Theo kế hoạch, việc xét công nhận tốt nghiệp THPT năm 2024 hoàn tất chậm nhất vào ngày 19/7.

Thí sinh có thể nộp đơn phúc khảo bài thi từ ngày 17 - 26/7. Chậm nhất ngày 23/7, các trường THPT cấp giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời, in và gửi giấy chứng nhận kết quả thi cho thí sinh.

Từ ngày 18/7 đến 17h ngày 30/7, thí sinh đăng ký, điều chỉnh, bổ sung nguyện vọng xét tuyển không giới hạn số lần. Từ ngày 22/7 đến 17h ngày 31/7, đối tượng thí sinh diện xét tuyển thẳng xác nhận nhập học trên hệ thống (nếu có).

Từ ngày 31/7 đến 17h ngày 6/8, thí sinh nộp lệ phí xét tuyển theo số lượng nguyện vọng xét tuyển bằng hình thức trực tuyến, theo hướng dẫn của Bộ GD-ĐT.

Trước 17h ngày 19/8, các cơ sở đào tạo thông báo thí sinh trúng tuyển đợt 1 và trước 17 giờ ngày 27/8, thí sinh xác nhận nhập học trực tuyến đợt 1 trên hệ thống.

19 thí sinh cùng là thủ khoa khối C năm 2024, Bắc Ninh chiếm đến 13 em

Thực ra, "hộp đen" chỉ là cách gọi quen thuộc của "Bộ ghi dữ liệu chuyến bay" (FDR - Flight Data Recorder) và "Bộ ghi âm buồng lái" (CVR - Cockpit Voice Recorder).

Ban đầu, thiết bị ghi âm này bao gồm băng từ được bọc trong hộp chống cháy được sơn màu đen để bảo vệ và ngăn ngừa rỉ sét, do vậy, tên gọi "hộp đen" đã được đặt cho thiết bị này từ những ngày đầu tiên.

Tuy nhiên, sau khi FDR trở thành thiết bị bắt buộc trên máy bay vào những năm 1960, các quy định đã yêu cầu thiết bị này phải được sơn màu cam, giúp chúng có thể dễ dàng được nhìn thấy trong quá trình tìm kiếm nếu máy bay gặp tai nạn.

Dù vậy, thiết bị vẫn được giữ nguyên tên gọi "hộp đen" như ban đầu, thay vì đổi tên qua "hộp cam" theo đúng màu sắc mới.

Thiết bị ghi dữ liệu chuyến bay đầu tiên

2 kỹ sư người Pháp François Hussenot và Paul Beaudoin được xem là "cha đẻ" của hộp đen trên máy bay thương mại, khi cả 2 đã thử nghiệm thành công thiết bị mang tên gọi "Hussenograph" tại trung tâm thử nghiệm bay Marignane ở Pháp vào năm 1939.

Cho đến những năm 1950, thiết bị ghi dữ liệu chuyến bay chủ yếu được sử dụng trên máy bay quân sự.

Tuy nhiên, vào năm 1953, trong khi làm việc tại phòng thí nghiệm Nghiên cứu Hàng không (ARL) của Tổ chức Khoa học và Công nghệ Quốc phòng Melbourne, nhà khoa học người Úc David Warren đã nghĩ ra một thiết bị không chỉ ghi lại các số đo trên máy bay, mà còn ghi âm giọng nói trong buồng lái.

Năm 1956, David Warren công bố nguyên mẫu "hộp đen" có tên gọi "Bộ nhớ chuyến bay ARL" và năm 1958, Warren kết hợp cả "Bộ ghi dữ liệu chuyến bay" và "Bộ ghi âm buồng lái" để sử dụng trên máy bay dân dụng, với mục đích phục vụ quá trình điều tra khi xảy ra tai nạn hàng không.

Khi công nghệ phát triển cho phép việc ghi âm được số hóa, các thiết bị FDR và CVR được kết hợp thành một thiết bị gọi là CVDR (Cockpit Voice and Data Recorder - Thiết bị ghi dữ liệu và ghi âm buồng lái).

