Ung thư gan là bệnh lý ác tính phổ biến ở Việt Nam. Theo Globocan 2020, với gần 26.500 ca mắc mới, ung thư gan vượt qua ung thư phổi (hơn 26.200 ca) về số ca mắc mới. Đây là bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới nước ta. Số ca tử vong do ung thư gan gấp gần 4 lần số ca tử vong do tai nạn giao thông năm 2020.

Theo bác sĩ Bệnh viện K, đa số bệnh nhân đến khám khi đã muộn, thời gian sống trung bình không quá một năm. 60% đến viện khi đã ở giai đoạn trung gian và tiến triển, tỷ lệ được phát hiện sớm rất thấp. Trong khi đó, ung thư gan có thể chữa được nếu phát hiện sớm. Có rất nhiều phương pháp để chữa trị như phẫu thuật cắt bỏ phần gan có khối u, ghép gan, nút mạch gan bằng hóa chất, xạ trị, hóa trị...

Phẫu thuật cắt khối u gan là phương pháp đầu tiên được chỉ định, làm triệt căn các tế bào ung thư qua phần gan bị cắt bỏ. Tuy nhiên với các khối u nhỏ, đặc biệt là nằm ở vị trí sâu, hiểm hóc hoặc các trường hợp bệnh nhân già yếu, nhiều bệnh nền sẽ khó thực hiện phẫu thuật. 

Đốt u gan bằng sóng cao tần RFA là phương pháp xâm lấn tối thiểu trong điều trị ung thư, giảm các nguy cơ biến chứng, tai biến lên toàn thân. Phương pháp này có thể chỉ định cho người bệnh già yếu, nhiều bệnh nền; khối ung thư gan nguyên phát hay u di căn gan.

"Các khối u gan nhỏ kích thước dưới 3cm điều trị bằng phương pháp này sẽ hoại tử dần, giúp người bệnh có thể kéo dài tiên lượng sống trên 5 năm, hiệu quả tương đương với phẫu thuật cắt gan, bệnh nhân không phải chịu cuộc mổ nặng nề, đau đớn", bác sĩ Vũ Xuân Kiên, Trưởng Khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh, cho biết.

Triệu chứng và cách phát hiện sớm ung thư gan

 Ở giai đoạn sớm của ung thư có thể gặp các triệu chứng của viêm gan mạn tính hoặc xơ gan tiến triển như: Chán ăn; đau, nặng tức vùng hạ sườn phải; chướng bụng; vàng da, củng mạc mắt,…

Trong giai đoạn muộn hơn của ung thư gan, các triệu chứng trên rõ ràng hơn, hoặc xuất hiện thêm các biến chứng của bệnh: Sụt cân; buồn nôn, nôn; mệt mỏi; chán ăn; chướng bụng; đau, nặng tức vùng hạ sườn phải. Bệnh nhân cũng bị ngứa; vàng da, củng mạc mắt; đi ngoài phân trắng/bạc màu.

Giai đoạn sớm của bệnh thường không có dấu hiệu, người bệnh thường ít chú ý. Tuy nhiên, bệnh không khó phát hiện. Cách đơn giản nhất là tầm soát bằng siêu âm gan ít nhất mỗi 6 tháng/lần, đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ cao (xơ gan, viêm gan mạn tính do rượu, viêm gan virus B, C,…).

Khi nghi ngờ có ung thư gan, bác sĩ sẽ yêu cầu thêm những xét nghiệm để chẩn đoán như xét nghiệm máu, chụp cắt lớp vi tính đa dãy có tiêm thuốc cản quang, sinh thiết…

Thủ phạm khiến nam thanh niên mắc căn bệnh ung thư nguy hiểm

Ông T.C.B, ở Cẩm Phả (Quảng Ninh) phát hiện ung thư gan từ năm 2016, đã được điều trị bằng phương pháp đốt sóng cao tần tại bệnh viện tỉnh. 

Sau can thiệp, ông sống khỏe 7 năm qua. Gần đây, ông đau âm ỉ vùng hạ sườn phải nên đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh kiểm tra, phát hiện 2 khối u gan kích thước 25x29mm và 47x48mm.

