PGS Sean Cain và TS Andrew Phillips thuộc Viện Sức khỏe Tâm thần và Não bộ Turner từ Đại học Monash, Úc đã nghiên cứu những tác động của ánh sáng nhân tạo đối với não bộ và sinh lý con người. Theo đó, quá nhiều ánh sáng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người vì loại ánh sáng này làm rối loạn đồng hồ bên trong cơ thể (nhịp sinh học) vốn dựa vào chu kỳ ngày và đêm rõ ràng để có thể hoạt động tối ưu.
PGS Cain cho biết: “Sự cân bằng âm và dương cũng là sự cân bằng giữa ánh sáng và bóng tối. Và sự cân bằng này rất quan trọng đối với việc điều tiết hệ thống sinh lý học của chúng ta. Ánh sáng nhân tạo phá vỡ nhịp hoạt động này, làm rối loạn giấc ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe và là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh mãn tính hơn”.
![]() |
Ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại có thể gây khó ngủ |
Trong nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Khoa học Scientific Reports, PGS Cain và TS Phillips đã đánh giá tác động của môi trường chiếu sáng gia đình hiện đại và sự ảnh hưởng của chúng đến giấc ngủ. Các đối tượng tham gia nghiên cứu sẽ đeo một máy đo ánh sáng cá nhân (máy quang phổ) được phát triển bởi Kỹ sư Vineetha Kalavally đến từ Đại học Monash Malaysia, đồng tác giả của nghiên cứu.
Thiết bị mới này là một chiếc kẹp nhỏ có thể đeo ở nửa trên cơ thể, có khả năng đo tất cả các bước sóng ánh sáng. Quan trọng hơn, thiết bị này đo lường chính xác phản ứng của đồng hồ sinh học cơ thể con người với ánh sáng. Điều này cho phép thiết bị đánh giá việc tiếp xúc với ánh sáng vào buổi tối có tác động tiêu cực tới đồng hồ sinh học và giấc ngủ của con người, bao gồm cả việc làm giảm sản sinh hoóc-môn melatonin vốn giúp hỗ trợ giấc ngủ.
![]() |
Ánh sáng xanh từ màn hình máy tính có thể ảnh hưởng đến sức khỏe |
Gần một nửa số ngôi nhà tham gia vào nghiên cứu đã sử dụng lượng ánh sáng đủ để làm giảm 50% lượng melatonin trong cơ thể. Nghiên cứu cũng cho thấy vào những buổi tối mà các cá nhân tiếp xúc nhiều với ánh sáng, họ cũng sẽ khó ngủ hơn.
Đặc biệt, những ngôi nhà sử dụng đèn LED có độ chiếu sáng gây ảnh hưởng tới giấc ngủ gần gấp đôi so với những ngôi nhà có bóng đèn sợi đốt kiểu cũ. Điều này là do bóng đèn sợi đốt phát ra ánh sáng màu đỏ, trong khi hầu hết ánh sáng LED có màu xanh lam - giống như ánh sáng trên màn hình điện thoại và máy tính.
Thay đổi ánh sáng để giảm tác động tiêu cực
PGS Cain cho biết: “Nếu bạn coi toàn bộ lịch sử tiến hóa của loài người như một ngày 24 giờ, thì chúng ta mới chỉ kiểm soát được ánh sáng trong 77 giây cuối cùng của ngày đó. Chúng ta đã không tiến hóa để quen với việc kiểm soát được ánh sáng vì vậy cơ thể chúng ta không mong đợi ánh sáng vào những thời điểm không thích hợp. Và khi điều này xảy ra, toàn bộ hệ thống đồng hồ trong cơ thể chúng ta sẽ bị rối loạn, khiến chúng ta ngày càng cảm thấy mệt mỏi và kém vui vẻ.
Khi bạn làm gián đoạn giấc ngủ và nhịp sinh học, có thể có vô số tác động tiêu cực đến sức khỏe mãn tính. Các nhược điểm của cơ thể bạn sẽ bắt đầu xuất hiện. Ví dụ, nếu bạn là người có nhiều khả năng mắc bệnh tim mạch hay tiểu đường thì sẽ các bệnh này sẽ xuất hiện”.
![]() |
Thay bóng đèn màu vàng ấm để cải thiện giấc ngủ |
PGS Cain cũng cho hay, có thể thay đổi ánh sáng nhân tạo để giảm tác động tiêu cực bằng cách chọn đèn LED có màu vàng ấm thay vì màu xanh lam hoặc lắp công tắc điều chỉnh độ sáng để giảm ánh sáng trong nhà trước khi đi ngủ. Thay vì xem phim bằng máy tính ở khoảng cách gần thì sử dụng màn hình TV ở chế độ sáng nhẹ cũng có thể làm giảm tác động của ánh sáng xanh.