Ngoài CVDR, hầu hết các loại máy bay phản lực thương mại ngày nay còn được trang bị thêm QAR (Quick Access Recorder - bộ ghi âm truy cập nhanh), nghĩa là dữ liệu có thể dễ dàng được lấy ra và truy cập nhanh chóng trong trường hợp xảy ra các sự cố ít nghiêm trọng và cần được điều tra.

Hộp đen trở thành bắt buộc trên máy bay từ lúc nào?

Sau vụ tai nạn của chuyến bay mang số hiệu 538 của hãng hàng không Trans Australia Airlines vào năm 1960, Úc trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới bắt buộc sử dụng thiết bị ghi âm buồng lái.

Năm 1964, Mỹ thông qua quy định đầu tiên về bộ ghi âm buồng lái và đến năm 1967, thiết bị này bắt buộc phải trang bị trên các máy bay thương mại lẫn tư nhân tại Mỹ.

Đến năm 1967, hộp đen trở thành bắt buộc trên máy bay tại nhiều quốc gia. Các tiêu chuẩn về "hộp đen" được quản lý bởi ICAO (Cơ quan Hàng không Dân dụng Quốc tế), bao gồm các thông số kỹ thuật và tiêu chuẩn cho phép thiết bị này vẫn "sống sót" sau khi xảy ra tai nạn hàng không.

Theo quy định của ICAO, hộp đen trên máy bay phải được chế tạo bằng thép không gỉ hoặc titan, có khả năng chịu được tác động một lực cực lớn, tương đương 3.400G (lực G - Gia tốc trọng trường, là đơn vị đo lường của lực gia tốc. 1G tương đương với lực hấp dẫn Trái Đất tác động lên con người khi đứng yên trên mặt đất).

Mặc dù hộp đen được thiết kế để gần như không thể bị phá hủy, đôi khi thiết bị này cũng bị hư hại nghiêm trọng sau tai nạn. 

Hộp đen cũng phải có khả năng chịu được nhiệt độ lớn lên đến 2.000 độ F (tương đương 1.100 độ C) trong ít nhất một giờ. Hộp đen máy bay cũng thường được đặt ở phía sau đuôi, là vị trí giúp thiết bị có thể tăng khả năng "sống sót" sau tai nạn.

Có bao nhiêu hộp đen trên máy bay?

Nhiều người cho rằng máy bay chỉ được trang bị một "hộp đen" trong buồng lái để ghi lại tiếng nói của phi công, nhưng trên thực tế, máy bay thương mại được trang bị hai hộp đen.

Trong đó, một hộp đen ghi lại dữ liệu về chuyến bay dựa vào thông tin thu thập được từ các cảm biến trên máy bay như độ cao, tốc độ di chuyển, sức gió… và một hộp đen cho phép ghi lại âm thanh bên trong buồng lái, bao gồm cả nội dung cuộc nói chuyện giữa các phi công.

Hai hộp đen này sẽ cùng hoạt động để ghi lại thông tin chuyến bay, giúp phục vụ cho công tác điều tra nếu máy bay xảy ra tai nạn hoặc sự cố.

Máy bay trực thăng có được trang bị hộp đen không?

Câu trả lời là "có". Tuy nhiên, máy bay trực thăng chỉ được trang bị một hộp đen duy nhất, có khả năng ghi lại tất cả dữ liệu của chuyến bay như thời gian, hướng bay, độ cao, công suất động cơ, tốc độ cánh quạt… Hộp đen của máy bay trực thăng có thể theo dõi từ 800 đến 1.200 thông số khác nhau.

Trên các loại máy bay trực thăng hạng nặng (trọng lượng cất cánh tối đa trên 3,1 tấn), hộp đen có thể chịu đựng được nhiệt độ 1.100 độ C trong một giờ, còn với các loại máy bay trực thăng nhỏ hơn có thể chịu đựng được mức nhiệt độ này trong vòng 15 phút.

Hộp đen máy bay được tìm thấy bằng cách nào?

Hộp đen máy bay được trang bị bộ phát tín hiệu âm thanh dưới nước, sẽ được kích hoạt khi hộp đen tiếp xúc với nước. Tín hiệu có thể phát ra trong phạm vi 4,8km và pin của bộ phát tín hiệu có thể hoạt động liên tục trong 30 ngày.