Hội chẩn liên khoa, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị ung thư gan phải trên nền tăng huyết áp, viêm gan B và chỉ định đốt u gan bằng sóng cao tần RFA.

Ung thư gan là bệnh lý ác tính phổ biến ở Việt Nam. Theo Globocan 2020, với gần 26.500 ca mắc mới, ung thư gan vượt qua ung thư phổi (hơn 26.200 ca) về số ca mắc mới. Đây là bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới nước ta. Số ca tử vong do ung thư gan gấp gần 4 lần số ca tử vong do tai nạn giao thông năm 2020.

Theo bác sĩ Bệnh viện K, đa số bệnh nhân đến khám khi đã muộn, thời gian sống trung bình không quá một năm. 60% đến viện khi đã ở giai đoạn trung gian và tiến triển, tỷ lệ được phát hiện sớm rất thấp. Trong khi đó, ung thư gan có thể chữa được nếu phát hiện sớm. Có rất nhiều phương pháp để chữa trị như phẫu thuật cắt bỏ phần gan có khối u, ghép gan, nút mạch gan bằng hóa chất, xạ trị, hóa trị...

Phẫu thuật cắt khối u gan là phương pháp đầu tiên được chỉ định, làm triệt căn các tế bào ung thư qua phần gan bị cắt bỏ. Tuy nhiên với các khối u nhỏ, đặc biệt là nằm ở vị trí sâu, hiểm hóc hoặc các trường hợp bệnh nhân già yếu, nhiều bệnh nền sẽ khó thực hiện phẫu thuật. 

Đốt u gan bằng sóng cao tần RFA là phương pháp xâm lấn tối thiểu trong điều trị ung thư, giảm các nguy cơ biến chứng, tai biến lên toàn thân. Phương pháp này có thể chỉ định cho người bệnh già yếu, nhiều bệnh nền; khối ung thư gan nguyên phát hay u di căn gan.

"Các khối u gan nhỏ kích thước dưới 3cm điều trị bằng phương pháp này sẽ hoại tử dần, giúp người bệnh có thể kéo dài tiên lượng sống trên 5 năm, hiệu quả tương đương với phẫu thuật cắt gan, bệnh nhân không phải chịu cuộc mổ nặng nề, đau đớn", bác sĩ Vũ Xuân Kiên, Trưởng Khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh, cho biết.

Triệu chứng và cách phát hiện sớm ung thư gan

 Ở giai đoạn sớm của ung thư có thể gặp các triệu chứng của viêm gan mạn tính hoặc xơ gan tiến triển như: Chán ăn; đau, nặng tức vùng hạ sườn phải; chướng bụng; vàng da, củng mạc mắt,…

Trong giai đoạn muộn hơn của ung thư gan, các triệu chứng trên rõ ràng hơn, hoặc xuất hiện thêm các biến chứng của bệnh: Sụt cân; buồn nôn, nôn; mệt mỏi; chán ăn; chướng bụng; đau, nặng tức vùng hạ sườn phải. Bệnh nhân cũng bị ngứa; vàng da, củng mạc mắt; đi ngoài phân trắng/bạc màu.

Giai đoạn sớm của bệnh thường không có dấu hiệu, người bệnh thường ít chú ý. Tuy nhiên, bệnh không khó phát hiện. Cách đơn giản nhất là tầm soát bằng siêu âm gan ít nhất mỗi 6 tháng/lần, đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ cao (xơ gan, viêm gan mạn tính do rượu, viêm gan virus B, C,…).

Khi nghi ngờ có ung thư gan, bác sĩ sẽ yêu cầu thêm những xét nghiệm để chẩn đoán như xét nghiệm máu, chụp cắt lớp vi tính đa dãy có tiêm thuốc cản quang, sinh thiết…

Thủ phạm khiến nam thanh niên mắc căn bệnh ung thư nguy hiểm

Không chỉ riêng cô Cao, trong những năm gần đây, có nhiều người trẻ bị chẩn đoán mắc ung thư biểu mô tế bào nhẫn. Theo Aboluowang, không giống như các khối u dạ dày thông thường, ung thư biểu mô tế bào nhẫn chứa chất nhầy, nhân bị ép dẹt vào một bên, trông giống như chiếc nhẫn. Loại ung thư này thường khó phát hiện hơn và các triệu chứng không rõ ràng. Bệnh xuất hiện nhiều ở người trẻ, đặc biệt là phụ nữ. 