“Ánh sáng khiến tâm trạng tốt hơn, có lẽ đó là lý do tại sao vào ban đêm, nhiều người tìm kiếm ánh sáng bằng cách nhìn vào màn hình điện thoại. Đó cũng có thể là lý do tại sao hiện nay môi trường ngoài trời của chúng ta đang bị chiếu sáng quá mức, tạo ra ô nhiễm ánh sáng bởi điều đó khiến chúng ta cảm thấy an toàn, vui vẻ hơn. Không có ánh sáng khiến nhiều người suy nghĩ hỗn loạn và lo lắng vì trong bóng tối, họ ít có khả năng kiểm soát cảm xúc của mình hơn”, PSG Cain giải thích thêm.
Dù sợ bóng tối là có lý do, nhưng mỗi người cũng cần bóng tối để khôi phục sự cân bằng cho cơ thể và tâm trí.
Ngọc Minh
" alt=""/>Tiếp xúc quá nhiều ánh sáng nhân tạo gây ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏeCa ghép được tiến hành trong 8 tiếng,sau mổ 1 tuần sức khỏe người hiến, người ghép ổn định.
Chiều 24/11, tại cuộc gặp mặt báo chí Hội thảo khoa học thành tựu 200 ca ghép gan tại Bệnh viện Trung ương quân đội 108, các bác sĩ đánh giá việc lần đầu tiên thực hiện thành công ca ghép gan bất đồng nhóm máu cho trẻ lớn này là "thành tựu ấn tượng".
Tại Việt Nam, ghép tạng từ nguồn cho bất đồng nhóm máu ABO đã được thực hiện trên bệnh nhân ghép thận và trên nhóm ghép gan ở trẻ nhỏ, tuy nhiên chưa được thực hiện trong ghép gan ở người trưởng thành. Việc triển khai ghép gan bất đồng nhóm máu giúp tăng cơ hội sống cho người cần được ghép gan, trong bối cảnh nhu cầu được ghép gan ngày càng tăng nhưng nguồn gan hiến hạn chế.
Mỗi năm, khoảng 50 ca ghép gan được thực hiện tại Bệnh viện Trung ương quân đội 108, thậm chí có những ngày có thể thực hiện 2 ca. Bệnh viện đặt mục tiêu tới đây nâng con số này lên 100-150 ca/mỗi năm.
Được biết, chi phí một ca ghép gan tại Bệnh viện Trung ương quân đội 108 hiện khoảng 1,3 tỷ đồng, so với mức khoảng 8 tỷ đồng tại Singapore, chi phí này được đánh giá là rẻ.
Hiện nay, cả nước có 9 trung tâm ghép gan, thực hiện ghép cho hơn 500 bệnh nhân. Riêng Bệnh viện Trung ương quân đội 108 đã thực hiện thành công 200 ca, trở thành trung tâm ghép gan lớn nhất toàn quốc. Bệnh viện cũng làm chủ được kỹ thuật ghép gan từ người cho sống, đây là kỹ thuật ghép gan khó và phức tạp hơn rất nhiều so với ghép gan từ người hiến chết não.
5 năm qua, Bệnh viện đã ghép được 8/11 loại mô tạng với trên 700 ca ghép (thận, gan, phổi, giác mạc, tế bào gốc, tủy, chi thể…). Các ca ghép được thực hiện với tỉ lệ thành công và thời gian sống sau ghép tương đương các nước tiên tiến.
Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương cho biết mỗi năm tiếp nhận hàng chục trẻ bị tai nạn do chó cắn, nguyên nhân chủ yếu là do sự bất cẩn của người lớn. Trước đó, Trung tâm Cấp cứu của bệnh viện tiếp nhận bệnh nhi 3 tuổi có địa chỉ tại huyện Bắc Quang, Hà Giang trong tình trạng vùng mặt, đầu của bệnh nhân có nhiều vết rách sâu. Bệnh nhân có biểu hiện sốc, hoảng loạn, mất máu và khóc liên tục. Gia đình cho biết khi đang chơi bên nhà hàng xóm, bé không may bị chú chó của gia đình này tấn công.
Theo các bác sĩ, các gia đình cần nuôi nhốt và rọ mõm chó, mèo; không thả rông; không nên cho trẻ em tiếp xúc gần với các loại động vật nguy hiểm để tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra. Bên cạnh đó, phụ huynh cần cho trẻ tiêm phòng trong khoảng 24 giờ sau khi bị chó cắn.
Đặc biệt đối với những trường hợp sau khi bị chó cắn, cần rửa kỹ vết thương trong vòng 15 phút với nước và xà phòng hoặc nước sạch. Sau đó sát khuẩn bằng cồn 45-70 độ hoặc cồn i-ốt để làm giảm thiểu lượng virus dại tại vết cắn.