Hộp đen được sơn màu cam và sử dụng vật liệu phản quang ở ngoài lớp vỏ, giúp dễ được nhìn thấy trong quá trình tìm kiếm.

Dữ liệu từ vệ tinh và radar sẽ cung cấp thông tin về vị trí cuối cùng của máy bay trước khi gặp sự cố hoặc mất liên lạc. Khu vực này sẽ là vị trí bắt đầu quá trình tìm kiếm.

Tuy nhiên, không phải lúc nào hộp đen máy bay cũng được tìm thấy. Chẳng hạn chuyến bay AF447 của hãng hàng không Air France gặp nạn vào năm 2009, nhưng phải đến năm 2011, hộp đen của chiếc máy bay này mới được tìm thấy, nằm ở độ sâu 4.000m dưới Đại Tây Dương.

Tương tự, hộp đen chuyến bay MH370 của hãng hàng không Malaysia Airlines mất tích bí ẩn vào năm 2014 đến nay vẫn chưa được tìm thấy, khiến chuyến bay này vẫn là một trong những bí ẩn hàng không chưa có lời giải đáp.

Trong nhiều trường hợp, hộp đen máy bay bị hư hại nghiêm trọng do lực tác động quá mạnh của tai nạn, khiến quá trình khôi phục dữ liệu để phục vụ điều tra tìm nguyên nhân tai nạn hàng không gặp nhiều khó khăn.

Vấn đề thiếu thuốc, vật tư đã nhiều lần được các đại biểu đưa ra trong các kỳ họp Quốc hội, kể từ sau dịch Covid-19 nhưng vẫn chưa được khắc phục triệt để. Một số ý kiến cho rằng tại các bệnh viện không chịu chủ động còn các bệnh viện phàn nàn về rào cản của văn bản pháp luật. Vậy điểm nghẽn thực sự của câu chuyện ở chỗ nào? 

Nhìn một cách tổng thế, sẽ thấy một số “điểm nghẽn” nổi bật khiến cho việc thiếu thuốc, vật tư vẫn diễn ra ở nhiều bệnh viện với các mức độ khác nhau.

Điểm nghẽn lớn nhất chính là hành lang pháp lý. Việc chậm ban hành các văn bản hướng dẫn Luật Đấu thầu là nguyên nhân đầu tiên đẩy các bệnh viện vào thế khó hiện nay. Luật Đấu thầu 2023 có hiệu lực từ 1/1//2024, nhưng sau 2 tháng mới có Nghị định 24/2024/NĐ-CP quy định thi hành Luật và ngày 26/4/2024 Bộ Kế hoạch và Đầu tư mới ban hành Thông tư số 06/2024/TT-BKHĐT hướng dẫn mẫu hồ sơ về lựa chọn nhà thầu, đến ngày 17/5/2024 Bộ Y tế mới ban hành Thông tư số 07/2024/TT-BYT về đấu thầu thuốc. 

Do đó, từ tháng 6/2024, các cơ sở y tế mới tiến hành quy trình mua sắm, thì phải mất 3-5 tháng sau mới có thuốc, vật tư để phục vụ khám, chữa bệnh. 

Đặc biệt, Luật Đấu thầu 2023 mới có hiệu lực từ 1/1//2024, còn chưa "ráo mực", đã phải trình Quốc hội tại kỳ thứ 4, Quốc hội khóa XV tháng 10/2024 để sửa đổi, bổ sung, vì nhiều điểm chưa phù hợp với thực tế, cho thấy các đơn vị đã bị làm khó ra sao vì chất lượng làm Luật này chưa tốt.

Bên cạnh đó, biểu mẫu Hồ sơ đấu thầu Thông tư số 01/2024/TT-BKHĐT ban hành ngày 15/02/2024, nhưng chỉ 3 tháng sau đã phải thay thế Thông tư số 06/2024/TT-BKHĐT, làm ảnh hưởng đến công tác mua sắm đấu thầu thuốc, vật tư y tế.

Sự bất cập của Luật Đấu thầu 2023 đẩy các bệnh viện vào tình thế hiện nay: Thiếu thuốc, vật tư, nên không thể làm tốt việc khám và điều trị, khiến bệnh nhân gặp khó khăn trong khi bệnh viện cũng bị ảnh hưởng trầm trọng. Hầu hết bệnh viện đều phải tự chủ nhưng không thể triển khai đầy đủ các dịch vụ. 