Mức độ nguy hiểm của ung thư biểu mô tế bào nhẫn 

Ung thư biểu mô tế bào nhẫn thường được mệnh danh là “vua của ung thư dạ dày” do khả năng xâm lấn mạnh, diễn biến bệnh nhanh và mức độ ác tính cao.

Theo Li Li, Giám đốc Khoa Tiêu hóa tại Bệnh viện Trung ương quận Dương Phố ở Thượng Hải, ung thư biểu mô tế bào nhẫn dạ dày rất nguy hiểm, thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu và nhanh chóng lan rộng lớp dưới niêm mạc. Vì vậy, thời gian sống sót của bệnh nhân giai đoạn nặng thường chỉ từ 6-12 tháng, tỷ lệ sống sót sau 5 năm gần như bằng không.

Các triệu chứng ban đầu giống viêm dạ dày hoặc loét dạ dày, bao gồm cảm giác đầy bụng, khó chịu hoặc đau âm ỉ, ợ hơi, buồn nôn, trào ngược axit, chán ăn… 

6 nhóm nên nội soi dạ dày thường xuyên: 

- Trên 40 tuổi, không phân biệt giới tính

- Người ở vùng có tỷ lệ mắc ung thư dạ dày cao

- Người nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori

- Bệnh nhân bị viêm teo dạ dày mạn tính, loét dạ dày, polyp dạ dày và các bệnh dạ dày khác

- Người thân của bệnh nhân ung thư dạ dày

- Ăn nhiều muối, thịt nướng, đồ muối chua; uống rượu quá nhiều.

Lưu ý để giảm nguy cơ ung thư dạ dày

Ăn uống đầy đủ, không hút thuốc, hạn chế uống rượu

Trước hết, bạn phải ăn uống đều đặn, không để bữa nào quá đói hoặc quá no. Chúng ta cũng nên tránh ăn nhiều dầu mỡ, đồ muối chua, đồ quá nóng. 

Ngoài ra, không hút thuốc, hạn chế uống rượu. Chất nicotine có trong khói thuốc lá có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày, thúc đẩy hình thành viêm dạ dày và loét dạ dày, đồng thời làm chậm quá trình lành vết thương. Uống quá nhiều rượu có thể gây kích ứng liên tục cho dạ dày và gây viêm.

Giữ tâm trạng vui vẻ

Dạ dày và cảm xúc được cho có mối gắn bó chặt chẽ với nhau. Bác sĩ Liu Jing, Khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Quân đội Giải phóng Nhân dân, cho biết, làm việc cường độ cao và căng thẳng tinh thần quá mức cũng có thể gây ra các vấn đề về dạ dày. Vì vậy, điều tiết cảm xúc rất quan trọng, bạn nên giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng, giấc ngủ và các triệu chứng khó tiêu.

Sắp có vắc xin ngừa ung thư hiệu quả cao

Một cơn ợ chua đơn giản cũng có thể là dấu hiệu của căn bệnh ung thư dạ dày. Theo Trung tâm tin tức quận Dương Phố (Thượng Hải, Trung Quốc), cô Cao, 29 tuổi, đi khám cách đây không lâu vì cảm thấy khó chịu ở bụng. Cô nghĩ mình bị chứng khó tiêu. Sau khi kiểm tra kỹ lưỡng, các bác sĩ phát hiện cô Cao mắc ung thư dạ dàycó tiên lượng xấu - ung thư biểu mô tế bào nhẫn. 

Cô Cao làm trong lĩnh vực truyền hình trực tiếp nên ban đầu cô nghĩ rằng mình bị đau dạ dày do stress. Cô tâm sự: “Tôi thường gặp nhiều áp lực trong công việc và như nhiều bạn trẻ hiện nay, tôi không phải lúc nào cũng ăn đúng giờ, thường bỏ bữa sáng, uống nhiều cà phê, rượu”. 

