốc năm 2005 đã xác định rằng:

Các vấn đề về sức khỏe tâm thần "gây ra mối đe dọa cho cộng đồng địa phương lớn hơn nhiều so với phơi nhiễm phóng xạ". Trẻ em sống trong khu vực bị ô nhiễm có thể lo âu nhiều về chuyện sau này lớn lên có bị bệnh hoặc chết sớm hay không.

Giữa bối cảnh đó, những kỳ nghỉ phục hồi hiện đang là mô hình rất thành công trong việc ngăn chặn và khắc phục hậu quả của Chernobyl lên thế hệ trẻ em tiếp theo sinh ra ở đây. 

Tuy nhiên, không biết vì lý do gì mà trong những năm gần đây, số lượng các chủ nhà sẵn sàng nhận nuôi những đứa trẻ lại suy giảm. Năm 2019, Dự án Trẻ em Chernobyl cho biết họ mới chỉ tổ chức được những kỳ nghỉ cho khoảng 600 trẻ, so với con số 3.500 trẻ mỗi năm vào thời điểm đầu những năm 2000.

Hy vọng lúc này đang được đặt vào làn sóng quan tâm mà miniseries Chernobyl của HBO tạo ra được từ hồi tháng Năm. Các nhóm từ thiện của Vương quốc Anh tin rằng chương trình sẽ thúc đẩy được một số lượng lớn các nhà tài trợ và tình nguyện viên, tham gia vào tổ chức những kỳ nghỉ phục hồi cho trẻ em Ukraine, Belarus cũng như nhiều vùng bị ảnh hưởng bởi thảm họa khác.

Theo GenK