Romania là quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, với tỷ lệ sinh giảm 13,9%. Các nước khác cũng ghi nhận mức giảm đáng kể, bao gồm: Ba Lan (10,7%), Czechia (10%), Latvia (9,2%) và Slovakia (7,7%). Các nền kinh tế lớn nhất trong khối, gồm Pháp và Đức gặp tình trạng tương tự. Chỉ 5 quốc gia có tỷ lệ sinh tăng: Malta (3,6%), Bồ Đào Nha (2,4%), Bulgaria (1,1%), Cyprus (1%) và Ireland (0,5%).

Tỷ lệ sinh giảm mạnh khiến các chuyên gia lo ngại tình trạng sụp đổ dân số sẽ làm tê liệt nền kinh tế. Theo các nhà nhân khẩu học, giải pháp cần thiết để tránh hậu quả tàn khốc là chấp nhận người nhập cư. Nếu không, các cường quốc đứng trước tương lai thiếu nguồn lao động, giảm lực lượng đóng thuế và chăm sóc người già.

Các quốc gia EU đều có tỷ lệ sinh (số con trung bình của mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ) thấp hơn mức thay thế là 2,1 - mức cần thiết để dân số duy trì ổn định. Tỷ lệ sinh ở Anh và Wales trong năm 2023 chỉ là 1,44, mức thấp nhất được ghi nhận.

Các chuyên gia tin rằng xu hướng này một phần là do phụ nữ tập trung vào học hành và sự nghiệp. Tiến sĩ Melinda Mills, một nhà nhân khẩu học tại Đại học Oxford, cho biết ngày càng nhiều người có trình độ học vấn cao, gặp khó khăn hơn trong việc tìm kiếm dịch vụ chăm sóc trẻ em khi phải cân bằng đời sống và công việc. Elina Pradhan, một chuyên gia y tế cao cấp tại Ngân hàng Thế giới, cho rằng những phụ nữ học thức cao chọn có ít con, do lo ngại tình trạng giảm nguồn thu sau khi nghỉ sinh. Họ lập gia đình ở tuổi ngoài 30. Do các yếu tố sinh học, việc mang thai lúc này khó khăn.

Điều kiện tiếp cận với các phương pháp tránh thaicủa phụ nữ cũng tăng cao. Họ dần thay đổ thái độ với việc sinh con. Tỷ lệ trường học dạy giáo dục giới tính đã tăng lên ở Mỹ kể từ những năm 1970 và trở thành bắt buộc ở Anh vào những năm 1990.

"Có một câu ngạn ngữ cổ nói, 'giáo dục là biện pháp tránh thai tốt nhất'. Tôi nghĩ điều đó thể giải thích sự suy giảm tỷ lệ sinh", giáo sư Allan Pacey, một nhà nghiên cứu về nam khoa tại Đại học Sheffield, cựu chủ tịch Hiệp hội Sinh sản Anh, cho biết.

Các cặp vợ chồng cũng chờ đến độ tuổi lớn hơn mới sinh con. Nền kinh tế mong manh của Anh và khủng hoảng chi phí sinh hoạt cũng khiến mọi người không muốn sinh đẻ, bằng chứng là tỷ lệ phá thai tăng đột biến. Họ lựa chọn quy mô gia đình nhỏ hơn, với "hai nguồn thu nhập, không con cái" hoặc "chỉ sinh một con".

Tại đây, trong phòng bệnh, cảnh tượng trước mắt khiến mọi người lặng đi. Một cậu bé nhỏ xíu, gầy guộc khóc lóc van xin: "Bà ơi, cháu khỏi bệnh rồi, bà cho cháu về nhà với bố mẹ đi". Mặt người bà rúm lại, mắt đỏ hoe liên tục dỗ dành: "Sắp rồi cháu, bà cháu mình sắp được về nhà rồi, cố thêm tí nữa thôi".

Bé Cao Huy Thành bị liệt hai chân do bệnh u não

Đó chính là bé Thành và bà Hồ Thị Nguyệt (52 tuổi), bà nội của Thành, hiện đang thay bố mẹ chăm sóc cháu. Chia sẻ với chúng tôi, bà Nguyệt cho hay, bố cháu, anh Cao Văn Trình đang tranh thủ đi làm kiếm tiền cho con chữa bệnh, còn mẹ Thành là chị Nguyễn Thị Hồng hiện ở nhà nuôi con nhỏ.

Bà Nguyệt kể, Thành là con đầu lòng của vợ chồng anh Trình, khi sinh ra vẫn bình thường. Cho đến khi được 15 tháng tuổi, chân cháu bỗng không đứng vững được, chạm vào gần như không có cảm giác.

"Bố mẹ nó lo quá cho đến bệnh viện trung tương khám thì mới hay, Thành bị u não tiểu cầu ác tính", bà nhớ lại. Hơn 1 năm điều trị ở Bệnh viện Nhi trung ương, mới đây Thành được chuyển sang Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 điều trị hóa chất và xạ trị.

Tính đến nay, cậu bé đã phải trải qua 2 cuộc phẫu thuật lớn ở đầu để cắt bỏ khối u và lắp van dẫn lưu điều tiết dịch trong não cùng 16 đợi điều trị hóa chất, 14 mũi xạ trị. Cơ thể cứ ngày một xanh xao, đầu rụng không còn một sợi tóc. 

Bà nội thay cha mẹ chăm cháu ở bệnh viện

Bệnh tật đau đớn là vậy nhưng Thành buộc phải nhờ bà nội chăm sóc, bởi mẹ em còn đang trông em nhỏ mới được 9 tháng tuổi. Những lúc nhớ mẹ, Thành gọi cho mẹ khóc quấy. Hai mẹ con cứ tủi hờn mà khóc qua điện thoại.

Sau mỗi đợt điều trị kéo dài khoảng 1 tháng, nếu may mắn thì Thành được cho về nhà chơi khoảng 1 tuần rồi nhập viện trở lại. Với tình trạng hiện tại, nếu không có thuốc uống và hóa trị, bệnh tình sẽ ngày càng trầm trọng, tính mạng gặp nhiều nguy hiểm.

Từ ngày con bệnh, vợ chồng anh Trình, chị Hồng phải đi vay mượn khắp nơi. Số nợ lên tới cả trăm triệu đồng mà tương lai con vẫn mơ hồ. Nợ cũ chưa trả hết, anh chị đã tính đến vay nợ mới nhưng những chỗ vay được đều đã hỏi, giờ không còn biết bấu víu vào đâu.

Vết sẹo lớn để lại sau ca phẫu thuật

Mặc dù bé Thành được bảo hiểm y tế hỗ trợ nhưng do bệnh nặng, buộc phải điều trị những loại thuốc nằm ngoài danh mục và tiêm truyền hóa chất nên chi phí vô cùng tốn kém.

Lâu nay, ngày hai bữa, hai bà cháu ở viện sống nhờ vào những suất cơm được phát miễn phí. Có miếng gì ngon bà cũng nhường cho cháu, nhưng chỉ như vậy cũng chưa đủ vì bệnh của Thành cần điều trị lâu dài. Rất mong hoàn cảnh của bé Cao Huy Thành nhận được sự giúp đỡ, ủng hộ của cộng đồng.

Phạm Bắc

Bé gái khóc thảm thiết vì khối u to như nắm tay sau lưng

Thỉnh thoảng bé lại khóc ré lên vì cơn đau bất chợt. Cơn đau ấy sẽ còn kéo dài và thậm chí nguy hiểm đến tính mạng nếu như gia đình không còn đủ khả năng lo chi phí điều trị.