Không chỉ riêng cô Cao, trong những năm gần đây, có nhiều người trẻ bị chẩn đoán mắc ung thư biểu mô tế bào nhẫn. Theo Aboluowang, không giống như các khối u dạ dày thông thường, ung thư biểu mô tế bào nhẫn chứa chất nhầy, nhân bị ép dẹt vào một bên, trông giống như chiếc nhẫn. Loại ung thư này thường khó phát hiện hơn và các triệu chứng không rõ ràng. Bệnh xuất hiện nhiều ở người trẻ, đặc biệt là phụ nữ. 

Mức độ nguy hiểm của ung thư biểu mô tế bào nhẫn 

Ung thư biểu mô tế bào nhẫn thường được mệnh danh là “vua của ung thư dạ dày” do khả năng xâm lấn mạnh, diễn biến bệnh nhanh và mức độ ác tính cao.

Theo Li Li, Giám đốc Khoa Tiêu hóa tại Bệnh viện Trung ương quận Dương Phố ở Thượng Hải, ung thư biểu mô tế bào nhẫn dạ dày rất nguy hiểm, thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu và nhanh chóng lan rộng lớp dưới niêm mạc. Vì vậy, thời gian sống sót của bệnh nhân giai đoạn nặng thường chỉ từ 6-12 tháng, tỷ lệ sống sót sau 5 năm gần như bằng không.

Các triệu chứng ban đầu giống viêm dạ dày hoặc loét dạ dày, bao gồm cảm giác đầy bụng, khó chịu hoặc đau âm ỉ, ợ hơi, buồn nôn, trào ngược axit, chán ăn… 

6 nhóm nên nội soi dạ dày thường xuyên: 

- Trên 40 tuổi, không phân biệt giới tính

- Người ở vùng có tỷ lệ mắc ung thư dạ dày cao

- Người nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori

- Bệnh nhân bị viêm teo dạ dày mạn tính, loét dạ dày, polyp dạ dày và các bệnh dạ dày khác

- Người thân của bệnh nhân ung thư dạ dày

- Ăn nhiều muối, thịt nướng, đồ muối chua; uống rượu quá nhiều.

Lưu ý để giảm nguy cơ ung thư dạ dày

Ăn uống đầy đủ, không hút thuốc, hạn chế uống rượu

Trước hết, bạn phải ăn uống đều đặn, không để bữa nào quá đói hoặc quá no. Chúng ta cũng nên tránh ăn nhiều dầu mỡ, đồ muối chua, đồ quá nóng. 

Ngoài ra, không hút thuốc, hạn chế uống rượu. Chất nicotine có trong khói thuốc lá có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày, thúc đẩy hình thành viêm dạ dày và loét dạ dày, đồng thời làm chậm quá trình lành vết thương. Uống quá nhiều rượu có thể gây kích ứng liên tục cho dạ dày và gây viêm.

Giữ tâm trạng vui vẻ

Dạ dày và cảm xúc được cho có mối gắn bó chặt chẽ với nhau. Bác sĩ Liu Jing, Khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Quân đội Giải phóng Nhân dân, cho biết, làm việc cường độ cao và căng thẳng tinh thần quá mức cũng có thể gây ra các vấn đề về dạ dày. Vì vậy, điều tiết cảm xúc rất quan trọng, bạn nên giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng, giấc ngủ và các triệu chứng khó tiêu.

Sắp có vắc xin ngừa ung thư hiệu quả cao

Trong thập niên tới, Mỹ sẽ phải chi hơn 750 tỷ USD để kiểm tra gần như mọi bộ phận của hệ thống phòng thủ hạt nhân và thay thế những thứ đã tồn tại hơn 50 năm.

Phóng viên hãng AP đã được cấp quyền tiếp cận các phần chủ chốt của chuỗi cung ứng hạt nhân tối mật và được theo dõi các kỹ thuật viên, kỹ sư thực hiện công việc khó khăn: bảo dưỡng vũ khí hạt nhân lâu đời. 