Một ví dụ là Luật Đấu thầu năm 2023 quy định nhà thuốc bệnh viện phải tổ chức đấu thầu. Điều này rất vô lý khi nhà thuốc bệnh viện hoàn toàn không lấy từ ngân sách hay nguồn bảo hiểm y tế mà do bệnh viện quản lý và tổ chức mua lẻ để bán cho người dân, nhưng lại không được quyền quyết định việc mua sắm. Trong khi nhu cầu phát sinh của người bệnh rất đa dạng, không thể dự đoán trước được để đấu thầu nên gặp rất nhiều khó khăn và làm mất đi một nguồn cung phục vụ bệnh nhân.

TS.BS Dương Đức Hùng - Giám đốc Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội) - cho biết trước kia, việc thiếu thuốc trong dược nội trú được hệ thống nhà thuốc bệnh viện hỗ trợ, nhưng hiện hệ thống này gặp rào cản do quy định mới về đấu thầu, nên khó đáp ứng nhu cầu của người bệnh. Nhà thuốc không chỉ bán thuốc mà còn bán vật tư liên quan đến khám, chữa bệnh, như nạng gỗ, nhưng xây dựng tiêu chí kỹ thuật cho vật tư này để đấu thầu là vô cùng khó. 

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, Bộ Y tế đã tiếp thu ý kiến của các bệnh viện và Luật Dược (sửa đổi) sẽ giao lại quyền chủ động mua sắm cho nhà thuốc bệnh viện. Tuy nhiên, Luật Dược mới chuẩn bị được thông qua vào cuối kỳ họp Quốc hội lần này và đợi Luật đi vào cuộc sống cũng không phải "ngày một ngày hai".

Rõ ràng là hành lang pháp lý cho việc đấu thầu ở các bệnh viện thật quá “gập ghềnh”, dẫn đến người dân phải “chịu trận”, dù đóng bảo hiểm y tế hàng tháng nhưng lại không được hưởng khi vào bệnh viện.

“Điểm nghẽn” thứ hai là các đơn vị chưa mạnh dạn triển khai công tác đấu thầu. Sau “dư âm” của vụ kit test Việt Á, tâm lý lo ngại, sợ sai phạm, sợ bị thanh tra, kiểm tra có vẻ phổ biến, nên một số địa phương và đơn vị không dám đấu thầu, mua sắm... mặc dù Bộ Y tế và UBND các tỉnh, thành phố đã thực hiện phân cấp thẩm quyền mua sắm, giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các đơn vị.

Vì thế, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cho rằng nếu thể chế có đầy đủ nhưng ở địa phương, đơn vị "mà còn vấn đề nọ vấn đề kia" trong tổ chức thực hiện thì cũng dẫn đến tình trạng không đủ thuốc, vật tư phục vụ khám, chữa bệnh. Do đó, các địa phương phải rất linh hoạt trong vận dụng để tổ chức đấu thầu, miễn là công khai, minh bạch, không có lợi ích nhóm, hay dấu hiệu tham nhũng, lãng phí trong vấn đề này.

Điểm nghẽn thứ balà biến động giá cả, nguồn cung ứng thuốc, vật tư y tế. Sau dịch Covid-19, nguồn cung nguyên liệu, hoạt chất trên thế giới khan hiếm. Biến động giá cả trên quy mô toàn cầu, lạm phát, khủng hoảng năng lượng, chuỗi cung ứng gián đoạn, chiến tranh… đã làm tăng cao chi phí đầu vào của việc sản xuất dược phẩm. 

Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, thiếu thuốc, vật tư còn do yếu tố khách quan như ký hợp đồng cung ứng nhưng nhà thầu không cung ứng được do thiếu nguồn cung hay hàng hóa về chậm; đấu thầu nhưng không có đơn vị trúng. 

Bệnh viện Việt Đức cho biết cũng từng phát hành hồ sơ mời thầu nhưng có tới mấy chục nhóm thuốc không có nhà thầu tham dự.

Thông tin mới nhất từ Bộ Y tế về việc đấu thầu, mua thuốc, vật tư y tế