Thái Lan đấu Việt Nam, Akira Nishino bất an nhân sự

TBKTSG Online: Blockchain có thể giúp người tiêu dùng truy xuất toàn bộ thông tin và xuất xứ của thực phẩm, điều này đúng hay không? Tại Việt Nam đã có những ứng dụng phần mềm nào đáp ứng được yêu cầu này?

- Ông Bình Bùi (TraceVerified):Về lý thuyết, theo nghiên cứu của André Jeppsson và Oskar Olsson (như hình bên dưới) cho thấy ứng dụng công nghệ blockchain (decentralized) và công nghệ hiện tại (centralized) là không có sự khác biệt về truy xuất nguồn gốc (traceability). Tuy nhiên, blockchain sẽ làm tăng tính minh bạch (transparency) và giá trị tin tưởng (trustworthy) hơn so với công nghệ hiện tại. Blockchain cũng được đánh giá có tiềm năng (potential) lớn hơn trong tương lai, nhưng cần thêm thời gian hơn để hoàn thiện. Do đó, tính ứng dụng thực tiễn, sự chín muồi (maturity) của công nghệ hiện tại vẫn được đánh giá cao hơn blockchain.

Tính an toàn của nông sản, thực phẩm do quy trình sản xuất, tiêu chuẩn sản phẩm và uy tín của nhà sản xuất. Để có nông sản thực phẩm an toàn, trước hết cần có nhà sản xuất uy tín, mà trong đó, thông tin đúng là một công cụ quan trọng để xây dựng uy tín của nhà sản xuất. Blockchain không phải là cái máy kiểm tra và phát hiện nói dối nên không thể nói nông sản đó là an toàn hay không. Tuy nhiên, dựa trên nền tảng blockchain có thể phát triển được các tính năng, công cụ để định giá thông tin, kiểm soát chéo, lưu trữ, bảo mật tốt hơn. Tại Việt Nam, hiện tại một số ứng dụng đã đạt được sự chín muồi và tính ứng dụng cao như TraceVerified là đủ các công cụ, chức năng để cung cấp thông tin cho người tiêu dùng.

- Ông Vương Quang Long (TomoChain):Để người tiêu dùng tin tưởng và sử dụng các sản phẩm nông nghiệp, chúng ta cần giải quyết một trong những vấn đề nổi cộm là sự minh bạch về thông tin.

Mới đây TomoChain đã hợp tác cùng Binkabi một công ty ứng dụng công nghệ Blockchain vào việc trao đổi các sản phẩm nông nghiệp đảm bảo khả năng truy xuất nguồn gốc và minh bạch hoá thông tin, kèm theo đó là giảm thiểu tối đa chi phí trung gian khi tiến hành các giao dịch. Nhiệm vụ của TomoChain triển khai giải pháp công nghệ trên nền tảng Blockchain cho phép các giao dịch diễn ra một cách nhanh chóng, đáp ứng được lượng giao dịch lớn và vẫn đảm bảo được tính an toàn và minh bạch.

- Ông Vũ Trường Ca (Lina Network):Vì tính chất nổi bật nhất của blockchain là minh bạch, bất biến không thể thay đổi nên khi áp dụng công nghệ này vào quản trị chuỗi cung ứng thì mọi thông tin của sản phẩm đó luôn được ghi nhận rõ ràng trên hệ thống không thể thay đổi, từ khâu trồng trọt, thu hoạch, đóng gói, vận chuyển, phân phối cho đến tiêu dùng. Với công nghệ blockchain thì việc khẳng định được sự minh bạch trong quy trình sản xuất cung ứng từ nông trại đến siêu thị hoàn toàn có thể.

Tại Việt Nam có rất nhiều phần mềm quản lý chuỗi cung ứng bằng việc kiểm tra mã vạch ma trận (QR code – mã vạch thế hệ mới). Tuy nhiên các phần mềm này hầu hết chạy trên nền tảng tập trung nghĩa là mọi thông tin có thể bị thay đổi bởi máy chủ trung tâm, dẫn đến việc minh bạch trong việc quản trị chuỗi cung ứng là một dấu hỏi rất lớn.

Nền tảng (giải pháp) của Lina Network được tối ưu hóa bằng thiết kế lai (hybrid), giúp hệ thống Lina Supply Chain đảm bảo được việc theo dõi nguồn gốc một sản phẩm trong thời gian thực, với khả năng hiển thị minh bạch, khả năng tối ưu hóa và khả năng truy xuất nguồn gốc.

TBKTSG Online: Việc ứng dụng blockchain vào các bước sản xuất, chứng nhận và chế biến thực phẩm giúp tạo ra tính minh bạch trong một hệ thống không minh bạch và cho phép người tiêu dùng có thể chọn được các nhà cung cấp thực phẩm an toàn. Công nghệ blockchain còn đặc biệt phù hợp với các nhà sản xuất sản phẩm gốc hữu cơ và đã được chứng nhận. Vậy việc ứng dụng này cần bắt đầu ra sao, quy trình như thế nào, có phức tạp hay tốn kém quá đối với nhà sản xuất ở Việt Nam hay không?

Ngành nông nghiệp Việt Nam đang ở giai đoạn ban đầu của việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất. Ảnh minh họa: Chí Thịnh.

- Ông Bình Bùi (TraceVerified):Các ứng dụng blockchain trong nông nghiệp hiện nay (tính trên toàn thế giới) mới chỉ ở mức độ rất sơ khai, mang tính thử nghiệm. Internet phải mất 50 năm để có thể sử dụng rộng rãi như ngày nay, thì cũng phải cần khoảng một nửa thời gian đó để blockchain được ứng dụng rộng rãi.

Blockchain không phải là một công cụ phù hợp với sản xuất hữu cơ mà do sản xuất hữu cơ có giá bán cao nên cần tăng cường kiểm soát và giữ uy tín cao. Do đó, nếu có ứng dụng blockchain để có thông tin chính xác hơn là đúng. Nhưng cũng cần phải nói thêm, về sản xuất hữu cơ, quan trọng là kiểm soát quá trình không sử dụng phân, thuốc hóa học trong sản xuất thì blockchain cũng không phải là một cái cổng gác ngăn người sản xuất không sử dụng. Sản xuất hữu cơ cũng rất khó để xác định chính xác sản lượng, nên cũng là một điểm rất khó để có dữ liệu chính xác khi ứng dụng blockchain.

Để ứng dụng blockchain, cần nhiều hơn nữa sự hỗ trợ của các thiết bị có kết nối Internet (IoT) dùng cho việc nhập liệu tự động và phải xác định được rõ các nguyên tắc, quyền hạn, trách nhiệm trong cung cấp, sử dụng thông tin (là tính năng trong smartcontract (hợp đồng thông minh) của blockchain) để tăng mức độ chính xác của thông tin và có thể định giá được thông tin. Như vậy, để áp dụng blockchain, đầu tiên cần có một quy trình sản xuất chính xác, tăng cường sự hỗ trợ của các thiết bị nhập liệu tự động. Độ phức tạp và tốn kém là do thiết lập quy trình và chi phí cho các thiết bị IoT trong sản xuất. Hiện tại, công nghệ blockchain chưa đạt tới mức độ ứng dụng nên chưa thể nói đến chi phí cụ thể.