Đã 8 thập niên trôi qua kể từ khi một vũ khí hạt nhân được sử dụng trong chiến tranh. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo quân sự Mỹ cảnh báo hòa bình như vậy không thể kéo dài. Họ nói rằng Mỹ đã bước vào một kỷ nguyên đầy lo lắng với các mối đe dọa toàn cầu nên những vũ khí cũ cần được thay thế để đảm bảo chúng hoạt động được. 

Theo hiệp ước, Mỹ hiện duy trì 1.550 đầu đạn hạt nhân và chính phủ của Tổng thống Joe Biden có kế hoạch hiện đại hóa tất cả. Kế hoạch này đã vấp phải sự chỉ trích của những người ủng hộ việc không phổ biến vũ khí hạt nhân và các chuyên gia. Họ cho rằng kho vũ khí hiện tại, dù đã lâu đời nhưng vẫn đủ để đáp ứng nhu cầu của Mỹ và việc nâng cấp rất tốn kém. 

Nghệ thuật tinh tế của việc bảo dưỡng vũ khí hạt nhân 

Trong một căn phòng siêu vô trùng tại một nhà máy an toàn ở thành phố Kansas, các kỹ thuật viên của chính phủ tân trang lại các đầu đạn hạt nhân. Công việc của họ đòi hỏi sự chính xác: Mỗi đầu đạn có hàng nghìn lò xo, bánh răng và các điểm tiếp xúc bằng đồng phải hoạt động ăn khớp với nhau để gây ra một vụ nổ hạt nhân. 

Cách đó khoảng 1.300km ở New Mexico, các công nhân bên trong một căn hầm có tường thép cũng đang thực hiện một nhiệm vụ tinh tế không kém. Họ đeo máy theo dõi bức xạ, kính bảo hộ và 7 lớp găng tay để tập tạo hình lõi plutonium bằng tay. 

Tại các căn cứ vũ khí hạt nhân trên khắp nước Mỹ, các quân nhân đang giữ cho các đầu đạn đã 50 năm tuổi hoạt động cho tới khi nó được thay thế. Chỉ cần một vết xước nhỏ trên đầu đạn hình nón đen bóng cũng có thể khiến quả bom bị chệch hướng. 

Phần lõi của mỗi đầu đạn hạt nhân là một lõi plutonium rỗng hình cầu do các kỹ sư của phòng thí nghiệm thuộc Bộ Năng lượng tại Los Alamos, New Mexico chế tạo. Nhiều lõi được sử dụng từ những năm 1970 và 1980, do đó có nhiều vấn đề nảy sinh khi mà các nhà khoa học vẫn chưa nắm rõ quá trình lão hóa của plutonium. 

Nguyên tử phóng xạ chủ chốt trong lõi plutonium có chu kỳ bán rã là 24.000 năm, như vậy, các vũ khí của Mỹ vẫn còn dùng được trong nhiều năm tới. Tuy nhiên, sự phân rã của plutonium vẫn đủ để gây lo ngại vì nó có thể ảnh hưởng tới việc lõi plutonium phát nổ. Do Mỹ không tiến hành các vụ thử hạt nhân dưới lòng đất kể từ những năm 1990 nên các nhà khoa học chỉ có thể dựa vào các dữ liệu thí nghiệm cách đây 2 thập niên và mô phỏng trên máy tính để đưa ra các phán đoán. Sự không chắc chắn này đã đặt ra nhu cầu cần phải khởi động lại việc sản xuất các lõi plutonium. Tuy nhiên, Mỹ đã không còn sản xuất plutonium nhân tạo nên về cơ bản các lõi plutonium cũ sẽ được tân trang lại thành lõi mới. 

Nhiệm vụ này diễn ra bên trong PF-4, một tòa nhà tối mật ở Los Alamos, nơi được bảo vệ chặt chẽ, có cửa thép nặng và máy theo dõi bức xạ. Bên trong tòa nhà, các công nhân xử lý plutonium bằng găng tay thép, giúp họ không phải tiếp xúc với bức xạ chết người. Ở bước cuối cùng, một nhân viên duy nhất trong hầm sẽ lấy lõi plutonium gần như đã hoàn tất bằng cả hai tay và tạo nó thành hình dạng cuối cùng. 

Trong 10 năm qua, các kỹ thuật viên đã thực hành trên các lõi plutonium thử nghiệm, vốn chưa sẵn sàng để lưu trữ. Mỹ có kế hoạch tái chế vũ khí đầu tiên vào năm tới và nhanh chóng tăng sản lượng hàng năm lên 80 lõi mới.

Bảo dưỡng đầu đạn 

Bên trong một nhà máy cao 3 tầng, không có cửa sổ của Bộ Năng lượng ở thành phố Kansas, các công nhân khôi phục và thử nghiệm các bộ phận của đầu đạn. Bên trong mỗi đầu đạn có hàng nghìn bộ phận nhỏ, vì thế việc giữ cho đôi tay ổn định là điều then chốt. Đó là lý do tại sao các kỹ thuật viên phải trải qua quá trình đánh giá kỹ năng tháo lắp và lắp ráp đồng hồ đeo tay cơ khí. 

Nhà máy này luôn bận rộn vì tất cả các đầu đạn cần được bảo trì thường xuyên. Nơi đây cũng đang nghiên cứu đầu đạn cho các máy bay ném bom tàng hình tương lai B-21, cùng lúc hỗ trợ cho Sentinel - một tên lửa đạn đạo liên lục địa mới và đầu đạn cho một loại tàu ngầm mới. 

Để đáp ứng nhu cầu bảo trì lẫn hiện đại hóa, nhà máy này đã tuyển dụng rầm rộ. Nhà máy đã thuê 6.700 người, tăng 40% kể từ năm 2018 và đang có kế hoạch bổ sung thêm hàng trăm người. Phòng thí nghiệm Los Alamos cũng bổ sung thêm 4.000 nhân viên trong cùng khung thời gian trên. 

Trong thập niên tới, Mỹ sẽ phải chi hơn 750 tỷ USD để kiểm tra gần như mọi bộ phận của hệ thống phòng thủ hạt nhân và thay thế những thứ đã tồn tại hơn 50 năm.

Phóng viên hãng AP đã được cấp quyền tiếp cận các phần chủ chốt của chuỗi cung ứng hạt nhân tối mật và được theo dõi các kỹ thuật viên, kỹ sư thực hiện công việc khó khăn: bảo dưỡng vũ khí hạt nhân lâu đời. 

Đã 8 thập niên trôi qua kể từ khi một vũ khí hạt nhân được sử dụng trong chiến tranh. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo quân sự Mỹ cảnh báo hòa bình như vậy không thể kéo dài. Họ nói rằng Mỹ đã bước vào một kỷ nguyên đầy lo lắng với các mối đe dọa toàn cầu nên những vũ khí cũ cần được thay thế để đảm bảo chúng hoạt động được. 

Theo hiệp ước, Mỹ hiện duy trì 1.550 đầu đạn hạt nhân và chính phủ của Tổng thống Joe Biden có kế hoạch hiện đại hóa tất cả. Kế hoạch này đã vấp phải sự chỉ trích của những người ủng hộ việc không phổ biến vũ khí hạt nhân và các chuyên gia. Họ cho rằng kho vũ khí hiện tại, dù đã lâu đời nhưng vẫn đủ để đáp ứng nhu cầu của Mỹ và việc nâng cấp rất tốn kém. 

Nghệ thuật tinh tế của việc bảo dưỡng vũ khí hạt nhân 

Trong một căn phòng siêu vô trùng tại một nhà máy an toàn ở thành phố Kansas, các kỹ thuật viên của chính phủ tân trang lại các đầu đạn hạt nhân. Công việc của họ đòi hỏi sự chính xác: Mỗi đầu đạn có hàng nghìn lò xo, bánh răng và các điểm tiếp xúc bằng đồng phải hoạt động ăn khớp với nhau để gây ra một vụ nổ hạt nhân. 

Cách đó khoảng 1.300km ở New Mexico, các công nhân bên trong một căn hầm có tường thép cũng đang thực hiện một nhiệm vụ tinh tế không kém. Họ đeo máy theo dõi bức xạ, kính bảo hộ và 7 lớp găng tay để tập tạo hình lõi plutonium bằng tay. 

Tại các căn cứ vũ khí hạt nhân trên khắp nước Mỹ, các quân nhân đang giữ cho các đầu đạn đã 50 năm tuổi hoạt động cho tới khi nó được thay thế. Chỉ cần một vết xước nhỏ trên đầu đạn hình nón đen bóng cũng có thể khiến quả bom bị chệch hướng. 

Phần lõi của mỗi đầu đạn hạt nhân là một lõi plutonium rỗng hình cầu do các kỹ sư của phòng thí nghiệm thuộc Bộ Năng lượng tại Los Alamos, New Mexico chế tạo. Nhiều lõi được sử dụng từ những năm 1970 và 1980, do đó có nhiều vấn đề nảy sinh khi mà các nhà khoa học vẫn chưa nắm rõ quá trình lão hóa của plutonium. 

Nguyên tử phóng xạ chủ chốt trong lõi plutonium có chu kỳ bán rã là 24.000 năm, như vậy, các vũ khí của Mỹ vẫn còn dùng được trong nhiều năm tới. Tuy nhiên, sự phân rã của plutonium vẫn đủ để gây lo ngại vì nó có thể ảnh hưởng tới việc lõi plutonium phát nổ. Do Mỹ không tiến hành các vụ thử hạt nhân dưới lòng đất kể từ những năm 1990 nên các nhà khoa học chỉ có thể dựa vào các dữ liệu thí nghiệm cách đây 2 thập niên và mô phỏng trên máy tính để đưa ra các phán đoán. Sự không chắc chắn này đã đặt ra nhu cầu cần phải khởi động lại việc sản xuất các lõi plutonium. Tuy nhiên, Mỹ đã không còn sản xuất plutonium nhân tạo nên về cơ bản các lõi plutonium cũ sẽ được tân trang lại thành lõi mới. 

Nhiệm vụ này diễn ra bên trong PF-4, một tòa nhà tối mật ở Los Alamos, nơi được bảo vệ chặt chẽ, có cửa thép nặng và máy theo dõi bức xạ. Bên trong tòa nhà, các công nhân xử lý plutonium bằng găng tay thép, giúp họ không phải tiếp xúc với bức xạ chết người. Ở bước cuối cùng, một nhân viên duy nhất trong hầm sẽ lấy lõi plutonium gần như đã hoàn tất bằng cả hai tay và tạo nó thành hình dạng cuối cùng. 

Trong 10 năm qua, các kỹ thuật viên đã thực hành trên các lõi plutonium thử nghiệm, vốn chưa sẵn sàng để lưu trữ. Mỹ có kế hoạch tái chế vũ khí đầu tiên vào năm tới và nhanh chóng tăng sản lượng hàng năm lên 80 lõi mới.

Bảo dưỡng đầu đạn 

Bên trong một nhà máy cao 3 tầng, không có cửa sổ của Bộ Năng lượng ở thành phố Kansas, các công nhân khôi phục và thử nghiệm các bộ phận của đầu đạn. Bên trong mỗi đầu đạn có hàng nghìn bộ phận nhỏ, vì thế việc giữ cho đôi tay ổn định là điều then chốt. Đó là lý do tại sao các kỹ thuật viên phải trải qua quá trình đánh giá kỹ năng tháo lắp và lắp ráp đồng hồ đeo tay cơ khí. 

Nhà máy này luôn bận rộn vì tất cả các đầu đạn cần được bảo trì thường xuyên. Nơi đây cũng đang nghiên cứu đầu đạn cho các máy bay ném bom tàng hình tương lai B-21, cùng lúc hỗ trợ cho Sentinel - một tên lửa đạn đạo liên lục địa mới và đầu đạn cho một loại tàu ngầm mới. 

Để đáp ứng nhu cầu bảo trì lẫn hiện đại hóa, nhà máy này đã tuyển dụng rầm rộ. Nhà máy đã thuê 6.700 người, tăng 40% kể từ năm 2018 và đang có kế hoạch bổ sung thêm hàng trăm người. Phòng thí nghiệm Los Alamos cũng bổ sung thêm 4.000 nhân viên trong cùng khung thời gian trên.